کتاب مدیریت برند و تبلیغات وحید ناصحی فر نشر شرکت چاپ و نشر بازرگانی

تقریبا یک قرن پیش تجارت به‌صورت کاملا سنتی انجام می‌شد و ارتباطات بین بازرگانان و مشتریان به‌صورت چهره به چهره بود. اما با رشد و توسعه صنعت و ارتباطات، فاصله‌ی بین فروشنده و مشتری بیشتر و بیشتر شد تا جایی که تولید از واحد‌های کوچک به سوی تولید انبوه رفت و این موضوع، ارتباطات پیچیده‌تری را ایجاب نمود. در همین راستا، تا اوایل قرن بیست میلادی، هیچ برنامه مدونی انجام نگرفته بود. تقریبا اولین کتاب در زمینه بازاریابی در سال ۱۹۱۹ انتشار یافت که در ادامه این روند، اولین پرسشنامه تجاری نیز در سال ۱۹۲۰ توزیع شد. علی رقم رونق تجارتی که پس از جنگ جهانی اول رخ داد، در سال ۱۹۳۱ فقط چند موسسه برای بازارشناسی در سرتاسر دنیا موجود بود. اگر به سیر تکاملی بازاریابی توجه کنید می‌توان گفت، ۴ مرحله را طی نموده است که عبارتند از: -تولید، فروش، بازاریابی و رابطه -قسمتی از متن کتاب-