کتاب مدیریت توسعه روستایی نشر یاروین

از مفهوم توسعه تاکنون تعاریف گوناگونی شده است، ولی اینکه واقعاً مفهوم توسعه چیست و چه مفهومی را می‌رساند هنوز به اجماع جهانی نرسیده است. با بررسی تعاریف مختلفی که از واژۀ توسعه شده است، می‌توان دریافت که در زمینه مفهوم آن پراکندگی افکار و عقاید وجود دارد، به‌طوری که رسیدن به یک تعریف و مفهوم جامع از توسعه بسیار دشوار به نظر می‌رسد. توسعه در فرهنگ دهخدا به معنی فراخی و وسعت آمده است که به صورت توسعه دادن، توسعه پیدا کردن و توسعه یافتن به‌کار می‌رود. توسعه از مفهوم رشد همه‌جانبه و بدون محدودیت قالب استفاده می‌کند.تا اواخر دهه شصت میلادی، توسعه فرایندی صرفاً اقتصادی به‌شمار می‌آمد و شاخص‌های اقتصادی معرف توسعه بودند و از آن پس به‌تدریج «اقتصادگرایی توسعه» رنگ باخت و عوامل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نهادی بیشتر مورد توجه قرار گرفت. مفهوم و تعریف توسعه تغییر کرد و نقد تعاریف اقتصادی توسعه آغاز شد تا آنجا که این مسأله به «نهضتی جهانی» مبدل شد و مجامع بین‌المللی رسماً به مسألۀ توسعه پرداختند.در مفهوم توسعه باید بیان کرد که توسعه فرایندی تاریخی است. اندیشیدن به توسعه نه فرا زمانی است و نه فرا مکانی. اول اینکه توسعه در بند مکان است و هیچ جامعه‌ای نمی‌تواند در این فرایند از امکاناتی که محیط زندگی‌اش در اختیار او قرار می‌دهد، فراتر برود. این محدودیت به بحث تناسب محیطی توسعه می‌انجامد و به این نکته می‌رسد که هر جامعه‌ای باید توسعه‌ای درخور امکانات محیطی خویش بیابد. دوم آنکه توسعه فرا زمانی نیست. امر توسعه در تقابل عینی با زمان شکل می‌گیرد. به عبارت دیگر هر جامعه در هر مرحله از گذار تاریخی خود با توسعۀ شکل گرفته از منابع موجود روبه‌رو است. -بخشی از کتاب-