کتاب اثرات بازگشتی در اقتصاد انرژی و محیط زیست مریم حیدریان نشر نور علم

انرژی از یک‌ طرف ازجمله نهاده‌های مهم در بخش‌های مختلف اقتصادی مانند صنعت، حمل‌ونقل، تجاری و خانگی است و از طرف دیگر بخش عمده‌ای از بودجه دولت از صادرات حامل‌های انرژی تأمین می‌گردد. بنابراین مطالعه انرژی در همه‌ی ابعاد ضروری است. حجم بالای مصرف سوخت و انتشار آلاینده‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی به‌ویژه بخش حمل‌ونقل جاده‌ای باعث شده است که صرفه‌جویی انرژی در این بخش به‌عنوان یکی از ارکان مهم بهینه‌سازی مصرف سوخت مطرح باشد. یکی از این صرفه‌جویی‌ها، پیشرفت و بهبود تکنولوژی در این بخش است. از سوی دیگر، اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، تغییر قیمت سوخت‌های فسیلی و تلاش برای رساندن آن‌ها به قیمت‌های فوب خلیج‌فارس و انجام تمهیدات لازم جهت نوسازی ناوگان جاده‌ای، برنامه‌هایی در جهت کاهش مصرف سوخت و بهبود کارایی انرژی در چند سال اخیر بوده است. ازآنجایی‌که افزایش کارایی انرژی، یکی از جنبه‌های بهبود تکنولوژی است، لذا همواره اعتقاد بر این بوده که بهبود کارایی انرژی، تأثیر یک‌به‌یک بر کاهش مصرف دارد. اما مطالعات نشان می‌دهد که این اعتقاد درست نیست، بلکه بهبود کارایی سوخت سبب می‌شود که متوسط هزینه‌ی پرداختی برای سوخت به ازای پیمایش مشخص، کاهش یابد. این در جای خود ممکن است مصرف‌کنندگان را به مصرف بیشتر سوخت از طریق پیمایش بیشتر خودرو تشویق کند. به‌عبارت‌دیگر می‌تواند منجر به افزایش میزان مصرف سوخت شود. در سال‌های اخیر، از افزایش کارایی انرژی به‌عنوان یک استراتژی بسیار مهم جهت کاهش مصرف انرژی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای استفاده‌شده است. مطالعات زیادی در کشورهای مختلف انجام پذیرفته و مدل‌سازی‌ها نشان داده است که اثرات بازگشتی در برخی موارد تا ۳۰ درصد است. نتیجه مطالعه حاضر می‌تواند رهنمودهای سیاستی خوبی را برای سیاست‌گذاران ارائه نماید. اکنون‌که از یک‌سو استانداردهای مصرف سوخت برای خودروها اجباری شده است و از سوی دیگر با اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها، لزوم بهبود کارایی و کاهش مصرف سوخت در بخش‌های مختلف اقتصادی به‌ویژه حمل‌ونقل بیش‌ازپیش آشکار می‌شود.