در فرهنگ شعر وادبيات فارسی شاعران بزرگی رشد کردهاند که بسیاری از آنها اشعار خود را در کنج عزلت و زندان سروده اند. یکی از شاعرانی که نزدیک به 18 سال از عمر خود را در زندان سپری کرد و در این زمان اندوهگین و غمگین اشعار ارزشمند و زیبایی سرود مسعود سعد سلمان بوده است. این شاعر که همواره مورد توجه پژوهشگران و ادبدوستان قرار گرفته است. او یکی از شاعرانی است سبک و نوآوری خاصی در سرودن اشعار خود داشته است و در قالب قصیده و رباعی در مدح سلاطین عصر خود مدیحهسرایی میکرده است تا شاه را ستایش و تمجید کند.
کتاب دیوان اشعار مسعود سعدسلمان گزيده اشعار مسعود سعد سلمان است که شامل قصاید و رباعیات این شاعر است. خرید و دانلود نسخه الکترونیک پی دی اف دیوان اشعار مسعود سعدسلمان از سایت فیدیبو امکانپذیر است. برای خرید کتاب مسعود سعدسلمان از همین صفحه اقدام کنید.
تصحیح دیوان اشعار مسعود سعد سلمان
در طی سالهای اخیر گزیدهها و تصحیحهایی از دیوان اشعار مسعود سعد سلمان منتشر شده است.اولین بار مرحوم رشید یاسمی در سال ۱۳۱۸ تصحیحی از این دیوان منتشر کرد. اگر چه از نسخه های مورد استفاده آن مرحوم اطلاعات زیادی در دسترس نیست. دیوان نقد و تفسیر اشعار سعد سلمان به کوشش توفيق سبحاني و سيروس شميسا با عنوان« مسعود سعد سلمان (نظم 3) (رشته ادبیات فارسی)» منتشر شده است. ناشر این اثر از سوی انتشارات دانشگاه پیام نور است.
محمد مهیار نویسنده و پژوهشگر ایرانی نیز دیوان مسعود سعد سلمان را با تصحیح جدید از سوی انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منتشر کرده است.
مسعود سعد سلمان یکی از شاعران بزرگ فارسی زبان در قرن های پنجم و ششم هجری است. طبق گفتههای عدهای از مورخین مسعود احتمالا در بین سالهای 438 تا 440 هجری به دنیا آمده است. خانوادهی او اصالتا همدانی بودند اما مسعود در لاهور هندوستان به دنیا آمد. دورهی حیات مسعود سعد سلمان با سلطنت شش تن از پادشاهان غزنوی مصادف شده بود. پدر مسعود که از کارگزاران دربار غزنویان بود و دستی بر شعرسرایی داشت پسر خود مسعود را هم خدمت سلطان ابراهیم روانه قصر کرد. بعد از مدتی سلطان ابراهیم این شاعر جوان را به ملازمت پسر سیف الدوله محمود که والی هندوستان شده بود منصوب کرد. رضا قلی خان هدایت در مجمع الفصحا میگوید که : «امیری بود بی نظیر و فاضلی صافی ضمیر در روز رزم، شیری بود دشمن شکار و در بسزم شیدی بود دینار بار» بر این اساس او همراه فرماندهان نامدار در جنگها و فتحها حضور پر رنگی داشت و مدوح شاعران عصر خود بود به طوری که «به یک رباعی و به یک قطعه، کاروان های نعمت به سائلان میبخشید». اما بخت با مسعود یار نبود و مورد بیمهری اطرافیان قرار گرفت. مسعود پس از مدتی به خاطر اشعار و مدیحهسراییهایش باعث شد تا حسودان و تنگنظران دربار به فکر توطئه علیه او شوند. از طرفی خشم سیف الدوله محمود و سوء تفاهم سلطان ابراهیم مبنی بر اینکه مسعود به دربار ملکشاه پناهنده شده تا به خراسان رود، به زندان افتاد. مسعود به دستور سلطان ابراهیم 10 سال از عمر خود را در زندان گذراند. او در این مدت خاموش نبود. زندان رفتن این شاعر باعث شد تا او با سرودن حبسیات جانسوزی از سلطان تقاضای بخشش و شفاعت کند.
سرانجام بعد از آزادی مورد اعتماد حکومت سلطان قرار گرفت اما به نظر میرسید زمانه روی خوش برای مسعود نداشت. او دوباره با شکایت و دسیسه حاسدان دربار به حبس محکوم شد. این بار هم این فرومایگان به مسعود بهتان بستند که او میخواهد به سلطان ملکشاه سلجوقی که رقیب حاکمان غزنوی بود ملحق شود. به همین دلیل بخ فرمان سلطان علاء الدوله مسعود به مدت هشت سال در قلعه مرنج زندانی شد. مسعود در گوشهی زندان قصایدی سرود که همانطور که قلتر گفتیم به حبسیات معروف شدند. او با سرودن این اشعار سعی میکرد درباریان را به چشمپوشی از مجازات خود بخواند. همین دورهی سخت و طاقتفرسا در زندان برای مسعود در نهایت باعث شدتا او وجه زیبایی از اشعارش را برای آیندگان به نمایش بگذارد. 8 سال بعد زمانی که از زندان رها شد در دستگاه پادشاهان وقت کتابدار بود و به مدیحهسرایی خود ادامه داد. مسعود سلمان از شاعرانی است که 18 سال از عمر گرانبهای خود را به علت تهمت و افترای حاسدان و معاندان در زندان سپری کرد. زمانی که از حبس بازگشته بود دیگر شکوه و جوانی همیشگیاش را نداشت و فرسوده و شکسته شده بود. مسعود سعد سلمان سرانجام در سال ۵۱۵ ه. دیده از جهان فرو بست.
