سنگ گچ یا ژیپس، بهعنوان فراوانترین مادۀ معدنی از خانوادۀ مواد سولفاته در طبیعت شناخته شده است. تاریخ چند هزار سالۀ معماری و ساخت ابنیه بهطور نزدیکی با استفاده از ملاطهای معدنی مختلف عجین شده است. از بین ملاطهای معدنی استفادهشده در آثار معماری، گچ یکی از قدیمیترین مصالح ساختمانی شناخته شده است. دسترسی آسان و بومآورد بودن مواد خام اولیه، هزینۀ کم و سهولت تولید، آمادهسازی و عملآوری خاصیت گیرش سریع و امکان کنترل زمان این گیرش، شکلپذیری مناسب به شیوههای مختلف، همچنین قابلیت رنگآمیزی یا آمیخته شدن با رنگ از جمله دلایلی است که در منابع در ارتباط با کاربرد گستردۀ این ماده از دوران پیش از تاریخ تاکنون، بهویژه در مناطقی که منابع سنگ و چوب کمیاب بود، آورده شده است.
گچ به احتمال زیاد برای نخستین بار در خاورمیانه یعنی جاییکه منابع عظیمی از کانسارهای گچ وجود داشت، مورد استفاده قرار گرفت. بررسی آثار باقیمانده از
گذشتگان، نشانگر این مهم است که تحول اساسی و گسترش استفاده از گچ، در سرزمینهای شرق و بهویژه در ایران، آغاز شد. برخی منابع، آغاز بهکارگیری گچ در تهیۀ ملاط و سفیدکاری ساختمان را به ایران نسبت میدهند و برخی از پژوهشگران نیز به صراحت، ابداع گچکاری و تزیینهای گچی در معماری را به ایرانیان نسبت دادهاند. اما آنچه مسلم است اینکه ویژگیهای ممتاز گچ، متناسب بودن آن با شرایط اقلیمی ایران، همچنین دسترسی آسان کاربران موجب شده تا گچ، از دوران پیش از تاریخ، در موارد مختلفی چون ملاط چسباننده، اندود پوشاننده، بستر مناسب برای دیوارنگاری یا در قالب آرایشی یگانه در این سرزمین بهکار گرفته شود.