معرفی، خرید و دانلود کتاب فرهنگنامه نثر فارسی معاصر جلد 2

برای آنکه ماهیت وژرفای دگرگونی هایی را که در این زمان در نثر فارسی رخ داد درک کنیم، لازم است عوامل گوناگونی را که در این امر موثر افتادند به دقت تحلیل کنیم، وبه ویژه تاثیر ترجمۀ آثار خارجی و مخصوصا آثار فرانسوی (به دلایلی که روشن خواهد شد) را بشکافیم. تاریخ ترجمه در ایران از قرن یازدهم میلادی به بعد نقشی موثر در تکوین ادبیات فارسی برعهده داشت. در حقیقت تا آن زمان کمتر ترجمه ای انجام گرفته بود، زیرا بیش از هر چیز کوشش می شد تا میراث ادبی زبان پهلوی به صورت ترجمه های عربی، واز عربی به فارسی، محفوظ بماند (مثلا کلیله و دمنه و داستان های شاهنامه). ترجمه هایی نیز از سانسکریت به فارسی شده بود (مثلا داستان های " طوطی نامه " و سایر آثار افسانه ای). ولی برای روی آوردن به کار ترجمه از آثارارو پایی باید منتظر قرن نوزدهم، و بویژه مساعی عباس میرزا، بود. فشار استعماری روسیه و رقابت های فرانسه و انگلیس در ایران، شاه یابهتر بگوییم، ولیعهد و حکمران تبریز را بر آن داشت تا به غرب روی آورد. نبوغ عباس میرزا که قدر او در ایران ناشناخته مانده و آثار کوشش هایش، به دلیل درگذشت اوپیش از پدر و نرسیدنش به سلطنت بزودی محو گردید هم در این بود که برخلاف نزدیکانش با تیز هوشی زاید الوصفی نسبت به تحولات عظیم آگاهی یافت، تحولاتی که جهان، تحت تاثیر روز افزون اروپا در گیرودار صنعتی شدن، در معرض آن قرار گرفته بود، ونیز در این که دریافته بود که ایران در عقب ماندگی فاجعه آمیز بسر می برد، در صورت بیدار نشدن از خواب چهل، خاطرات قریب الوقوعی گریبانگیر آن خواهد شد. شکست های پی در پی قشون ایران در گرجستان و در هرات نیز ضرورت این بیداری را بیش از پیش بر ولیعهد آشکار نمود. به یاد داریم که نخستین اقدام مهم این شاهزاده اعزام دانشجو به اروپا بود، و می‌دانیم که به دلیل وجود بعضی شرایط ابتدا انگلستان برای این منظور برگزیده شد. به همین دلیل است که نخستین آثار ترجمه شده از زبان انگلیسی به فارسی برگردانده شدند.به فرمان عباس میرزا یکی از نخستین دانشجویانی که از انگلستان بازگشته بود به نام میرزا رضا مهندس آثار تاریخی ولتر، یعنی پطر کبیر و شارل دوازدهم را از انگلیسی به فارسی برگرداند، و کار او با تحسین و تمجید رویا رو شد.