مسعودسعد سلمان در قالبهای قصیده و رباعی شعر سروده است و غزلیات او هم محتوا و مضامین زیبایی دارند که خواننده را تحت تاثیر قرار میدهد. سبک شعریاو به گونه ای بوده است که بر سبک شعرای پیشین خود ممارست میکرد و به نوعی به تضمین و تقلید آن گویندگان نظر داشت. استاد فروزانفر درباره سبک شعر مسعود معتقد است: «طريقه بیان مسعود از دو شاعر استاد مایه دارد. جمل را به روش فردوسی، استاد طوس پیوسته و روش او را در انتظام آنها کاملا مراعات می کند... و اساس تنظیم قصاید را از عنصری اقتباس کرده است». شعر مسعود سعد از نظر زمانی هم در دورهای بینابین قرار دارد و از نظر خسرو فرشیدورد استاد و منتقد ادبی « فصاحت و بلاغت زبان او نه فصاحت مکتب شعرخراسانی است نه فصاحت مکتب عراقي بلکه متعلق به دوران و زبان خود اوست.». دکتر زرینکوب هم درباره اشعار مسعود گفته است: «مسعود در ابداع ترکیبات و تشبیهات و توصیفات تازه از قدرت و مهارت برخوردار است. خود نیز از این لحاظ می نازد و غالبا در شعر خویش به برتری که بر أكثر معاصران دارد اشاره می کند».
قصيده شماره ۱: چون نای بی نوایم از این نای بینوا
چون نای بی نوایم از این نای بینوا
شادی ندید هیچ کس از نای بینوا
با کوه گویم آنچه از او پر شود دلم
زیرا جواب گفته من نیست جز صدا
شد دیده تیره و نخورم غم ز بهر آنک
روزم همه شب است و صباحم همه مسا
انده چرا برم چوتحمل ببایدم؟
روی از که بایدم؟ که کسی نیست آشنا
هر روز بامداد بر این کوهسارتند
ابری بسان طور زیارت کند مرا
برقی چو دست موسی عمران به فعل و نور
آرد همی پدید زجیب هوا ضيا
گشت اژدهای جان من این اژدهای چرخ
ورچه صلاح، رهبر من بود چون عصا
بر من نهاد روی و فرو برد سربه سر
نیرنگ و سحر خاطر و طبعم چو اژدها
در این حصار خفتن من هست بر حصیر
چون بر حصیر گویم؟ خود هست برحصا
چون باز و چرغ، چرخ همی داردم به بند
گردرحذر غرابم و در رهبری قطا
بنگر چه سودمند شکارم که هیچ وقت
از چنگ روزگار نیارم شدن رها
زین سمج تنگ چشمم چون چشم اكمه است
زین بام پست پشتم چون پشت پارسا
ساقط شده است قوت من پاک اگرنه من
بر رفتی ز روزن این سمج با هبا
با غم رقیق طبعم از آن سان گرفت انس
کز در چو غم درآید گویدش مرحبا
چندان کز این دو ديده من رفت روز و شب
هرگز نرفت خون شهیدان کربلا
با روزگار قمرهمی بازم ای شگفت
نایدش شرم هیچ که چندین کند دغا
گر بر سرم بگردد چون آسیا فلک
از جای خود نجنبم چون قطب آسیا
آن گوهری حسامم در دست روزگار
کاخر برونم آرد یک روز در وغا
در صد مصاف و معرکه گر کند گشته ام
روزی به یک صقال به جای آید این مضا
ای طالع نگون من ای کژرو حرون
ای نحس بی سعادت و ای خوف بی رجا
خرچنگ آبی ای و خداوند تو قمر
آبی است، سوزش تن و جان از شما چرا؟
مسعود سعد گردش و پیچش چراکنی
در گردش حوادث و در پیچش عنا
خود رو چوخس مباش به هر سرد و گرم دهر
آزاده سرو باش به هر شدت و رخا
می دان يقين که شادی و راحت فرستدت
گرچند گشته ای به غم و رنج مبتلا
جاه محمد على آن گوهری که چرخ
پروردہ ذات پاکش در پرده صفا
علاقهمندان میتوانند برای دسترسی به کتاب صوتی دیوان شاعران و خرید کتاب های ادبی به شکل pdf از صفحه فیدیبو دانلود کتاب مورد نظر خود را انجام دهند.
فرمت محتوا | epub |
حجم | 476.۱۷ کیلوبایت |
زمان تقریبی مطالعه | ۰۰:۰۰ |
نویسنده | مسعود سعدسلمان |
ناشر | فیدیبو |
زبان | فارسی |
تاریخ انتشار | ۱۳۹۳/۰۴/۲۹ |
قیمت ارزی | 2.۵ دلار |
مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |
«و ارباب خرد و اصحاب انصاف دانند که حبسیات مسعود در علو به چه درجهای رسیده است و در فصاحت به چه پایه بود. وقت باشد که من از اشعار او همیخوانم موی بر اندام من بر پای خیزد و جای آن بود که آب از چشم من برود.» نظر نظامی عروضی سمرقندی در مورد اشعار مسعود سعد منبع:چهارمقاله نظامی عروضی
چرا اخه این همه کتاب های قشنگ قشنگ میزاری فیدیبو اخه چرا این کتاب اینقدر قشنگه ها
سلام کتاب خوب و مفیدیه
عالی، عالی تر از عالی!
تصحیحِ کیه؟ ...
عالی
تصحیح کیه؟
مچکرم
عالی