- قطارِ خالیِ سیاست:
«ژوزه ساراماگو» نویسندهی پرتغالی است که سال ۱۹۲۲ در لیسبون متولد شد و ۸۷ سال بعد، در اسپانیا درگذشت. در این بین، او آثار درخشان بسیاری خلق کرد که در سال ۱۹۹۸ جایزهی نوبل ادبیات را هم برای او به ارمغان آوردند. از میان مهمترین آثار ساراماگو میتوان به «سالمرگ ریکارو رِیِش»، «کوری»، «همهی نامها»، «دخمه»، «همزاد» و «بینایی» اشاره کرد. او خود را دنبالهرو آثار «نیکلای گوگول» و «میگل د. سروانتس» میداند؛ اما در سبک نوشتاری بیشتر از الگوهای «رئالیسم جادویی» پیروی کرده است. همچنین درونمایههای اجتماعی و سیاسی نیز در آثار او نمود قابل توجهی دارند. «بینایی» را نیز، بیش از هرچیز میتوان یک رمان سیاسی قلمداد کرد.
- از کوری سفید تا رأیهای سفید:
«بینایی» دنبالهی رمان محبوب و شاهکار ساراماگو یعنی «کوری» است. نویسنده در کوری، از بیهویتی انسان میگوید و شناخت فرد از خود و مسائل بیرونی را نقد میکند. نقد ساراماگو در قالب بروز یک بیماری نمود مییابد که منجر به کوری تمام افراد میشود؛ نوعی کوری که فرد مبتلا جز سفیدی چیزی نمیبیند. کوری سفید را میتوان نمادی از سبک زندگی افرادی دانست که با وجود نور و روشنایی مسیر پیش رویشان، باز از دیدن راه درست عاجزند. اما حالا و در رمان «بینایی» گویی عامهی مردم راه آگاهی را یافتهاند. کوری سفید آنها، حالا به بینایی بدل شده که در پشت کردنشان به سیاستمداران خودکامه و رأیهای سفید آنان آشکار میشود.
- دموکراسی تحمیلی:
ماجراهای «بینایی»، چهار سال پس از حوادث رمان «کوری» روایت میشوند. انتخاباتی در کشور در حال برگزاری است که ابتدا به نظر میآید کسی قصد شرکت در آن را ندارد. اما در ساعات پایانی رأیگیری، بهیکباره مردم به حوزهها هجوم آورده و صندوقها را با برگههای رأیشان پر میکنند. اما نتیجهی شمارش آرا تعجب تمام دولتمردان را برمیانگیزد؛ حجم عظیمی از رأیها «سفید» هستند. داستان «بینایی» به آنچه پس از انتخابات اتفاق میافتد، گمانههای سیاسیون، تصمیمها و فشارهای حکومت به مردم برای رأی دادن دوباره و آثار این فشارها میپردازد. شخصیتهای اصلی «کوری» نیز گاه وارد داستان میشوند و نقش خود را در قصهی «بینایی» ایفا میکنند.
- کتابهای صوتی ژوزه ساراماگو:
نشر صوتی آوانامه با همکاری «انتشارات مجید» کتاب صوتی «بینایی» اثر «ژوزه ساراماگو» را با ترجمهی «علیرضا شاهری» و خوانش «مهبد قناعتپیشه» منتشر کرده است. پیش از این نیز دیگر رمان مطرح این نویسنده «کوری» با ترجمهی «زهره روشنفکر» و صدای «سحر بیرانوند» به صورت صوتی تولید شده بود.