کتاب ادبیات چیست؟ نشر نیلوفر

ممکن است شما همه‌ی عمرتان را به مطالعه‌ی کتاب، داستان، رمان و شعر گذرانده باشید و در این سیر شیرین از خواندن و خوانش همه‌ی این آثار لذت برده باشید. فرقی نمی‌کند کتاب خواندن را از آثار کلاسیک آغاز کرده باشید یا از شاعران معاصر به‌هرحال و به هر ترتیبی شما در زندگی‌تان با ادبیات اخت گرفته‌اید و آن را بخشی جدانشدنی از خود می‌دانید. اما به‌راستی ادبیات چیست؟ اگر کسی از شما بپرسد که ادبیات را چگونه توصیف می‌کنید و یا چگونه توضیح می‌دهید. در جواب چه خواهید گفت؟ به‌راستی ادبیات چیست که این‌گونه زندگی همه‌ی ما را درگیر می‌کند و سبب می‌شود تا روز و شب به آن پناه ببریم؟ ژان پل سارتر، فیلسوف و نویسنده‌ی اگزیستانسیالیست در جواب به سؤال ادبیات چیست این کتاب را نوشته است و در آن تلاش کرده است تا فلسفه‌ی ادبیات را توضیح بدهد.

این کتاب مناسب چه کسانی است؟

ابر بخواهیم دسته‌ای مشخص برای خوانندگان این کتاب مشخص کنیم، دانشجویان ادبیات و فلسفه می‌توانند مناسب‌ترین دسته برای مطالعه‌ی این کتاب باشند. این کتاب با توضیح و شرح جامع چیستی ادبیات انتخاب مناسبی برای پژوهشگران در حوزه‌ی فلسفه است و این امر کتاب را به منبع مناسبی برای مطالعه و تحقیق تبدیل می‌کند.

درباره کتاب ادبیات چیست اثر ژان پل سارتر

کتاب ادبیات چیست نوشته‌ی ژان پل سارتر است. این کتاب تا امروز یکی از مشهورترین و مهم‌ترین آثار غیرداستانی سارتر شناخته می‌شود زیرا سارتر دران به بررسی موضوع نگارش و چگونه نوشتن می‌پردازد. این کتاب یکی از مهم‌ترین کتاب‌ها در حوزه‌ی ادبیات و نقد ادبی ازت. این کتاب را می‌توان سنگ بنای نوشته‌های ژان پل سارتر دانست. کتاب ادبیات چیست یکی از کتاب‌هایی است که دانشجویان ادبیات در دوران دانشگاه آن را مطالعه می‌کنند و با استفاده از فلسفه‌ی نگارش سارتر همه‌ی متون نوشته‌شده بعد از او را بررسی می‌کنند. این کتاب را می‌توان همسنگ با کتاب فلسفه‌ی نگارش اثر ادگار آلن‌پو دانست. زیرا پو هم در آن کتابش به شرح چگونگی روش‌های نگارشش می‌پردازد.

در بخشی از کتاب ادبیات چیست می‌خوانیم

نوشتن چیست؟

نه، ما نمی‌خواهیم نقاشی و مجسمه‌سازی و موسیقی را «هم» متعهد کنیم، يا دست‌کم نه به شیوه‌ای یکسان. و چرا اصلاً بخواهیم چنین کاری بکنیم؟ در قرون گذشته، هرگاه نویسنده‌ای نظری درباره کارش ابراز می‌داشت آیا بی‌درنگ از او می‌خواستند که آن را بر هنرهای دیگر تعمیم دهد؟ اما امروز برازنده می‌نماید که به زبان موسیقی‌دان و ادیب از نقاشی سخن بگویند و به زبان نقاش از ادبیات، پنداری هنر باطناً دارای جوهری یگانه است که به یکسان در این زبان‌ها تجلی می‌کند (به شیوه «جوهر اسپینوزایی»  که هر یک از صفاتش انعکاس تام و تمامی است از آن).

شاید استعداد هنری در اصل و منشأ خود مبتنی بر انتخابی بی‌تفاوت باشد که بعداً بر اثر مقتضیات محیط و پرورش هنرمند و تماس با جهان به صورت‌های متمایز و مشخص درمی‌آید. شاید نیز هنرهای یک دوره از تاریخ متقابلاً در هم تأثیر می‌کنند و از عوامل اجتماعی یکسانی متأثر و مشروط می‌شوند. ولی کسانی که می‌خواهند فلان نظریه ادبی را به استناد آنکه مثلاً بر موسیقی منطبق نیست نامعقول جلوه دهند نخست باید ثابت کنند که هنرها باهم مطابق و موازن‌اند.

