نویسنده در کتاب حاضر نقش علمی و فرهنگی ایرانیان مسلمان را در قرنهای سوم و چهارم هجری در خراسان و ماوراءالنهر نشان میدهد. بر این اساس ابتدا به پیشینه سیاسی و تاریخی خاندان سامانی و مناطق نفوذ ایشان میپردازد و جغرافیای تاریخی خراسان و فرارودان را میشناساند و سپس به بنیادهای فرهنگی میپردازد و به مهمترین مراکز و شهرهای فعالیتهای علمی اشاره میکند.