کتاب چهل در فرهنگ و تمدن اسلامی مصطفی احمدزاده نشر انتشارات موسسه فرهنگی هنری کتاب مرجع

چهل ــ که پرکاربردترین و پربسامدترین رمز عددی در میان اعداد دو رقمی و بالاتر است ــ در اندیشه و فرهنگ و تمدّن اسلامی و از جمله در ایران، هم در گذشته و هم در دوران معاصر ما اهمیت بسیار داشته است. این اهمیت تنها به حوزه فرهنگ عامیانه مربوط نیست بلکه حتی در میان فرهیختگان جامعه نیز رمز عددی چهل همچنان موضوع توجه و حائز ظهور و بروزهای بسیار است. استفاده از این رمز عددی در میان فرهیختگان، به‌ویژه در دسته‌بندی‌های ناظر به محتوای کتاب‌ها و رساله‌ها و نیز نام‌گذاری آنها ملاحظه می‌شود چنان که در کنار چهل مجلس علاءالدوله سمنانی (قرن ۸)، چهل اسرار، غزلیات شاه همدان (قرن ۸)، یا تاریخ‌نوشته‌های مبتنی بر دوره‌های چهل‌ساله چون تاریخ خانی، شامل حوادث چهل‌ساله گیلان از ۸۸۰ تا ۹۲۰ اثر علی بن شمس‌الدین بن حاجی حسینی گیلانی (قرن ۱۰)، المآثر و الآثار، چهل سال تاریخ ایران در دوره پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار اثر محمدحسن خان اعتمادالسلطنه، در دوره معاصر نیز انبوهی از آثار پدید آمده که از چهل در نام‌گذاری یا دسته‌بندی محتوای آنها استفاده شده است...