محمد مصدق در روز ۲۹ اردیبهشت ماه سال ۱۲۶۱ شمسی در تهران به دنیا آمد، پدرش میرزا هدایت وزیردفتر و مادرش نجمالسلطنه خواهر فرمانفرما از شاهزادگان قاجار بود. مصدق در سن ۱۴ سالگی به جانشینی پدر، مستوفی خراسان شد و «مصدقالسلطنه» لقب گرفت. او در دوره اول مشروطیت در سال ۱۲۸۶ شمسی در سن ۲۵ سالگی از اصفهان به نمایندگی مجلس انتخاب شد، ولی به علت کمی سن نتوانست در مجلس شرکت نماید.
مصدق در سنین جوانی در مبارزات سیاسی شرکت داشت و در سال ۱۲۸۸ برای تحصیل عازم سوئیس و فرانسه شد و در سال ۱۲۹۲ به دریافت درجه دکترای حقوق سیاسی از دانشگاه نوشاتل سوئیس نایل گردید. هنگامی که والی فارس بود در تهران کودتا شد، بین او و سیدضیاءالدین طباطبائی تلگرافات تندی ردوبدل شد که دستور بازداشت او صادر و در منطقه بختیاری مخفی گردید. او بعد از کودتا مدتی وزیرمالیه، وزیرعدلیه و وزیرخارجه شد، مدتی هم والی آذربایجان بود و همچنین در دورههای پنجم و ششم مجلس به نمایندگی انتخاب گردید و هنگامی که سردارسپه در کارهای مملکت نقش مهمی یافت از مشاورین او بود ولی موقع طرح انقراض سلطنت قاجار در مجلس با آن مخالف کرد و به تدریج که قدرت پهلوی افزایش مییافت، مصدق از سیاست کناره گرفت و مدتها به امور شخصی و زراعی میپرداخت.