کتاب حق انسان در محیط زیست اثر سعید نیلفروشان نشر فرزانگان دانشگاه

«حق» واژه‌ای عربی است که به معنای «ثبوت » و «تحقق » است و وقتی می گوییم: چیزی تحقق دارد، یعنی ثبوت دارد،  و گاه معادل آن در زبان فارسی «هستی پایدار» به کار برده می شود؛ یعنی هر چیزی که از ثبات و پایداری بهره‌مند باشد، حق است. ارکان حق هر حقي سه رکن دارد: ۱. شخص يا اشخاصي (حقيقي يا حقوقي) که حق براي آنها و به نفع آنهاست (من له الحق؛ صاحب حق). ۲. شخص يا اشخاصي (حقيقي يا حقوقي) که حق بر آنهاست و در مقابل آن حق، وظيفه دارند و بايد به وظيفه خويش عمل نمايند (من عليه الحق؛ کسي که در مقابل آن حق مسئوليت دارد). ۳. آن چيز يا کسي که حق بدان تعلق گرفته است (متعلَّق حق). متعلق حق گاهي شيئي خارجي و عين است مانند حق مالکيت کسي بر زمين يا خانه؛ گاهي دَين است؛ مانند بدهي که بدهکار به بستانکار دارد؛ گاهي منفعت است مانند کسي که حق استفاده از ميوه درختي را دارد و گاهي انتفاع۳۱ است مانند کسي که مجاز است از سايه درختي بهره مند شود.