و اما چنین مطابقه و موازنه‌ای در میان نیست. در این مورد، چنان‌که در دیگر موارد، نه همان صورت ظاهر متفاوت است و بس که مایه کار نیز هم. رنگ‌ها و صوت‌ها را به کار بردن چیزی است غیر از بیان مفاهیم و مقاصد با کلمات. نت‌ها و رنگ‌ها و نقش‌ها «نشانه» نیستند، یعنی بر چیزی خارج از وجود خود دلالت نمی‌کنند. البته کاملاً محال است که بتوان آن‌ها را منحصراً به خودشان محدود کرد: تصور یک صوت خالص تصوری ذهنی است که مصداق خارجی ندارد. مرلوپونتی در کتاب پدیدارشناسی ادراک به‌درستی نشان داده است که هیچ کیفیتی یا هیچ احساسی چنان پاک و مجرد نیست که هیچ دلالتی در آن نفوذ نکند. یعنی به چیزی بیرون از خود رجوع ندهد. اما معنای مبهم ناچیزی که در نهاد آن‌هاست و مثلاً از شادی گونه‌ای یا از اندوه سربسته‌ای حکایت می‌کند محصور در وجود آن‌هاست یا چون هاله حرارت به گرد آن‌ها می‌لرزد، و آن خودش رنگ و صوت است. کیست که بتواند رنگ سبز سیب را از طراوت ترش گونه آن تمیز دهد؟ و همین‌قدر که از «طراوت ترش گونه سبز سیب» نام می‌بریم آیا سخن به گزافه نمی‌گوییم؟ اين رنگ سبز است و آن سرخ، همین و بس. این‌ها شی‌ء خارجی‌اند، یعنی به‌خودی‌خود و برای خود وجود دارند.

البته واضح است که می‌توان، به‌حسب قرارداد، ارزش نشانه برای آن‌ها قائل شد. بدین گونه است که سخن از «زبان گل‌ها» به میان می‌آید. ولی هرگاه، پس از توافق قبلی، گل سرخ برای من معنای «وفاداری» بدهد، من دیگر آن را به‌صورت گل سرخ نمی‌بینم: نگاه من از آن عبور می‌کند تا در ورای آن به این خاصیت انتزاعی برسد. پس من گل را فراموش می‌کنم؛ اعتنایی به گلبرگ‌های افشان آن، به عطر ملایم مانده آن ندارم؛ حتی وجود آن‌ها را حس نکرده‌ام. این بدان معنی است که رفتار من هنرمندانه نبوده است. زیرا که برای هنرمند، رنگ و بو و دسته‌گل و صدای برخورد قاشق به نعلبکی به منتها درجه شی‌ءند. هنرمند بر روی کیفیت صدا و صورت مکث می‌کند، پیوسته به آن بازمی‌گردد و به هستی آن فریفته می‌شود.  همین رنگ قائم‌به‌ذات است، همین رنگشی شده است که هنرمند آن را به پرده نقاشی خود منتقل می‌کند و تنها تغییری که در آن می‌دهد این است که آن را به‌صورت شیئی خیالی درمی‌آورد. حاشا که اورنگ و آهنگ را چون زبان بنگرد.

درباره نویسنده

ژان پل سارتر فیلسوف، نویسنده و منتقد فرانسوی در سال 1905 متولد شد. سارتر با کسب رتبه‌ی نخست در امتحانات نهایی رشته فلسفه پذیرفته شد. پس از مدتی تدریس فلسفه، به‌منظور کامل کردن مطالعاتش درزمینه پدیدارشناسی به آلمان رفت. در آلمان سارتر با اندیشه‌های «مارتین هایدگر» و «ادموند هوسِرل» آشنا شد. هایدگر تاثیر عمیقی بر عقاید سارتر گذاشت و نقش مهمی در اگزیستانسیالیست شدن او ایفا کرد. سارتر بیشتر عمر خود را به فلسفه‌ی اگزیستانسیالیسم و مطابقت اندیشه‌های خود اختصاص داد. طبق نظر سارتر سرنوشت انسان تنها به او دست او رقم می‌خورد و انسان باید در این راه تلاش کند.

