کتاب ساختار روان شناختی فاشیسم ژرژ باتای نشر بیدگل

نیما اسدبیگی

۱۴۰۴-۰۶-۲۴

5

همان‌گونه که در متن کتاب به نحو صریح و در عین حال چندپهلو مورد اشارت قرار گرفته است، ژرژ باتای را می‌توان، اگر نه به مثابه‌ی صرفاً یک فیلسوف، بلکه به‌منزله‌ی برساختی دوسویه‌ی عام و خاص ذهنیت مدفوعی ، فهم و بازخوانی کرد، برساختی که در عین فرورفتن در انقیاد غریزی‌ترین لایه‌های وجودی، از طریق ارجاع همزمان به دستگاه روان‌کاوی فرویدی و مناسک‌شناسی دورکیمی و موسی، خود را در مقام نوعی تحلیل‌گر فاشیسم به‌مثابه امر ابژکتیو-سوبژکتیو تثبیت می‌کند. انتظار از چنین اثری، اگر نه عبث، دست‌کم خطایی بنیادین خواهد بود اگر خواننده از پیش فرض سهل‌الوصول بودن متن را داشته باشد، چرا که باتای، بنا بر منطق نوشتار خویش، همواره به‌سوی سخت‌نویسی‌ای گام برمی‌دارد که خود بازتابی است از اروتیکالیته‌ی ذاتی در زبان و تفکرش. ترجمه‌ی این متافرازها، کار مترجم فقید، سمانه مرادیان کوششی بوده است در جهت وفاداری بی‌کم‌وکاست به دشواری و تعمد زبانی متن اصلی، هرچند خود این وفاداری، همچون بازتابی از تنشِ بین وفور معنا و فقدان دلالت، همواره به تعلیق در خوانش منجر می‌شود. نهایتا، آنچه در قالب مقاله و فصل اختتامی تحت عنوان "مرگ" نمود می‌یابد، نه صرفاً یک سرفصل، بلکه همانند تجسد متنی و روحیِ کل پروژه‌ی باتای است، جایی که نوشتار، به‌طرز پارادوکسیکال، از تنگنای زبان نخبه‌گرایانه فاصله می‌گیرد و به سطحی عامیانه‌تر میل می‌کند، بی‌آنکه از غلظت متافیزیکی و ساحت هستی‌شناختی‌اش کاسته شود.

خیلی ترجمه داغونه