تاریخ اندیشهٔ ایرانی مملو از ایدهها و باورهایی است که در ادوار اسلامیِ ایران، در حاشیهٔ تمدن اسلامی میزیسته است. این اندیشهها با حریّت و آزادگی پیوند خورده و در برابر تعصب و باورهای متعصبانه قد علم کرده است. اندیشهٔ ایرانشهری دهقانان و وزیران ایرانی، تفکر ابومسلم، جریانهای فکری قلندریه، ملامتیه و تصوف از جملهٔ این اندیشههای به حاشیه راندهشده است که از سوی نهادهای قدرت «الحادی» نامیده شدهاند.