خوشوقتم که این مجموعه مقالات در سلسله انتشارات سخن چاپ میشود. کلیات مطالبی که در دو دهه اخیر مطرح کردهام و از جمله آنچه در این دفتر جمع شده است چندان موجز است که تلخیص آنها وجه و موردی ندارد. نکتهای که باید گفته شود این است که معلوم نیست عنوان کتاب از کجا آمده است. پس توضیح میدهم که من همواره به فرهنگ و آزادی اندیشیدهام و میاندیشم و چون فلسفه میخوانم با اهل خرد و خردمندان نیز قدری آشنایی دارم پس طبیعی است که اثر این اشتغال فکر در مقالات منعکس باشد؛ با توجه به این معنی نام دفتر را فرهنگ، خرد و آزادی گذاشتهام. این هر سه تعبیر متضمّن بزرگترین معانی و موهبتهای بشریاند، اما من نخواستهام از این الفاظ شریف به عنوان زینت برای نامیدن کتاب خود استفاده کنم. اتفاقاً نظر من این است که هیچ لفظی و مخصوصاً این معانی را بیجا و بیهنگام مصرف نباید کرد. مشکل این است که وقتی فهم معانی محیط بر وجود ما دشوار میشود آنها را بهصورت انتزاعی در نظر میآوریم و از این طریق از آنِ خود میکنیم.