هر ساله جمعیت زیادی از سراسر دنیا بهخصوص ایران به شهر مکه سفر میکنند تا در مراسم حج حضور داشته باشند. حج یکی از عبادتهای واجب دین اسلام است که از اهمیت بالایی برخوردار است. مناسك حج تمتع که بزرگترین اجتماع مسلمانان است در ماه ذی الحجه انجام میشود. جایگاه و ارزش دینی این مراسم بسیار بالاست و سورهای در قرآن با این نام نازل شده است. مرتضی مطهری روحانی برجستهی نامآشنای ایرانی در خصوص این فریضهی مهم یادداشتهایی از خود بهجا گذاشته است. مطهری در کتاب حج با تکیه بر آیات و روایات، اهمیت حضور مسلمانان در این مراسم را شرح میدهد.
مرتضی مطهری در بهمن ماه 1298 در خانوادهای مذهبی و با اصالت سیستانی به دنیا آمد. خانوادهی مطهری در دوارن کودکی او، برای نزدیکی به حرم امام رضا و حوزهی علمیه، از زابل به یکی از شهرستانهای نزدیک مشهد مهاجرت کردند. مرتضی مطهری به حوزهی علمیهی مشهد رفت و در 18 سالگی به دنبال تحصیل در علوم فقه و دینی به حوزهی علمیهی قم رفت. او حدود 15 سال در قم زیر نظر افرادی چون «محمد صدوقی» و «سید شهاب الدین مرعشی» به تحصیل مشغول شد. استادان او از روحانیان و مراجع تقلید بزرگ شیعه بودند که بر افکار سیاسی مطهری تاثیر بهسزایی گذاشتند. مرتضی مطهری از همان جوانی در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی شرکت کرد و با بزرگانی چون «سید حسین طباطبایی بروجردی»، «روح الله خمینی» و «سید محمد حسین طباطبایی» آشنا شد.
مطهری در سال 1331 از قم به تهران رفت و در مدرسهی علمیهی مروی به تدریس مشغول شد. مطهری در دانشگاه تهران نیز تدریس کرد و برای انجمنهای اسلامی دانشکدههای مختلف از جمله مهندسین و پزشکان سخنرانی کرد. او زمانی که به تدریس مشغول بود رسالههای زیادی را بررسی کرد و «شهید بهشتی» و «شهید باهنر» نیز زیر نظر او رسالهی دکترای خود را ارائه دادند. مطهری به دنبال فعالیتهای سیاسیاش به همراه گروهی دیگر از مبارزان، در اعتراض به بازداشت «روح الله خمینی» قیام 15 خرداد را برنامهریزی کردند. مطهری در این قیام سخنرانی تندی بر علیه «محمدرضا شاه پهلوی» کرد که سبب شد او را دستگیر کنند. او پس از 43 روز آزاد شد و مبارزاتش را از نو شروع کرد. او در ساخت حسینیه ارشاد همکاری کرد ولی پس از مدتی به دنبال اختلافات پیش آمده از این کار دست کشید. مطهری همواره در مراسمهای مختلف حضور داشت و علیه رژیم حاکم سخنرانی میکرد. او پس از یکی از سخنرانیهایش که بر علیه رژیم اشغالگر اسرائیل بود، دستگیر شد و از هرگونه سخنرانی و شرکت در تجمعات منع شد.
مرتضی مطهری در سال 1355 برای دیدار با «آیت الله خمینی» به نجف رفت و با او در مورد مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی به گفتوگو نشست. او پس از بازگشت از نجف، «جامعه روحانیت مبارز تهران» را بنا نهاد و مبارزاتش را شدت داد. مطهری زمانی که از منزل «یدالله سحابی» خارج میشد، ترور شد. او را در قم به خاک سپردند و روز شهادتش را روز معلم نامگذاری کردند.
مطهری کتابهای بسیاری در زمینههای مختلف تالیف کرده است از جمله کتابهای او میتوان به «داستان راستان»، «مسئله حجاب»، «انقلاب اسلامی از دیدگاه فلسفه تاریخ»، «نامه تاریخی استاد مطهری به امام خمینی»، «هدف زندگی»، «حماسه حسینی جلد اول» و «اخلاق جنسی در اسلام و جهان غرب» اشاره کرد.
نسخهی الکترونیک (pdf) این کتابها در سایت و اپلیکیشن فیدیبو برای خرید و دانلود موجود است. همچنین نسخهی صوتی آثار مرتضی مطهری نیز در دسترس علاقهمندان قرار دارد.
کتاب حج از استاد مطهری شامل یک سخنرانی و چند یادداشت در خصوص وظایف و مسئولیتهای مسلمانان در مراسم حج است که اولین بار در اسفند 1380 منتشر شد. بخش اول کتاب با عنوان «تفاهمات اسلامی» سه موضوع «حسن تفاهم»، «آیات و احادیث» و «نقش حج در وحدت و تفاهم مسلمانان» را بررسی میکند. بخش دوم کتاب «اخلاق و آداب سفر» است که در این بخش دو موضوع «فایده و لزوم درس اخلاق برای مسافران حج» و «آشنایی با چند لغت» مطرح میشود. در قسمت «آشنایی با چند لغت» مفاهیمی از جمله «اخلاق»، «آداب»، «سفر» و «رفیق» توضیح داده میشود و برای هر کدام معنی لغوی و توضیحات مفصل با تکیه بر آیات و روایات آورده شده است. مثلا برای کلمهی «رفیق» حدیثی از «پیغمبر اکرم» عنوان میشود: «الرفیق ثم السفر یعنی اول رفیق خوب انتخاب کنید، بعد تصمیم به مسافرت بگیرید.»
