پژوهش در متون و اسناد مربوط به حوزههای دیگر، زمان و امکانات دیگری را میطلبید که به سهولت در اختیار نبود و انجام کار ـحتی در همان حدـ را به عهده تعویق میانداخت، و ای بسا باعث میشد هرگز کار انجام نشود. و از آنجا که بهحق گفتهاند «فی التأخیر آفات»، لاجرم جزوه تهیهشده بهرغم وقوف بر محدودیتها و کمبودهای آشکار آن برای انتشار در اختیار اداره انتشارات وزارت امور خارجه قرار گرفت، و با لطف برادرانه دوستان دستاندرکار و نظر مثبت اداره مزبور در تابستان سال ۱۳۸۵ منتشر شد.
استقبال دوستان و همکاران وزارت امور خارجه از جزوه منتشرشده، به همراه تعدادی بازخورد متضمن ارائه پیشنهادهای اصلاحی در مورد برخی فقرات و نیز تأکید بر ضرورت بسط و تکمیل آن، نویسنده را به ادامه تحقیق در منابع مختلف تشویق کرد. تحقیق مزبور با استفاده از طیف گستردهای از اسناد و ابزار و منابع جدید عمدتاً طی سالهای ۸۶-۸۷ به انجام رسید. اما مجموعه علل و عواملی در سالهای بعد از آن، ازجمله تصدی مسئولیت دبیرخانه سازمان اقتصادی دی-هشت در استانبول ترکیه از تابستان ۱۳۹۰ تا دیماه ۱۳۹۱، رویدادهای ناگوار پس از آن در زندگی شخصی، سپس بازنشستگی ناگزیر از خدمت دیپلماتیک، و وضعیت و مشغلههای فکری بعدی مرتبط با آن وضعیت ناتمام و بیفرجام، اتمام کار را منقطع کرد، اگرچه دلمشغولی نویسنده به این کار ناتمام در تمامی طول این دوره نسبتاً بلند و پرحادثه همواره پابرجا ماند. به هر روی، احساس ضرورت اتمام کار نیمهتمام موجب شد تا ادامه کار روی واژهنامه از نیمه زمستان ۱۳۹۵ از سر گرفته شود. این تلاش جدید ظرف هشت ماه به نتیجه رسید -که حاصل آن در متن حاضر، ویراست نخست از متن اولیه، مندرج است.
در ویراست جدید تلاش شده تا هم دایره شمول واژگان و اصطلاحات و عبارات گستردهتر شود و هم مصادیق کاربرد بسیاری از آنها از متون مختلف یافته و درج شود، برخی بیشتر و برخی کمتر. هرچند که بهرغم وسواس شخصی و تلاش معقول، یافتن و درج مصداق مشخص کاربرد برای تعدادی از موارد (مدخلها/فقرهها (ممکن نبوده است. بهعلاوه، متناسب با تعداد واژگان موجود در زبان انگلیسی تحت حروف مختلف (تعداد بسیار زیاد برای برخی و تعداد بسیار کم برای برخی دیگر)، واژگان ذکرشده در مجموعه حاضر نیز برای برخی حروف (مثلاً A، C، M و S) متعدد است، حال آنکه برای برخی دیگر حروف (مثلاً J، K، Q، X و Y) بسیار معدود است.
یافتن مصادیق کاربرد برای همه واژهها و ترکیبات موجود در مجموعه عملاً غیرممکن بود. چراکه برخی موارد ناظر به اصطلاحات مورد استفاده در فضا و مناسبات چندجانبه است و لزوماً در متون مذاکرهشده یافت نمیشود. جدا از این وضعیت (که شامل تعدادی مدخل میشود) یافتن فقرههای بیشتر برای تعدادی از واژهها و ترکیبات، تحت حروف مختلف، مستلزم تلاش بسیار گستردهتر و تفحص بیشتر در اسناد و مدارک جدیدی بود که به دست نیامد. اهتمام به رفع چنین کاستیهایی –هرچند مطلوب و کمالگرایانه و نزدیک به علایق قلبی و حساسیت حرفهای نویسنده بود- انتشار متن بهصورت فعلی را نیز شاید تا زمانی دور به عهده تعویق بیشتر میانداخت، و چون کسی از فردای خود خبر ندارد، لاجرم نمیباید گزینهای معقول دانسته میشد. فلذا این بار هم به همین حد و مقدار اکتفا شد.
تلاش نگارنده در تهیه و انتشار جزوه اولیه، و تدوین متن حاضر پس از یک تأخیر چندساله، اساساً با هدف غایی فراهم کردن مجموعهای صورت گرفته است که بتواند به کنشگران و کارورزان حوزه فعالیتهای چندجانبه و بینالمللی، بهویژه کارشناسان و دیپلماتهای جوان دستگاه دیپلماسی (مذاکرهکنندگان آینده) کمکی عملی بنماید.