در روند دگردیسی زبان ایتالیک، تمرکز پژوهش حاضر بیشتر بر دوره آغازین و عصر پیدایش زبان ایتالیایی و جدایی آن از لاتین است.در این راستا، کوشیده ایم به یاری نمونه های فراوان، دگرسانی های بارز زبان شناختی که در حوزه های دستور و نگارش و معنا شناسی پدید آمده اند واکاویم.دربخش واپسینم کتاب چنان که در جلد نخستین نیز پیشینه دارد، به گفتار های نغز و داستان ها و زبان زدها در زبان ایتالیایی پرداخته می شود.