کتاب روزهای قفقاز نشر ثالث

معرفی کتاب روزهای قفقاز

کتاب روزهای قفقاز اثری خواندنی و عمیق از بانین ام‌البنین است که به‌عنوان یک زندگی‌نامه و سفرنامه، خواننده را به دنیای پرجنب‌وجوش و متحول قفقاز در اوایل قرن بیستم می‌برد. این کتاب که توسط فرهاد دشتکی‌نیا به فارسی ترجمه شده و از سوی نشر ثالث منتشر شده است، روایتی بی‌نظیر از کودکی و نوجوانی نویسنده در میان تحولات سیاسی و اجتماعی آن دوران است.

روزهای قفقاز سفری است به دل تاریخ، جایی که سنت‌های کهن و تغییرات مدرن با هم تلاقی می‌کنند. بانین، که در خانواده‌ای ثروتمند و پرنفوذ در باکو متولد شده بود، با نثری زیبا و توصیفاتی زنده، جزئیات زندگی اشرافی خود را در دورانی پرآشوب بازگو می‌کند.  نویسنده با مهارتی کم‌نظیر، تضادهای جامعه‌ای در حال گذار را به تصویر می‌کشد: از یک سو، اشرافی‌گری و تجمل خانواده‌اش و از سوی دیگر، فقر و تحولات انقلابی که زندگی مردم عادی را دستخوش تغییر کرده بود. روایت او نه‌تنها سرگذشت یک فرد، بلکه تصویری از یک دوران تاریخی پرتنش و پرماجرا است که کمتر در منابع دیگر یافت می‌شود.

ترجمه فرهاد دشتکی‌نیا با دقت و لطافت، حس و حال واقعی اثر را حفظ کرده و خواننده را به دنیای نویسنده نزدیک‌تر می‌کند. اگر به ادبیات زندگی‌نامه‌ای، تاریخ قفقاز، و داستان‌هایی پر از احساس و واقعیت علاقه‌مند هستید، این کتاب یکی از بهترین گزینه‌ها برای شما خواهد بود.

کتاب روزهای قفقاز نوشته بانین ام‌البنین درباره چه موضوعی صحبت می‌کند؟

روزهای قفقاز یک خودزندگی‌نامه منحصربه‌فرد است که ما را به دنیای پرجنب‌وجوش و متحول باکو در اوایل قرن بیستم می‌برد. بانین ام‌البنین، نویسنده این اثر، خاطرات دوران کودکی و نوجوانی خود را در یک خانواده ثروتمند و بانفوذ آذربایجانی روایت می‌کند. او در این کتاب، هم از زرق‌وبرق زندگی اشرافی و سنت‌های سختگیرانه آن سخن می‌گوید و هم از تغییراتی که با ورود انقلاب‌های روسیه، زندگی مردم و آینده او را برای همیشه دگرگون می‌کند.

این کتاب نه‌تنها یک زندگی‌نامه شخصی، بلکه یک تصویر زنده از دوران پرتلاطم قفقاز و آذربایجان است. باکو در آن زمان شهری پر از تضاد بود؛ جایی که اشراف نفتی در قصرهای باشکوه زندگی می‌کردند، درحالی‌که طبقه کارگر در خیابان‌ها برای نان و آزادی مبارزه می‌کرد. بانین با جزئیات دقیق، ما را در این دنیای پرتنش غرق می‌کند؛ از مهمانی‌های مجلل و لباس‌های فاخر گرفته تا جنبش‌های انقلابی، سقوط نظام‌های کهن و روی کار آمدن رژیم شوروی.

با پیشرفت داستان، چهره واقعی تغییرات تاریخی نمایان می‌شود. خانواده بانین، که روزگاری در اوج ثروت و قدرت بودند، تحت تأثیر انقلاب، ثروت خود را از دست می‌دهند و به اجبار، مسیر مهاجرت را پیش می‌گیرند. این سفر پر از ترس، تردید و امید است؛ سفری که خواننده را از باکو به ایران، سپس فرانسه و اروپا می‌برد.

معرفی نویسنده کتاب روزهای قفقاز

بانین ام‌البنین، با نام اصلی ام‌البنین یوسف قیزی جلال، در سال ۱۹۰۵ در باکو، آذربایجان به دنیا آمد. او در خانواده‌ای ثروتمند و بانفوذ رشد کرد؛ پدرش جلال یوسف‌اُف از تاجران بزرگ نفت بود که بعدها به عنوان وزیر تجارت در جمهوری دموکراتیک آذربایجان فعالیت کرد.

با وقوع انقلاب بلشویکی در روسیه و سقوط جمهوری آذربایجان، بانین و خانواده‌اش ناچار به مهاجرت شدند. او مدتی را در ایران، در شهرهای رشت و بندر انزلی، سپری کرد و سپس به فرانسه مهاجرت کرد، جایی که زندگی جدیدی را آغاز نمود. بانین با ورود به فرانسه، زبان فرانسوی را فراگرفت و به‌سرعت استعداد نویسندگی خود را شکوفا کرد.

او پس از چند سال، به یکی از نویسندگان برجسته فرانسوی‌نویس تبدیل شد و در کنار آندره مالرو و ژان پل سارتر به فعالیت‌های ادبی پرداخت. اولین و مشهورترین اثر او روزهای قفقاز بود که در سال ۱۹۴۵ منتشر شد و تحسین منتقدان را برانگیخت. بانین علاوه بر روزهای قفقاز، کتاب‌های دیگری نیز نوشت که عمدتاً بر موضوعات مهاجرت، غربت و تقابل شرق و غرب تمرکز دارند. از جمله آثار دیگر او می‌توان به ژفرسون در پاریس و راهی به سوی غرب اشاره کرد. او در سال ۱۹۹۲ درگذشت، اما آثارش همچنان مورد توجه علاقه‌مندان به ادبیات زندگی‌نامه‌ای، مهاجرت و تاریخ قفقاز قرار دارد.

چرا باید کتاب روزهای قفقاز با ترجمه فرهاد دشتکی‌نیا را بخوانیم؟

بانین ام‌البنین، با قلمی هنرمندانه و روایتی صمیمی، ما را به کوچه‌ها و قصرهای باکو، به دوران قبل و بعد از انقلاب روسیه، به روزهای خوش و تلخ زندگی خود و به دنیایی پر از تغییر و ناپایداری می‌برد. اما چرا باید این کتاب را خواند؟

۱- روایتی زنده از تاریخ، فرهنگ و سیاست قفقاز

این کتاب ما را به دل آذربایجان در اوایل قرن بیستم می‌برد؛ دوره‌ای که این منطقه را به مرکز ثروت و تحولات سیاسی تبدیل کرده بود. از یک طرف، خانواده‌های اشرافی مانند بانین که بر چاه‌های نفت تسلط داشتند، و از طرف دیگر، مردم عادی که در جریان انقلاب‌ها به خیابان‌ها آمده بودند. هیچ‌ کتابی به این زیبایی و جزئیات، تحولات سیاسی و اجتماعی قفقاز را روایت نکرده است.

۲- داستانی پر از احساس، عشق، خیانت و جست‌وجوی هویت

روزهای قفقاز فقط درباره تاریخ نیست، بلکه داستانی انسانی و احساسی است. بانین در این کتاب از عشق‌های نافرجام، خیانت‌های خانوادگی، سنت‌های سختگیرانه و آزادی‌ای که در غرب به دنبالش بود، سخن می‌گوید. هر صفحه از این کتاب، پر از احساسات واقعی نویسنده است و شما را درگیر دنیای او می‌کند.

۳- زبانی جذاب و نثری روان

بانین به‌عنوان یک نویسنده فرانسوی‌نویس، به زیبایی خاطراتش را روایت می‌کند. او در توصیفات خود از طبیعت قفقاز، کوچه‌های باکو، خانه‌های مجلل و خیابان‌های پرآشوب، چنان مهارتی دارد که خواننده احساس می‌کند خود در آن دوران حضور دارد. ترجمه فرهاد دشتکی‌نیا نیز به بهترین شکل، این ظرافت‌های زبانی را حفظ کرده و نثری روان و خوش‌خوان را ارائه داده است.

