دعا و نیایش راهی نورانی و درخشان است به سوی زلال آسمان ها، و پلکانی مزین از مرواریدهای اشک است که روح لطیف نیایشگر را به عروجی ملکوتی رهنمون میگردد. انسان مؤمن بوسیله دعا چونان پرندهای عاشق و شیفته با دو بال راز و نیاز به سوی آسمان آبی عشق پرواز میکند. این پرنده اسیر در قفس خاک و تن، برای گذر از جهان پر از رمز و راز و فتنه و تاریکی، نیاز به نور و روشنایی و نیاز به بال پریدن دارد که تنها با دو دست دعا و اظهار نیاز به درگاه یگانه نور هستی بخش(آسمان و زمین)، این امر مهیا میشود. دعا به معنای خواندن است، خواندن قادر متعال و طلب نمودن از اعماق وجود و با اظهار تواضع و خاکساری از او یاری طلبیدن.
چه نیکوست نام زیبای آن پروردگار یگانه بیهمتا را بر لبها جاری ساختن و نیکوتر آنکه یاد و ذکر او مداوم و پیوسته در قلب مؤمن (عرش الرحمن) جریان داشته باشد و چنین قلبی، فلبی روشن و آرام و آراسته، و منور به نور روحانی الوهیت، سر چشمه زلاترین و نابترین معارف الهی میباشد.
خوش آنانکه دائم در نمازند بهشت جاودان بازارشان بی
تنها با نیایش و دعا میتوان به سرچشمه علم دانایی دست یافت و فقط با دستاویز ستایش و همنوایی با ابراهیم خلیل و یوسف جلیل که گفتند(اللهّمُ وَ اجْعَلْنا مِنْ ورثه الجنه النعیم وَ ربَّنا تَوَّفنا مُسلِماً وَ اَلْحِقْنا بِالصّالِحین: بارالها ما را از وارثان بهشت نعمتهایت قرار ده و خدایا ما را مسمان بمیران و به نیکان ملحق فرما) میشود تنهایی وحشتناک خویش را با پیوستن به جمع صالحان و نیکان درمجمع النور جنات رضوان حق تعالی، به انس لطیف و مطبوع و مشارکتی زیبا و دلنشین مبدّل نمود(حَسُنَ اُولئِکَ رَفیقاً). وحشتهای نفسگیر گیتی و لحظات ترسناک دنیای پر از اسرار و دوروئیهای اهل کفر و نفاق را، مأمنی جز قدرت خالق یکتا و تکیه گاهی جز نور مطلق جمالش نیست، و برای آدمیان حقیر و ناتوان دستیابی بدین نیروها میسر نمیگرد مگر با دو دست تهی نیایشگر که هماره با توشهای از اشکهای ناب و خالصانه، آسمان پرستاره مولا را نشانه گرفته باشند که (رَبنّا اِنَّنا ظَلَمْنا اَنْفَسا فَاغْفِرلَنا خَطانا: خدایا ما برخود ستم روا داشتیم پس تو از خطاهای ما چشم پوشی بنما). آرامش گمشده انسان عصر حاضر که از سرچشمه حیات خویش جداگشته، و بدلیل تکیه بر انواع لذتهای زودگذر و مخدّرات خانمان برانداز، هر روز و هر لحظه بر اضطراب خویش میافزاید، تنها در اقیانوس لطف بیکران خالقٍ زیبائیها، موج میزند و با نسیم قدسی مرحمت اوست که میشود از طوفان بلاها به سلامتی بر سر منزل مقصود و ساحل خوشبختی رسید.
[به روزگار پریشانی و نیاز است که روی به خدا نمائید و دست به دعا گشائید. باشد که به منتهای بینیازی و سرخوشی نیز دل به نیایش دهید و ثناگوی حق شوید، که عبادت، گستردن جان است بر بیکران هستی و آمیزش انسان است با اریکه حیات] (جبران خلیل جبران)
و البته خالق بیکران هستی، تنها با نیایش و در خواست انسانهاست که، نجات از بلایا را برایشان به ارمغان میفرستد و آرامش هستی بخش را بدیشان میبخشد.[قل ما یعبوأ بکم ربی لولا دعاؤکم]
[میفرماید: ای رسول من به آنها بگو، نزد پرورگار من قدر و منزلتی ندارید و، اما شما او را تکذیب کردید و دیگر هیچ امید خیری به شما نمیرود و بهزودی نتیجه این اعمال به شدیدترین وجهی ملازم شما خواهد شد و اگر با این وجود باز هم خدا شما را دعوت میکند، فقط بهمنظور اتمام حجت بر شماست و یا برای این است که شاید شما دست از تکذیب بردارید] (خلاصه تفسیرالمیزان ج.۳ص ۴۳۲)
نیایشگر خالص، با علم به برتری و فضل و بخشش معبود خویش و با اظهار نیازمندی و فقر، نهایت بندگی خود را به اثبات رسانده و بدین ترتیب مستوجب فضل و کرم آن قادر یگانه میشود. بدینگونه نیازها و احتیاجاتش بر طرف شده و بلایا و ناراحتیها از او دفع شده یا پیشگیری میشود. با مناجات به درگاه حضرت باری که خود سرمنشاء کل خوبیها و زیبائیها در جهان هستی است، تمامی آن خیرات به سوی داعی واقعی سرازیر گشته و او بهسوی کمال معنوی رهنمون میگردد.
طبق اعتقادات ما مسلمانان و بسیاری دیگر از ادیان آسمانی،اصل حیات و زندگی در جهان آخرت و در مرحله پس از مرگ میباشد، و این دنیا سایهای گذرا و خیالی از آن حیات اخروی است، پس برای زندگی بهتر و راحتتر در آن حیات جاودانه، و تقرب بیشتر به محضر قدس الهی، باید به نیایش و دعا توسل جسته و با مناجات و توبه و استغفار و طلب نیکیهای معنوی و مادی، خوبیها و نعمات آن جهان را برای خویش و نزدیکان طلب نمائیم.
دعا زیباست و زیبائی بخش زیرا انسان خاکی را با ملکوت آسمانها و با خالق زیبائیها مرتبط میسازد. [نیایش هسته اصلی زندگی بشر است، زیرا اساسیترین بخش مذهب است. نیایش یا به صورت در خواست و تقاضای از خداوند تعالی جلوه میکند و یا به مفهوم عمیقتر، به شکل همنشینی و مصاحبتی درونی با خداوند ظاهر میشود. در هر دو صورت نتیجه نهایی یکسان است، حتی وقتی نیایش بهصورت در خواست و دعا انجام میشود، این درخواست باید برای پاکی و تصفیه روح و رها شدن از لایههای جهل و تاریکیای باشد که آن را فرا گرفتهاند. پس آن کس که تشنه بیدار ساختن روح خدایی در درون خویش است، باید به نیایش تکیه کند. (گاندی ص ۳۸)...
-از متن کتاب-