کتاب چگونه برای فیلم مستند فیلمنامه بنویسیم؟ نشر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی

بهترین و عالی‌ترین نمونه جذابیت در قصه و داستان‌گویی، قصه‌های هزار و یکشب است. ماجرا از آنجا آغاز شد که حاکمی در قدیم برای سرگرم شدن، به یک زن قصه‌گو فرصت می‌داد تا او را بگونه‌ای با قصه جذب کند تا او پس از شنیدن به خواب برود افراد زیادی جان خود را بخاطر شکست در جذب حاکم از دست دادند تا شهرزاد قصه‌گوی معروف ایرانی این خطر را به جان خود خرید و موفق شد بمدت هزار و یکشب متوالی حاکم را بگونه‌ای سرگرم کند که حتی یکبار حاکم دچار کسالت و یکنواختی نگردید یعنی زمانی حدود دو سال و ده ماه تمام هر شب قصه‌ای را برای حاکم نقل کرد که او با اشتیاق تا پایان آن را گوش می‌کرد و آن گاه به خواب می‌رفت. در تاریخ فرهنگ و هنر ایران و شاید جهان چنین تجربه‌ای یگانه است. به احتمال قوی موفقیت داستان سرایان بزرگ کشور، همچون فردوسی، نظامی، جامی، مولوی، عبید زاکانی، باباطاهر و... مرهون همین جوهر جذابیت در آثار آنها می‌باشد. جالب است که این گیرایی و شیرینی داستان در گونه‌های مختلف موج می‌زند حماسی، تاریخی، عاشقانه، عارفانه، حکمی و... که این خود نشان از پر باری فرهنگ و هنر زبان فارسی است.

مستندسازی که شاخه‌ای بزرگ از صنعت فیلم‌سازی به شمار می‌آید، درواقع یک تکنیک فیلم‌سازی، یک سنت سینمایی و شیوه‌ای برای تقابل با مخاطب است.

گسترش روز‌افزون علاقه‌مندان به این شیوه فیلم‌سازی و پیدایش مستندسازانی که معمولا به دلیل نداشتن تجربه و آموزش لازم، ایده‌‌های خوب خود را به اصطلاح با ساخت یک مستند ضعیف می‌سوزاندند و باعث به هدر رفتن وقت و سرمایه خود و دیگران می‌شدند، مسئولین انجمن PSBT در هند و یونسکو را بر آن داشت تا به فکر سفارش کتابی آن‌لاین به نویسنده‌ای بیفتند که تجربه انتقال اصول مهم و پایه‌‌ای سینمای مستند را به علاقه‌مندان داشته باشد. برای این کار تریشا داس، فیلم‌نامه‌نویس و مستندساز هندی‌تبار انتخاب شد که سابقه ساخت ۴۰ فیلم مستند را در پرونده کاری خود و تجربه نگارش کتاب «هنر مصاحبه تلویزیونی» را داشت.

کتاب «چگونه برای فیلم مستند فیلم‌نامه بنویسیم» در سال ۲۰۰۷ آماده و به صورت آن‌لاین(روی اینترنت) در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت. این کتاب در دل خود به آموزش اصول فیلم‌نامه‌نویسی پیش از شروع تصویربرداری و پس از پایان تصویربرداری می‌پردازد و مهم‌ترین نکته درباره آن، ارائه مثال‌هایی است که مستندسازان مشابه آن‌ها را در فیلم‌های دیگر ندیده‌اند و تمامی مثال‌ها به صورت ایده‌های جدید برای آنان مطرح می‌شود.

لازم به ذکر است کتاب «چگونه برای فیلم مستند فیلم‌نامه بنویسیم» اکنون به عنوان بخش اول از مجموعه فیلم‌سازی مستند ارائه می‌شود و در ادامه آن به کتاب «کارگردانی مستند» خواهیم پرداخت.