کتاب ای تاریخ ما را به یاد داشته باش اثر ه‍وش‍ن‍گ ب‍ادی‍ه ن‍ش‍ی‍ن نشر افراز

و ما را ای تاریخ، چون لاشه‌ی سگان و گربگان در برکه‌ها و مرداب‌ها می‌دیدند حرف‌های ما را می‌اندوختند و تف‌های خود را بر سر ما می‌بارانیدند لعنتشان چون سیلابی به‌سوی ما جاری می‌گشت، در آن زمان که اثری از ما می‌یافتند ای تاریخ، ما حرف‌های آن‌ها را می‌گفتیم- کارهای آن‌ها را نشان می‌دادیم دست‌ها و قلب‌های آن‌ها را متحرک می‌ساختیم- زانوانِ آن‌ها را نیرو می‌بخشیدیم ای تاریخ، ما را به‌یاد داشته باش زمانی چون دیوانه‌ای که عقل و زبان را فراموش کند، زیستیم ای تاریخ، اما حرکاتِ دست‌ها و چشم‌هامان همه‌چیز را بازگو می‌کرد دیوانه‌مان می‌خواندند- و چون مسیح- دندان‌ها و صورتمان را می‌شکستند سقراط را به‌یاد می‌آورم ای تاریخ و فرزندِ اسماعیل را آیا به‌زنجیر کشیدن گروهی به‌نامِ دیوانه، نشانه‌ی عقل گروهی دیگر است؟ ای تاریخ، ما دردهامان در درون، خانه داشت و کسی را آگاهی بدان نبود ای تاریخ، ما را به‌یاد داشته باش بیست‌ودو سال عمر نوح بود و زندگیِ ایوب با بیست‌ودو سمّ‌ِ کشنده‌تر از سمّ‌ِ کبرا ای تاریخ می‌دانستیم پیشانیِ مرگ را برای زندگیِ ابدی خواهیم بوسید. ای تاریخ، زندگی هزاران مرگ است و مرگ یک مرگ پس از افق‌های خونین- چون امواجِ سرگردان سوی صخره‌های تاریکِ سکون و سکوت روان گشتیم ای تاریخ، ما را به‌یاد داشته باش ای تاریخ، فدور میخائیلویچ را به‌یاد بیاور و ما را نیز ما هم قلبمان از سونیاها و راسکولینکوف‌ها مشبّک می‌شد ما هم دنیای شکنجه را با آدمیانش شناختیم ما هم پترزبورگ‌ها و دیوانگانِ مارداسوف را دیدیم ما هم دیدیم ابله‌ها و ملعون‌ها را عشق‌ها و ننگ‌ها را که در گودال‌ها فرومی‌ریختند ای تاریخ، ما را به‌یاد داشته باش ای تاریخ، ما را به‌یاد داشته باش، ما آگاممنون را به‌یاد داشتیم و هزاران ایفی‌ژنی را چون میوه‌های ستارگان قربانیِ خدای شعر کردیم هبه ای تاریخ، روزگارِ توفانیِ جوانی و شعرمان را تا ابدیت به‌یاد خواهد داشت و تا ابدیت خواهند دانست ما در رقص مردیم و یادگارمان چند پرِ کهنه و میله‌های پوسیده‌ی قفس و بانگ‌هایی است که در خرابه‌ی زمان کشیدیم و تا ابدیت این ناله‌ها، چون علف‌ها- بر بام لحظات خواهند لرزید ای تاریخ، ما را به‌یاد داشته باش