جوامع بشری برای ایفای رسالت انسانی خود ناگزیر از رشد و بالندگیاند تا از رنج روزمرگی رهایی یابند. یکی از مهمترین عواملی که بر تحولات اجتماعی و تکامل اخلاقی فرد و جامعه بهتدریج اثر میگذارد، تربیت است. تربیت از یک سو بر مؤلفهها و نهادهای مختلفی که فرد را زیر نفوذ خود میگیرند، ناظر است و از سوی دیگر به اراده، آزادی و اختیار انسانی که خود مسئولیت زندگی خویش را بر عهده گرفته است و در قبال دیگران و رعایت حدود و مرزهای آنان باید پاسخگو باشد، معطوف است. در بخشی از تربیت، به ایجاد بینش نسبت به خالق، خویشتن، خلق و خلقت اشاره میشود و در تلاش است تا موازنهای میان او و همۀ آنچه در جهان برون و درون او جریان دارد، ترتیب دهد تا در مسیر پویایی و پایداری قرار گیرد؛ بنابراین رویکردها و مکاتب تربیتی به میزان تفاوت بینشی که نسبت به ماهیت انسان و جهان دارند از یکدیگر فاصله میگیرند. آموزههای تربیت در مکاتب الهی از اصالت و حقانیت ویژهای برخوردار است؛ زیرا در وحی و کلام الهی ریشه دارد.