در ادامهی کتاب حج بخشی تحت عنوان «کعبه و نقش اجتماعی آن» هست که اهمیت و جایگاه کعبه را توضیح میدهد. مطهری عنوان میکند از آیات قرآن استنباط شده است که کعبه قدیمیترین معبد جهان است. آیات و روایات زیادی در این بخش آورده شده است که تاکید بر اهمیت فریضهی حج از نظر اجتماعی میکنند.
حدیث شماره 17 جنبهی اجتماعی و اقتصادی این مراسم را مطرح میکند: «هشام بن الحکم گوید: از امام صادق علیه السلام پرسیدم: علت چیست که بندگان خدا مکلف به حج و طواف خانه خدا شدهاند؟ فرمود: خداوند خلایق را آفرید...و آنان را به کاری که طاعت در دین و مصلحت امر دنیای آنهاست فرمان داد، و در حج اجتماع مردم را از شرق و غرب قرار داد تا یکدیگر را بشناسند، و هر قومی کالای تجاری خود را از شهری به شهر دیگر برد، و بدین وسیله چارواداران و شتربانان سود برند، و نیز آثار و اخبار رسول خدا صلی الله علیه و آله شناخته و گفتوگو گردد و به فراموشی سپرده نشود. و اگر هر قومی فقط در سرزمین خود و در مورد آن چه مربوط به همان جاست سخن گویند (اتکا کنند) همه از بین میروند و شهرها ویران گردد و صادرات و واردات و سودی صورت نمیگیرد و خبرها پوشیده میماند و به هیچ یک از این منافع دست نمییابد. این است علت حج.»
پس از این سه فصل، سخنرانی مرتضی مطهری تحت عنوان «ابراهیم علیه السلام، قهرمان توحید» در کتاب گذاشته شده است که جنبههای مختلف زندگی «ابراهیم علیه السلام» بررسی میشود. در آخر کتاب هم «یادداشتهای کوتاه» مطهری تحت عنوان «احرام و فلسفه آن» 24 محرمات احرام بیان میشود.
«انتشارات صدرا» کتاب حج را منتشر کرده است و برای دانلود کتاب میتوانید به سایت و اپلیکیشن فیدیبو مراجعه کنید. «حسین استاد ولی» ترجمهی آیات و روایات بخش «کعبه و نقش اجتماعی آن» را انجام داده است و فصل سوم کتاب از چاپ سوم به بعد اضافه شده است.
کتاب « تحلیلی از مناسک حج» اثر «علی شریعتی» است که در مورد کلیات زیارت کعبه در مکه و مراسمهای مربوط به حج است. که نسخه الکترونیک آن نیز در فیدیبو برای دانلود موجود است.
حضرت ابراهیم در راه توحید دو نوع مبارزه و دو نوع مجاهده دارد. یکی اینکه این مرد بزرگوار با بتپرستیها و با غیر خداپرستیها به هر شکل بود مبارزه کرد، چه مبارزه سخت و سنگینی! تا آنجا که ابراهیم را در خرمنی از آتش انداختند، یعنی آنچنان عصبانیت و ناراحتی محیط کفر خودش را به وجود آورد که از طرف قدرت قاهره آن وقت - به نام نمرود- دستور داده شد که یک فضای بزرگی را مملو از هیزم و سایر مواد محترقه بکنند و یک آتش بسیار بزرگی به وجود آورند. هدف، تنها کشتن ابراهیم نبود. اگر هدف کشتنش بود، با دار زدن یا بریدن سرش هم کشته میشد. هدف تنها سوختن او نبود و الا ابراهیم را در تنور هم میتوانستند بیندازند. جرم ابراهیم از نظر آنها آنقدر زیاد بود که اگر میشد او را هزار بار بکشند و زنده کنند، هزار بار میکشتند و زندهاش میکردند و باز از نو او را میکشتند. چون یک نفر را بیش از یک بار نمیشود کشت، پس باید در آن یک بار آنچنان همینه و عظمت برای کشتن او به وجود آورد که از خاطرهها محو نشود و دیگر ابراهیمی پیدا نشود و خیال ابراهیمی در سرش پدید نیاید. آمدند در یک دره و یک میدان بسیار وسیعی چندین روز هیزم و چوب خشک و مواد محترقه جمع کردند و یک کوه به وجود آوردند. بعد همه اینها را آتش زدند به طوری که یک انسان نمیتوانست از چند متری نزدیک آن بشود. این برای آن بود که رعبش در دل مردم جا بگیرد. حال، ابراهیم را چطور در آتشها بیندازند؟ آنهایی که میخواهند او را در آتش بیندازند، خودشان نمیتوانند جلو بروند. ناچار منجنیق و وسیله پرتاب ایجاد کردند. ابراهیم را روی منجنیق بلندی بردند و از فاصله چند ده متری در میان آتشها پرت کردند.
فرمت محتوا | epub |
حجم | 774.۱۷ کیلوبایت |
تعداد صفحات | 140 صفحه |
زمان تقریبی مطالعه | ۰۴:۴۰:۰۰ |
نویسنده | مرتضی مطهری |
ناشر | صدرا |
زبان | فارسی |
تاریخ انتشار | ۱۳۹۵/۱۲/۲۵ |
قیمت ارزی | 2 دلار |
قیمت چاپی | 30,000 تومان |
مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |