«کتاب کار آموزش شاهنامه به کودکان» نوشته «معصومه موسویان» و حاصل بیش از 15 سال تجربه کلاسهای اوست. او از سال 1386 آموزش شاهنامه به کودکان را با روشی نوین و خلاقانه در بنیاد فردوسی مشهد آغاز کرد و سپس این طرح موفق را در مراکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان گسترش داد و بعد از چند سال به همت شهرداری مشهد و تلاشهای خستگی ناپذیر آقای دکتر قیامتی، مسئول اجرای این طرح در مدارس استان خراسان رضوی شد.
کتاب حاضر تنها شامل درس ها و سرفصلهایی برای آموزش شاهنامه به کودکان نیست، بلکه 10 داستان آغازین شاهنامه، چندین متن نقالی و شاهنامه خوانی و همچنین نمونه فعالیتهای خلاقانه هنری برای تکمیل این آموزش را شامل میشود. همچنین مخاطب میتواند در این کتاب متن مصاحبه با متخصصان ادبیات کودک و نوجوان را که در چندین برنامه با عنوان «یک جهان شاهنامه خوان» اجرا شده است بخواند و با چالشهای پیش روی مربیان و راهحلهای مواجهه با آن آشنا شود. مصاحبه با افرادی چون مصطفی رحماندوست، مرجان فولادوند، اسماعیل امینی، سعیده موسوی زاده و ... . بنابراین کتابی کامل و همه جانبه پیش روی مربیان و والدین علاقهمندی است که میخواهند شاهنامه را به کودکان آموزش دهند. در مقدمه این کتاب که توسط دکتر سرامی شاهنامه پژوه بزرگ کشورمان نوشته شده است، میخوانیم:
در شاهنامه صدها آموزه به کار است که یاد دادن به بچهها، خویشکاری ماست.
یکی از والاترین شان این است که باید سرزمین خود را مادرمان بدانیم و جان خویش را به وی وابسته بشماریم:
چو ایران نباشد تن من مباد
بدین بوم و بر زنده یک تن مباد
اگر سر به سر تن به کشتن دهیم
از آن به که کشور به دشمن دهیم
آری به موجب فرهنگ باستانی ایران هر یک از ما دو مادر داریم یکی مادر خون و دیگری مادرخاک/ بر ما است که هر دو را پاس بداریم و سپاس بگذاریم نه به قول نظامی گنجهای:
هر جسد را که زیر گردون است
مادری خاک و مادری خون است
مادر خون بپرورد با ناز
مادر خون از او ستاند باز
مادر خاک از مادر خون با فرزندان خود مهربانتر است چون از آغاز تا فرجام آنان را در آغوش خویش میدارد و میپرورد.
باید وقتی با بچه ها از شاهنامه سخن می گوییم حالیشان کنیم که اگر به خود آیند و خود را بشناسند از مطالعه شاهنامه بهره برده اند. به بچه ها به میانجی شاهنامه باید یاد دهیم که بعد از آفریدگار هیچ موجودی فراتر از انسان وجود ندارد و او کسی است که توانایی رشد و توسعه خویشتن به میانجی دانایی را داراست. او به راستی اول و آخر همه چیز است و آفریدگار هر چه را آفریده است محض خاطر او آفریده است:
تو را از دو گیتی برآوردهاند
به چندین میانجی بپروردهاند
نخستین فطرت، پسین شمار
توئی خویشتن را به بازی مدار
باری باید به میانجی شاهنامه به بچه ها یاد بدهیم که باید از دل و جان فرمانبردار دیگر اجزای کیهان باشند. در اوستا در تشتریشت می خوانیم تشتر: ستاره ی رایومند فره مند را میستاییم که شتابان پرواز کند تند به سوی دریای فراخکرت تازد. مانند آن تیر در هوا پران که آرش تیرانداز بهترین تیرانداز آریایی از کوهی به کوهی دیگر انداخت. به موجب این روایت اهورا مزدا میترا و دیگر خدایان تیر آرش را به پیش میبرند و تا بر گردوبنی در بلخ باکتریان فرود میآید چنان که میبینند آسمانیان با زمینیان همدل و همداستاناند همان را میخواهند که خواست ما زمینیان است و بنابراین به موجب فرهنگ ملیمان ما هم باید همان را بخواهیم که خواست آنان است. این است معنی سخن فردوسی وقتی میسراید:
چنان رُست باید که ایزدت کشت؟
آری ما باید همواره گوش به فرمانهای جهان باشیم چرا که همان طور که سعدی هم سده ها پیش فرموده بود:
ابر و باد و مه خورشید و فلک درکارند
تا تو نانی به کف آریّ و به غفلت نخوری
همه از بهر تو سرگشته و فرمانبردار
شرط انصاف نباشد که تو فرمان نبری
من بیگمانم که همه ی فرزندان این آب و خاک به دلیل ایرانی بودن با شاهنامه آشنایی سرشتین دارند. در گوهرشان مندرجات شاهنامه و دیگر حماسه های ایرانی در طول سده ها و هزاره ها رسوخ پیدا کرده است. به همین دلیل است که پدران و مادران آنان از گذشته های دور تا هم اکنون انبوهی از آنان را سیاوش، اسفندیار، رستم، سهراب، نوشزاد، خسروی اردشیر، رودابه، سودابه، تهیمنه، گردآفرید، فرنگیس و ... نام داده اند و می دهند بی آن که نامه ی سترگ حماسه ی ملی را خوانده باشند. کمتر از صد سال می گذرد که گروهی از رواندانان آلمانی دانشی را بنیاد نهاده اند با عنوان نور و میتولوژی. اساس نظری این دانش این است که اساطیر و افسانه های هر قوم در روان اعضای آن قوم ناخودآگاه نقش می بندد.
در همین جا من به محققان رواندان و روانکاو ایرانی پیشنهاد می کنم که این دانش را جدی بگیرند و دنباله پژوهش های انجام شده در این رشته را بگیرند. یکی از نشانه های درستی زیر ساخت این دانش این است که می بینیم بچه های خردسال سرزمین مان نسبت به داستان های شاهنامه علاقه نشان می دهند و این علاقه مندی آنان پیش از این است که به طور خودآگاهانه با ابن حماسه آشناشان کنیم. این اندیشه ی مرا مولف همین کتابی که در دست دارید تایید می کند. وی این تایید را مستقیما با من در میان نگذاشته است اما با سالها کار او با بچه ها بر روی مندرجات شاهنامه و مندرجات تالیف گرامی او، این حقیقت را بر من آشکار کرده است.
فرمت محتوا | pdf |
حجم | 3.۸۲ کیلوبایت |
تعداد صفحات | 139 صفحه |
زمان تقریبی مطالعه | ۰۴:۳۸:۰۰ |
نویسنده | معصومه موسویان |
ناشر | متخصصان |
زبان | فارسی |
تاریخ انتشار | ۱۴۰۳/۰۸/۰۲ |
قیمت ارزی | 5 دلار |
قیمت چاپی | 500,000 تومان |
مطالعه و دانلود فایل | فقط در فیدیبو |