کتاب کلمه ششم
در پاسداشت آزادی

کلمه ششم

در پاسداشت آزادی

امام موسی صدر

حق انتشار الکترونیک برای فیدیبو محفوظ است

بسم الله الرحمن الرحیم

ابوجمیل، خدایت بیامرزد که در وفاتت، همچون دوران حیاتت، سترگ و برجسته بودی. از میان ما رفتی در حالی که در عرصه مطبوعات فعال بودی و در محراب مطبوعات به خونِ خود درغلتیدی.
برادران، مطبوعات محرابی است برای پرستش خدا و خدمت به انسان ها و اگر از عهده وظایف خود بر نیاید، دامگهِ شیطان و مایه تخریبِ انسانیت خواهد بود. این عرصه از مهم ترین و حساس ترین میدان های جهاد است، زیرا افکار عمومی را شکل می دهد؛ فرهنگ آفرین است؛ خوراک روح را فراهم می آورد؛ مراحل جدید تکامل معنوی را پی می نهد؛ عواطف مردم را پیراسته می کند و آنان را به نیکی و راستی رهنمون می شود. مطبوعات با نظارت بر جامعه و ارکانِ آن و با جهت دهی به دولت و حاکمیت و نهادها و با مشارکت در ساماندهی اقتصاد و سیاست و کوشش در تصحیح امور جامعه، در حقیقت، به جامعه بشری و محیط انسانی نظم می بخشد و، به این ترتیب، خدمتگزار جامعه و فرد و انسانیت و، نتیجتاً، از ارکان کرامت بخشیدن به انسان و حفظ این کرامت است.
در این مجال بنا ندارم که مدح فرهنگ بگویم، آن هم نزد اهل فرهنگ و در سرزمین فرهنگ با مردمانی فرهنگی، بلکه می خواهم نکته مهمی را درباره حساسیت جایگاه مطبوعات، به خود و برادرانم یادآور شوم.
روزنامه نگار می تواند جامعه ای صالح بیافریند. چون آن گاه که مقاله ای منتشر می کند یا تحلیلی می نویسد یا تصویری را به چاپ می سپارد یا عنوانی را برجسته می کند یا به تفسیر رویدادی می پردازد، در حقیقت، در پی جهت دادن به فرد و جامعه است، و می تواند پدری راهنما و دلسوز و مخلص و هدایتگری فرزانه باشد، همچنان که می تواند خیانت کار یا گمراه کننده یا تحریفگرِ حقایق و اندیشه ها باشد.
برادران، مطبوعات از مهم ترین میدان های جهادی و از برجسته ترین عواملِ تکوینِ انسانِ مدنی است. این جایگاهِ والا وظایفی در قبال جامعه بر عهده اصحاب مطبوعات می گذارد، همان طور که وظایفی در قبال اینان بر عهده جامعه می نهد. وظیفه اینان در قبال جامعه جهت دهی و روشنگری و خیرخواهی ِ مخلصانه و بی شائبه است. حق آنان بر جامعه نیز همان برخورداری از آزادی و پشتیبانی و تامین امکاناتی است که او را از فساد و انحراف مصون بدارد.

آزادی یعنی به رسمیت شناختن کرامت انسان و خوش گمانی به انسان و حال آنکه نبود آزادی یعنی بدگمانی به انسان و کاستن از کرامت او.

برادران، آزادی برترین ساز و کار برای بسیج کردن همه توانایی ها و ظرفیت های انسانی است. هیچ کس نمی تواند در جامعه محروم از آزادی خدمت کند، توانایی هایش را پویا و موهبت های الهی را بالنده سازد. آزادی بهترین روش برای به کار گرفتن امکانات بشری در راه خدمت به جامعه است. آزادی یعنی به رسمیت شناختن کرامت انسان و خوش گمانی به انسان و حال آنکه نبود آزادی یعنی بدگمانی به انسان و کاستن از کرامت او. کسی می تواند آزادی را محدود کند که به فطرت انسانی کافر باشد. فطرتی که قرآن می فرماید: «فِطرَتَ اللهِ الَّتی فَطَرَ الناسَ عَلَیها»(۱)، فطرتی که پیامبرِ باطنی و درونی انسان است.
آزادی حقِ روزنامه نگار است که جامعه اش باید به او پیشکش کند. آزادی خدمتی است به روزنامه نگار تا کار خود را به انجام رساند، و خدمتی است به جامعه تا همه چیز را بداند. صیانت از آزادی ممکن نیست مگر با آزادی. آزادی، برخلاف آنچه می گویند، هرگز محدودشدنی و پایان یافتنی نیست. در حقیقت، آزادیِ کامل عینِ حق است. حقی است از جانب خدا و حدی بر آن نیست.