کتاب دروازه‌های بهشت نشر چشمه

دروازه‌های بهشت مجموعه‌داستانی است از ایتن کوئن. او نه فیلم‌سازی مستقل است و نه یک هالیوودی تمام‌عیار، بلکه همراه با برادرش جوئل نماینده‌ی تیم نویسندگی ـ کارگردانی برادران کوئن به شمار می‌رود که از آن‌ها فیلم‌های بارتون فینک، گذرگاه میلر، فارگو، لباوسکی بزرگ و ای برادر، کجایی؟ را در خاطر داریم. دنیای عجیب‌وغریب‌ فیلم‌های آن دو همیشه طرف‌داران پروپاقرص خود را داشته است، چه نزد مخاطبان عام چه در نظر منتقدان خاص، و حالا تعدادی از داستان‌های کوتاهش در قالب مجموعه‌ای آمده‌اند با همان غرابت نامأنوس همیشگی: خشونت‌های خاص، پس‌زمینه‌‌های غیرعادی، جنون‌های افراطی و...

داستان‌های این مجموعه، که در عین الهام از حکایت‌های حکمت‌آمیزِ کهنْ ستایشی هستند از داستان‌های جنایی کلاسیک، از تسلط چشم‌گیر نویسنده بر هنر روایتگری خبر می‌دهند. روایت‌ها در محدوده‌ی تاریخی دهه‌ی ۱۹۶۰ می‌گذرند و گاه اشاراتی دارند به جوانیِ سپری‌شده‌ی نویسنده در مینه‌آپولیس؛ مضامین اما بی‌شباهت به دنیای برادران کوئن نیستند: زنان زیبایی که هوش از سر مردان بینوا می‌برند، گنگسترهای بی‌رحمی که با قلدریِ کودک‌مآبانه منطقه‌‌ای را زیر ‌سلطه‌ی خود می‌کشند، شخصیت‌های پُرشماری به نام جو و البته داستان‌هایی که راوی‌شان کودکان هستند.

شاید نئونوآر بهترین واژه برای توصیف سبک ایتن کوئن باشد: تصاویر پُرتعداد، توصیفات اندک و دیالوگ‌های متعدد، به‌ طوری که ماهیت هر شخصیت را شیوه‌ی منحصربه‌فرد گفتارش ترسیم می‌کند. کوئن برای خلق گفت‌وگو‌هایش از روایت اول‌شخص و سوم‌شخص، تک‌گویی و نیز شیوه‌ی نمایش‌نامه‌ی رادیویی بهره می‌برد. اگرچه داستان‌ها بلند نیستند، تنوع در محتوا به جذاب ماندن کلیت مجموعه کمک می‌کند. بااین‌‌حال، هیچ‌چیز در این مجموعه چالش‌برانگیز نیست، کوئن از ما نمی‌خواهد با قهرمانان یا ضدقهرمانانش هم‌ذات‌پنداری کنیم، بلکه فرامی‌خواندمان به تماشای دنیای تاریک آن‌ها، هرزگی‌ها و پلیدی‌‌های‌شان، بدبختی‌ها و مصیبت‌های‌شان... در طول داستان‌ها لذت می‌بریم، از نفرت آکنده می‌شویم و در نهایت این واقعیت را دوباره مرور می‌کنیم که بدبختی عموماً مصیبتی است که به دست خودمان رقم زده‌ایم... این‌چنین، داستان با زخمی بر تن شخصیت‌ تمام می‌شود، با خشونتی که نمونه‌اش را قبلاً در فیلم‌های دو برادر دیده‌ایم و دوباره این سؤال به ذهن‌مان خطور می‌کند که چرا این دو یهودی نیک‌سرشت و تحصیل‌کرده تا این حد شیفته‌ی جنایت سازمان‌یافته‌اند.

زبان ساده‌ی ایتن کوئن در داستان‌سرایی باعث می‌شود این قصه‌های باورنکردنی باورپذیر شوند، به دل بنشینند و خنده بر لب‌ بنشانند.