«سیمون دوبووار» همدم و همراه همیشگی سارتر بود. او نیز به‌مانند سارتر نویسنده و فیلسوف بود. اما به دلیل اینکه ازدواج را امری بورژوایی می‌دانستند هیچ‌گاه با یکدیگر ازدواج نکردند. سارتر فعالیت‌های سیاسی هم در کنار نویسندگی داشت. او از طرفداران کمونیسم بود ولی چون نمی‌خواست عضو هیچ‌گونه حزبی شود، از عضویت در حزب کمونیست فرانسه امتناع کرد.

ترجمه کتاب ادبیات چیست به فارسی

کتاب ادبیات چیست را ابوالحسن نجفی و مصطفی رحمانی به فارسی برگردانده‌اند. هر دو مترجم، مترجمانی توانا و پویا هستند و سهم انکارناپذیری در صنعت ترجمه داشته‌اند. 

ابوالحسن نجفی زبان‌شناس و مترجم ایرانی متولد هفتم تیرماه 1308 است. او یکی از اعضای پیوسته‌ی فرهنگستان زبان و ادب فارسی بوده است و سهم غیرقابل‌انکاری در پیشبرد و اشاعه‌ی زبان فارسی و معرفی آثار هنرمندان خارجی به فارسی‌زبانان داشته است. او در دورانی سردبیر مجله‌ی ادبیات تطبیقی بود و حوزه‌ی اصلی ترجمه‌اش، ترجمه‌ی آثار ادبی و علمی، زبانشناسی و وزن شعر فارسی بوده است. ابوالحسن نجفی دوم بهمن‌ماه 1394 به علت بیماری در تهران دار فانی را وداع گفت. از جمله‌ی مهم‌ترین آثار ترجمه‌شده توسط او می‌توان به کتاب‌های خانواده‌ی تیبو، بیست‌ویک داستان از نویسندگان معاصر فرانسه، شازده کوچولو، ادبیات چیست و درباره‌ی نمایش از ژان پل سارتر و وظیفه‌ی ادبیات اشاره کرد.

مصطفی رحمانی استاد دانشگاه، نویسنده و مترجم ایرانی متولد سال 1305 در شهر نائین استان اصفهان است و این نویسنده با ترجمه‌ی آثاری از آلبرکامو، برتولت برشت و ژان پل سارتر در دهه‌ی چهل شمسی یک از تأثیرگذارترین مترجمان حوزه‌ی ترجمه‌ی ادبی بود. ازجمله‌ی کتاب‌های او می‌توان به تعهد به اهل‌قلم از آلبرکامو، ننه دلاور و فرزندان او از برتولت برشت و ادبیات چیست از ژان پل سارتر اشاره کرد. شما می‌توانید نسخه‌ی الکترونیکی و پی‌دی‌اف pdf همه‌ی آثار این مترجمان را از سایت فیدیبو خریداری کنید.

چرا باید این کتاب را بخوانید؟

شاید شما هم از آن دسته از افراد باشید که به ادبیات علاقه‌ی فراوانی دارید و می‌خواهید درباره‌ی چیستی آن‌ بیشتر بداند. این کتاب می‌تواند برای شروع گزینه‌ی مناسبی باشد. شاید هم جزان دسته از افرادی باشید که به‌نقد ادبی علاقه‌مندید و بدون شک این کتاب می‌تواند شمارا برای ورود به دنیای نقد ادبی کمک کند.

اگر این کتاب را دوست داشتید، کتاب‌های زیر را نیز بخوانید

راهنمای نظریه ادبی اثر رامان سل دون و پیتر ویدوسون با ترجمه عباس مخبر منتشرشده توسط نشر طرح نو

فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی اثر بهرام مقدادی منتشرشده توسط نشر فکر روز

راهنمای رویکردهای نقد ادبی ترجمه فرزانه طاهری منتشرشده توسط نشر نیلوفر

آنچه در بالا خواندید نقد و بررسی کتاب ادبیات چیست اثر ژان پل سارتر با ترجمه‌ی ابوالحسن نجفی و مصطفی رحمانی بود. خرید و دانلود کتاب الکترونیکی این اثر در همین صفحه‌ی امکان‌پذیر است.