کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم اثر آلیسون هاج نشر انتشارات سمت

کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم نوشته آلیسون هاج و ترجمه داود دانشور، منصور ابراهیمی و مجید اخگر یکی از منابع معتبر دانشگاهی در حوزه بازیگری به شمار می‌آید. این کتاب با هدف معرفی جریان‌های موثر در شکل‌گیری تئاتر مدرن غرب، به بررسی شیوه‌های آموزشی و تربیتی بازیگران در اروپا و آمریکای شمالی می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه نوآوران این عرصه با ارائه روش‌های تازه، نقش بازیگر و فرایند اجرا را دگرگون کرده‌اند. این کتاب توسط انتشارات سمت منتشر شده است.

خلاصه کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم نوشته آلیسون هاج

کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم با ترجمه مجید اخگر، داود دانشور و منصور ابراهیمی چشم‌اندازی گسترده از مهم‌ترین جریان‌های آموزشی بازیگری در غرب ارائه می‌دهد و از دل جدی‌ترین پژوهش‌های دانشگاهی این حوزه سر بر می‌آورد. مسیر روایت با استانیسلاوسکی آغاز می‌شود؛ چهره‌ای آشنا که در این کتاب با سیمایی جدید ظاهر می‌شود، سیمایی که یافته‌های پس از فروپاشی شوروی آن را روشن‌تر و پیچیده‌تر می‌کند. کتاب سپس گام‌به‌گام به سوی دیگر نوآوران قرن بیستم حرکت می‌کند و در پایان با استانیه‌وسکی، ما را به سرچشمه‌های کهن بازیگری می‌برد و افقی نو برای آینده اجرا ترسیم می‌کند.

ساختار کتاب بر پایه دوازده فصل استوار است؛ هر فصل به یکی از چهره‌های اثرگذار آموزش بازیگری می‌پردازد و زندگی، شیوه کار، عناصر کلیدی روش و نمونه‌هایی از تمرین‌ها و اجراهای شکل‌گرفته زیر نظر آن‌ها را با دقت و وضوح بررسی می‌کند. گرچه کتاب بر متفکران و هنرمندان غربی تمرکز دارد؛ اما ریشه‌های میان‌فرهنگی آموزش بازیگری در تاروپود آن حضور دارد. سال‌هاست که سنت‌های شرقی الهام‌بخش تجربه‌های آموزشی غرب شده‌اند و همین امر کتاب را در موقعیتی میان‌فرهنگی قرار می‌دهد؛ جایی که تبادل، تاثیر و بازآفرینی روش‌ها معنایی تازه می‌یابد.

در مجموع، کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم که توسط انتشارات سمت عرضه شده است، فقط مرجعی دانشگاهی نیست و کتابی برای فهم عمیق‌تر از چگونگی شکل‌گیری بازیگر مدرن است.

معرفی نویسنده کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم آلیسون هاج

آلیسون هاج‌، زاده ۱۹۵۹ و در گذشته ۲۰۱۹، از چهره‌های برجسته آموزش بازیگری و پژوهش تئاتر در بریتانیا بود؛ هنرمندی که نام او با تربیت نسل تازه‌ای از بازیگران و جست‌وجوی شیوه‌های نوین در تمرین بازیگری گره خورده است. هاج در مقام مربی، نویسنده و کارگردان، حضوری اثرگذار در فضای آموزشی هنرهای نمایشی داشت و بسیاری او را از مهم‌ترین پژوهشگران عمل‌گرا در حوزه پرورش بازیگر در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست‌ویکم می‌دانند.

او در سال ۱۹۸۲ گروه تئاتر الایبی را بنیان گذاشت و سال‌ها در شکل‌دهی زیبایی‌شناسی اجرایی این گروه نقش داشت. چند دهه بعد، در ۲۰۰۶، گروه پژوهشی و اجرایی کوئیک اند د دد را ایجاد کرد؛ گروهی که تمرکز آن بر کاوش روش‌های پیشرفته تمرین بازیگر و کار فیزیکی و آوازی بود.

حضور آلیسون هاج در دانشگاه‌ها و موسسات معتبر بریتانیایی، از جمله دانشگاه لندن، مدرسه مرکزی گفتار و درامای سلطنتی، نقشی اساسی در تربیت نسل‌های متعدد از بازیگران، پژوهشگران و کارگردانان داشت. او با وصل‌کردن تجربه عملی و پژوهش دانشگاهی، رویکردی تازه و کاربردی در آموزش بازیگری پدید آورد.

هاج در کنار کار عملی و تدریس، نویسنده چند کتاب تاثیرگذار نیز بود؛ آثاری که امروز از منابع معتبر دانشگاهی در حوزه تربیت بازیگر به شمار می‌آیند. از میان آن‌ها می‌توان به کتاب حاضر اشاره کرد. این آثار همچنان در دانشگاه‌ها و کارگاه‌های تخصصی تدریس می‌شوند و جایگاهی محکم در ادبیات آموزش بازیگری دارند.

