- همهچیز با یک حقه شروع شد!
«آلن دیوید سوکال» نویسنده و استاد ریاضیات و فیزیک آمریکایی است که سال ۱۹۵۵ متولد شده. تخصص سوکال بر مکانیک آماری و ترکیبیات است. در کنار اینها او منتقد پستمدرنیسم است و در سال ۱۹۹۶ مقالهای نوشت که «ماجرای سوکال» نام دارد و به «شوخی فریبدهندهی سوکال» نیز معروف است. این مقاله که پس از انتشار جنجالآفرینی کرد، در گذر سالها پایهی کشمکشی تازه شد که از آن با عنوان «جنگ بین علوم» یاد میکنند. «ژان بریکمون» نویسنده، فیلسوف و استاد فیزیک نظری و علوم تجربی اهل بلژیک است که سال ۱۹۵۲ به دنیا آمده. گروه بازبهنجارش و معادلهی دیفرانسیل موضوعاتی هستند که مبنای مطالعات بریکمون بودهاند. او نیز در کنار مطالعات تخصصیاش، نقد پستمدرنیسم را هم دنبال کرده است. همین اشتراک این دو دانشمند را کنار هم قرار داد و نتیجهی همکاریشان هم کتابی شد با عنوان «چرندیات پستمدرن».
- سوءاستفادهی روشنفکران پستمدرن از علم:
سوکال و بریکمون «چرندیات پستمدرن» را در سال ۱۹۹۷ ابتدا به زبان فرانسه و سپس در سال ۱۹۹۸ به زبان انگلیسی منتشر کردند. کتابی که با زیرعنوان «سوءاستفادهی روشنفکران پستمدرن از علم» به چاپ رسید و طوفانی کوچک را در برخی از حلقههای روشنفکری ایجاد کرد. بذر این کتاب را سوکال با همان مقاله یا بهتر است بگوییم شوخی فریبدهندهاش کاشت. نویسندگان این کتاب کوشیدهاند تا نشان دهند روشنفکران مشهوری چون لاکان،۴۵ کریستوا، ایریگاری، بودریار و دلوز به طور مکرر از مفاهیم و واژگان علمی سوءاستفاده کردهاند؛ یا ایدههای علمی را کاملاً خارج از بافت و زمینهی خود به کار بردهاند و هیچگونه دلیلی برای این کار اقامه نکردهاند. این کتاب را میتوان در واقع دو اثر مجزا اما مرتبط در یک جلد دانست. در وهلهی نخست، مجموعهای از سوءاستفادههای شدیدی است که سوکال آنها را تقریباً بهطور تصادفی کشف کرده؛ این همان چرندیاتی است که در عنوان کتاب آمده. اما بخش دیگر، نقدی است بر نسبیتگرایی معرفتشناختی و برداشتهای نادرست از علم پستمدرن. اما نویسندگان این کتاب، اهداف بزرگتری هم از نشر این اثر داشتهاند: چرندیات پستمدرن به پیچاندن مطلب، استفاده از زبانِ عمداً مبهم و مغلق، فکر آشفته و پریشان و سوءاستفاده از مفاهیم علمی نیز میپردازد.
- آنچه سوکال و بریکمون در تلاش برای نشان دادن آنند:
هدف نویسندگان چرندیات پستمدرن آن است که نقش محدود ولی بدیعی در نقد روح زمانی داشته باشند که آن را پستمدرنیسم میخوانیم؛ روح زمانی که مسلماً آشفته و درهمبرهم است. ادعا نمیکنند که تحلیلی کلی از تفکر پستمدرنیستی بیان میکنند، بلکه هدفشان جلب توجه به جنبهای تقریباً ناشناخته، یعنی سوءاستفادهی مکرر از مفاهیم و واژگان رایج در فیزیک و ریاضیات است. در عین حال، برخی آشفتگیهای فکر متداول در آثار پستمدرنیستی را تحلیل میکنند؛ همان آشفتگیهایی که با محتوا یا فلسفهی علوم طبیعی رابطه دارند. کلمهی «سوءاستفاده» در اینجا بر یکی یا تعداد بیشتری از این ویژگیها دلالت میکند: داد سخن دادن دربارهی نظریههای علمی که در بهترین حالت، تصور مبهمی از آنها دارند، وارد کردن مفاهیمی از علوم طبیعی به علوم انسانی یا علوم اجتماعی، بدون اقامهی مختصرترین دلیل عقلانی یا تجربی، فضلفروشی از طریق استفادهی بیرویه و بیشرمانه از اصطلاحات فنی در زمینه و بافتی کاملاً نامربوط و به بازی گرفتن عبارتها و جملاتی که درواقع بیمعنی هستند.
- کتاب صوتی چرندیات پستمدرن:
نشر صوتی آوانامه با همکاری «گروه انتشاراتی ققنوس» کتاب صوتی «چرندیات پستمدرن: سوءاستفادهی روشنفکران پستمدرن از علم» نوشتهی «آلن سوکال» و «ژان بریکمون» را با ترجمهی «عرفان ثابتی» و خوانش «تایماز رضوانی» تولید و منتشر کرده است.