معرفی، خرید و دانلود کتاب بصره و نقش آن در تحولات اول هجری

نزد حکومت های قدیم، شهرها از اهمیت یکسانی برخوردار نبودند؛ گاهی شهری از نظرِ سیاسی مهم شمرده می شد و در تعیین سرنوشت حکومت یا حاکم اهمیت بسزایی می یافت. گاهی نیز شهری از نظرِ علمی مورد توجه قرار می گرفت و عالمان و دانشمندان فراوانی از علوم مختلف را در خود جای می داد و افراد زیادی برای تحصیل علم به آن شهر روی می آوردند. شهرهای دیگری هم بودند که برای مقاصد دیگری ساخته می شدند؛ برای مثال برای امور نظامی یا انبار غله. اما این شهرها پس از مدتی تغییر ماهیت می دادند و با کوچ قبایل مختلف به آنجا یا تغییر شیوۀ زندگی، مردم به بازرگانی و سیاست و علم روی می آوردند و اهداف و مقاصد اولیۀ تأسیس این گونه شهرها به دست فراموشی سپرده می شد. گاهی نیز به شهرهایی تبدیل می شدند که در تعیین حاکمان و حتی تغییر حکومت ها بسیار تأثیرگذار بودند.

از میان رفتن حکومت «حیره» از یکسو و نابسامانی به وجودآمده در حکومت ساسانی، پس از مرگ خسروپرویز که به تضعیف دولت مرکزی انجامید از سوی دیگر، سبب شد تا اعراب فرصت یابند و به نقاط مرزی ایران حمله کنند و به چپاول و غارت بپردازند.