چرا باید کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم را بخوانیم؟

خواندن آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم تنها افزودن دانشی تازه نیست؛ این کتاب چشم‌اندازی نو پیش روی خواننده می‌گذارد و تلقی او را از مفهوم بازیگری و سازوکار آموزش آن دگرگون می‌کند. این کتاب با ترجمه منصور ابراهیمی، داود دانشور و مجید اخگر با معرفی چهره‌هایی که هر یک پایه‌گذار تئاتر مدرن‌اند، نه در قالب روایت‌های تکراری، بلکه با خوانشی دقیق و پژوهش‌محور، اساتیدی چون استانیسلاوسکی و گروتفسکی را از هیبت اسطوره‌ای دور خارج می‌کند و آنان را همچون آموزگاران زنده و قابل لمس پیش روی خواننده می‌نشاند.

این کتاب تنها به تاریخ‌گویی بسنده نمی‌کند؛ روش کار، عناصر بنیادین، نمونه‌تمرین‌ها و تجربه‌های عملی این استادان را نیز با ساختاری روشن عرضه می‌کند و به جعبه‌ابزاری تبدیل می‌شود که هر هنرجو و مدرس می‌تواند به آن تکیه کند. افزون‌بر این، اثر با عبور از مرزهای آموزش غربی، نقش سنت‌های شرقی را در شکل‌گیری روش‌های مدرن آشکار می‌سازد و چشم‌اندازی میان‌فرهنگی فراهم می‌کند که برای گسترش افق دید هنرمند امروز ضروری است.

کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم به چه کسانی پیشنهاد می‌شود؟

کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم به مخاطبانی که می‌خواهند فهمی فراتر از مجموعه‌ای از تکنیک‌های پراکنده داشته باشند و به لایه‌های عمیق‌تر تاریخ، تحول و فلسفه بازیگری راه پیدا کنند، توصیه می‌شود. این کتاب برای دانشجویان و هنرجویان بازیگری، مدرسان و مربیان تئاتر، پژوهشگران هنرهای نمایشی و همه علاقه‌مندانی که می‌خواهند بدانند بازیگر مدرن چگونه شکل گرفته و چه مسیری را پیموده، منبعی ارزشمند است.

انسجام تحلیلی، نگاه دقیق پژوهشی و رویکرد میان‌فرهنگی اثر، آن را به کتابی قابل اعتماد برای مطالعه دانشگاهی تبدیل می‌کند. همچنین این کتاب برای کسانی که به دنبال روش‌های تازه در آموزش و هنر اجرا و درکی عمیق‌تر از ماهیت بازیگری امروز هستند، الهام‌بخش و کاربردی است.

بخشی از کتاب آموزش و پرورش بازیگر در قرن بیستم

در این قسمت نمونه‌ای از محتوای کتاب قرار داده شده است که سبک آموزشی و تحلیلی نویسنده را نشان می‌دهد.

استانیسلاوسکی نخستین فعالی شناخته شد که تربیت نظام‌مند بازیگر در قرن بیستم را به وضوح تبیین کرد؛ اما او این کار را بیشتر خارج از محدوده تئاتر هنری مسکو به انجام رساند. او در ۱۹۰۶ کم کم آنچه را «دستور زبان بازیگری» می‌نامید متحول کرد؛ یعنی زمانی که اجرایش در نقش دکتر استوکمان (دشمن مردم) رو به ضعف گذاشته بود. او در ۱۹۰۹ ضمن تمرین نمایشنامه یک ماه در ییلاق اثر تورگنیف فنون تازه‌ای به کار زد. او اگرچه در این تمرین‌ها برای اجتناب از تنش، دانچنکو را از حضور در تمرین‌ها منع کرد، باز هم از سوی بازیگرانی که طعم موفقیت را برای بازی در نمایشنامه‌های چخوف بدون تمرین‌های آن‌چنانی چشیده بودند با مخالفت‌هایی روبه‌رو شد. استانیسلاوسکی مستاصل تهدید کرد که چنانچه گروه سیستم او را به عنوان روش رسمی کارشان نپذیرد، استعفا خواهد داد. دانچنکو کوتاه آمد، اما با بی‌میلی پس از یکسال استانیسلاوسکی از تئاتر هنری کنار کشید و فرست استودیو را برای کار با بازیگران علاقه‌مندتر به راه انداخت.

پیشنهاداتی به دوستداران کتاب

در ادامه کتاب‌هایی معرفی شده است تا مخاطبان با آثار هم‌راستا و مکمل در زمینه آموزش بازیگر آشنا شوند.

• کتاب چگونه بازیگری را آموزش دهیم؟ نشر افراز
• کتاب بازیگری حرفه‌ای انتشارات روزبهان
• کتاب بازیگری به شیوه متد انتشارات نقش و نگار