کتاب ارزیابی مدیریت و ریسک خشکسالی نشر انتشارات شفاف

خشکسالی ها مکررا اتفاق می افتند و می توانند از چند ماه تا چند سال طول بکشند و مناطق وسیعی را به همراه جمعیت خیلی زیادی در مناطق مختلف جهان تحت تاثیر قرار دهند. خشکسالی حتی تحت یک اقلیم در حال تغییر در قرن ۲۱ می تواند در مناطق مختلف جهان با فراوانی و شدت بیشتر اتفاق بیافتد. تبعات و پیامدهای خشکسالی به آرامی توسعه پیدا می کنند و می توانند تا مدتها حتی بعد از اتمام دوره خشکسالی باقی بمانند. بنابراین به منظور کاهش تبعات و پیامدهای خشکسالی، مدیریت ریسک خشکسالی پیشگیرانه شامل ارزیابی ریسک خشکسالی می بایست اجرا شود تا از سیاست گذاران و مدیران بخش آب در راهبردهای سازگاری با خشکسالی و نیز برنامه های مدیریت خشکسالی، حمایت شود.

به دلیل گستره وسیع تبعات و پیامدهای مستقیم و غیرمستقیم و یا حتی پیامدهای پی در پی ناشی از خشکسالی، ارزیابی ریسک خشکسالی باید شامل اطلاعات مناسب بخش های خاص و نیز در راستای نیاز کاربرهای ویژه باشد. در این کتاب، پهنه بندی ریسک خشکسالی در مقیاس جهانی به عنوان تابعی از مولفه‌های خطر، در معرض قرارگیری (مواجهه) و آسیب پذیری ارایه می شود. سپس مطالعات موردی صورت گرفته در آرژانتین، آفریقای جنوبی، سوریه و ایالات متحده با تکیه بر تهیه فهرست تبعات و پیامدهای مورد انتظار در بخش های مختلف اقتصادی و محیط زیستی مرور می شود. سرانجام، جنبه های کلیدی مدیریت ریسک خشکسالی شامل چالش ها و فرصت های پیش رو نیز ارایه می شود.

مرکز منطقه ای مدیریت آب شهری به عنوان یکی از مراکز تحت پوشش یونسکو با حوزه فعالیت در مناطق غرب و جنوب آسیا و آسیای میانه و شمال آفریقا، تنها نهاد بین المللی متولی موضوعات آب در منطقه است که فعالیت های آن در توسط شورای حکام در بالاترین سطح متشکل از وزرای آب و یا مقامات هم تراز از کشورهای عضو برنامه ریزی و جلسات آن به ریاست وزیر نیروی جمهوری اسلامی ایران تشکیل و راهبری می‌شود. در راستای ظرفیت سازی در حوزه مدیریت ریسک خشکسالی در منطقه ذیل برنامه ابتکار بین‌المللی خشکسالی IDI) )که مرکز از سال ۲۰۱۰ میزبان این برنامه در سطح کشورهای منطقه بوده و با توجه به فقدان دستورالعمل یا راهنمای مطالعات ارزیابی ریسک خشکسالی در کشور (تا زمان انتشار این اثر)، این مرکز اقدام به ترجمه یکی از گزارشات فنی مرکز تحقیقات مشترک کمیسیون اروپا در حوزه مدیریت ریسک خشکسالی به زبان فارسی نمود. همچنین به منظور مدیریت دانش و پیگیری مستمر برنامه IDI، دبیرخانه علمی این برنامه در موسسه تحقیقات آب وزارت نیرو قرار داده شد؛ به امید آنکه با هم افزایی ظرفیت های موسسه تحقیقات و برنامه IDI، جریان سازی علمی و اجرایی مدیریت خشکسالی در کشور و منطقه با توان بیشتری پیگیری شده و همین امر توجه بیشتر دستگاه‌های متولی و سیاست‌گذار در حوزه آب به مدیریت خشکسالی را موجب گردد.

بر خود لازم میدانم از زحمات دبیر کمیته تالیف، ترجمه و انتشارات مرکز و برنامه IDI آقای دکتر ناصر دهقانیان و آقای مهندس سید علی یزدانی که این گزارش را ترجمه کردند و همچنین جناب آقای دکتر رضا روزبهانی ویراستار فنی این گزارش و از جناب آقای مهندس کیانی مدیر عامل شرکت مهندسین مشاور دزآب که حمایت در چاپ و انتشار این گزارش نمودند، تشکر نمایم. در خاتمه از حمایت های جناب آقای مهندس محرابیان وزیر محترم نیرو و رییس شورای حکام مرکز صمیمانه قدردانی می نمایم.