کتاب مسئولیت مدنی مذاکره کنندگان در عقد بیع محمد علی محمدی نشر کلید پژوه

اشخاص جهت انعقاد عقود و رسیدن به تلاقی اراده‌ها اصولاً اقدام به مذاکره جهت انعقاد عقد مطلوب می‌‌‌‌‌نمایند. دو رضای متقابل که باید موافق هم باشند جهت انعقاد عقد نیازمند است. در این بین با توجه به تعارض منافع، طرفین اقدامات لازم را جهت کسب منفعت بیشتر از طریق مذاکره به عمل می‌‌‌‌‌آورند که گاه قبل از انعقاد عقد و در ضمن مذاکرات با توجه به محتوای پیشنهادها و ایجاب‌های صورت گرفته خواسته یا ناخواسته مسئولیتها و تعهداتی برای طرفین در صورت عدم انعقاد عقد به وجود می‌‌‌‌‌آید چرا که گاهی تدارکات لازم جهت انعقاد عقد هزینه‌هایی برای طرفین دارد. این هزینه‌ها در چه شرایطی قابل مطالبه است. قاعده اقدام می‌‌‌‌‌تواند توجیه کننده هزینه‌های صورت گرفته باشد. نقش عرف در توان الزام شخص به جبران خسارت وارده به طرف مقابل باید بررسی شود. چنانچه ایجاب همراه با التزام برای مدت معینی باشد و شخص در این مدت از خود سلب حق فروش نماید و قبل از انقضاء مدت اقدام به انعقاد عقدی با ثالثی نماید این سلب حق چه تاثیری بر عقد منعقده دارد. اگر طرفین وجه التزامی را معیّن کرده باشند که در صورت تخلف، متعهد ملتزم به پرداخت آن مبلغ باشد و پرداخت این مبلغ با میزان خسارات واقعی متعهدله مطابقت نداشته باشد این تعهد را می‌‌‌‌‌توان با قاعده اقدام توجیه نمود. این امر باید مورد بررسی قرار گیرد که در قاعده اقدام اصولا شخص با علم و آگاهی به شرایط موجود تعهدات را می‌‌‌‌‌پذیرد. اگر تعهد صورت گرفته بسیار بیشتر از خسارات واقعی باشد و شرایط قاعده اقدام احراز نگردد، دادرس چنین توانی را دارد وجه التزام را تعدیل نماید، در این صورت این امر خلاف اصل حاکمیت اراده‌ها نمی‌‌‌‌‌‌باشد. حین مذاکرات ممکن است مبیع تلف گردد یا طرفین پیش قراردادی را منعقد نمایند تا حصول عقد نهایی اطمینان بخش باشد سپس از این تعهد سر باز زنند یا بدون قصد انشاء وارد مذاکره شوند و پیشنهاداتی مطرح نمایند که امید متعارفی جهت حصول عقد در شخص مقابل ایجاد نماید سپس از ادامه مذاکرات صرف نظر نماید، یا از اسرار دیگری حین مذاکرات مطلع شده و از آن استفاده نماید این امور مسئولیت هایی به بار خواهد آورد که مورد بررسی قرار می‌‌‌‌‌گیرد. در این کتاب طی دو بخش موضوع مسئولیت مدنی مذاکره کنندگان مورد بررسی قرار می‌‌‌‌‌گیرد. هر چند موضوعات مطروحه با توجه به فراوانی منابع این قابلیت را دارد که به عنوان موضوعی خاص مورد بررسی قرار گیرد ولی با توجه به عدم توجه کافی به موضوع مذاکرات مقدماتی و پیش از انعقاد عقد، در بخش اول کتاب طی دو فصل ابتدا مذاکرات و مفهوم مسئولیت ناشی از آن و سپس اصول حاکم بر مذاکرات مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در بخش دوم موضوعاتی که قابل طرح در مرحله مذاکرات مقدماتی است در چهار فصل به ترتیب ایجاب، اخذ بالسوم، قولنامه و اسرار تجاری و مسئولیت ناشی از آن مورد بررسی قرارخواهد گرفت و سعی در تبیین مسائل مطروحه خواهد شد.