خواندن کتاب روزهای قفقاز را به چه کسانی توصیه می‌کنیم؟

اگر از آن دسته افرادی هستید که عاشق کشف زوایای پنهان تاریخ هستید، این کتاب به شما کمک می‌کند تا قفقاز را در دوران قبل و بعد از انقلاب روسیه بهتر بشناسید. خواندن این کتاب مانند حضور در میان مردم آن دوران، شنیدن حرف‌هایشان و لمس زندگی‌شان است. کتاب روزهای قفقاز یک زندگی‌نامه‌ی منحصر‌به‌فرد است. برخلاف بسیاری از خاطرات که فقط به روایت اتفاقات می‌پردازند، بانین با نثری ادبی، شاعرانه و زنده، شما را در احساسات خود شریک می‌کند. اگر زندگی‌نامه‌هایی مثل بادبادک‌باز از خالد حسینی یا آن سوی خیابان میرا از سیمون دوبووار را دوست دارید، قطعاً این کتاب نیز شما را جذب خواهد کرد.

علاوه بر این، قفقاز، منطقه‌ای با تاریخی پیچیده و فرهنگی متنوع است که کمتر در کتاب‌ها درباره آن خوانده‌ایم. روزهای قفقاز، تصویری جذاب از زندگی در این منطقه ارائه می‌دهد و شما را با فرهنگ، آداب‌ورسوم، و تغییرات اجتماعی آن آشنا می‌کند. روزهای قفقاز فقط یک روایت تاریخی نیست، بلکه یک سفر احساسی است؛ سفری پر از عشق، از دست دادن، مهاجرت، امید و تلاش برای شروعی دوباره. اگر از داستان‌هایی که بین احساسات عمیق انسانی و واقعیت‌های تلخ تاریخی توازن برقرار می‌کنند لذت می‌برید، این کتاب شما را ناامید نخواهد کرد.

در بخشی از کتاب روزهای قفقاز می‌خوانیم

فعالیت‌های جمهوری نوپای آذربایجان گسترش یافته بود. هیئتی به نمایندگی از کشور ما به ژنو رفت؛ جمهوری به رسمیت شناخته شد. باکو شهری ملی و حتی شوونیست شد. البته جای تعجب هم نداشت، شهری که به پایتختی جمهوری نوپایی انتخاب شده بود باید هم شهر ملی می‌شد. بعضی از احزاب طرفدار سرسخت سنّت‌ها بودند، و بعضی‌هایشان هم برای همه آزادی و پیشرفت آرزو می‌کردند. این احزاب از خانه‌نشینی زنان انتقاد می‌کردند و معتقد بودند زن‌ها باید در زندگی اجتماعی مشارکت کنند. حقیقتاً هم در حاشیه ماندن زن‌ها باعث اتفاق‌های عجیب و غریبی شده بود. مثلاً در تماشاخانه ملی باکو نمایش اتللو مرتب روی صحنه می‌رفت. چون آن نمایش بازیگر زن نداشت، نقش دِزدمونا را مردی با موهای بلند و ابروهای پت‌وپهن و دست‌های پشمالو بازی می‌کرد و وقتی به جای دزدمونا با صدای کلفت حرف‌های عاشقانه به اتللو می‌گفت، آدم از هیبت دزدمونا تعجب می‌کرد. تنها چیزیش که شبیه بازیگرهای زن بود موهای بلندش بود که روی شانه‌اش ریخته بود.

پایتختِ جوان شاد و سرزنده بود. یکی از دلایل سرزندگی پایتخت جوان‌هایی بودند که بعد از انقلاب از روسیه فرار کرده و به باکو آمده بودند. بسیاری از قفقازها و حتی غیرقفقازها به باکو پناهنده شده و منتظر پایان انقلاب بودند. اطمینان داشتند بعد از یکی دو ماه انقلاب تمام می‌شود و همه‌چیز مثل سابق عادی می‌شود.

پیشنهادهایی برای دوستداران کتاب روزهای قفقاز

اگر از خواندن روزهای قفقاز لذت برده‌اید و به داستان‌های زندگی‌نامه‌ای، تاریخی و روایت‌های شخصی از دوران‌های پرتلاطم علاقه‌مند هستید، در ادامه چند کتاب جذاب و مشابه را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

·      کتاب بتهوون، بی‌پرده نشر چشمه

·      کتاب دختری در تاریکی نشر انتشارات امیرکبیر

·      کتاب بخور، عبادت کن، عشق بورز نشر انتشارات کتیبه پارسی