در میان آیین های سنتی، در مورد تعزیه و تعزیهخوانی کوششهای زیادی صورت گرفته است، اما باید به این نکته توجه داشت که تعزیهخوانی با تعزیهشناسی تفاوت بسیار دارد و عموماً کسانی که شبیهخوانی میکنند، حقیقتاً تعزیهشناس و پژوهشگر در این زمینه نیستند. آنان هدف خود را برگزاری مجالس سوگواری شهادت سومین امام شیعیان میدانند و در این مورد اغلب توفیق بسیار هم دارند. اما پژوهشگران نکات دیگری را در این هنر بیهمتای ایرانی دنبال میکنند. آنان به دنبال دریافت مفاهیمی عمیقتر و علمیترند که خوشبختانه شبیهخوانی سرشار از آنهاست. بنابراین همگان در این مورد که تعزیهخوانی هنری ایرانی و بیهمتاست اتفاق نظر دارند و برای حفاظت از آن نیز فعالیتهای بسیاری شده است.