درباره رقابت پذیری اقتصاد ایران و راهکارهای بهبود آن در جهان
هدف از تدوین رقابتپذیری اقتصاد ایران و راههای بهبود آن در جهان کمک به شناخت عوامل اصلی رشد اقتصادی پایدار و ارتقای سطح رفاه کشور در بلندمدت است. کتاب حاضر ابزارها و رهنمودهای مهمی برای بهبود سیاستهای اقتصادی و اصلاحات نهادی در اختیار سیاستگذاران و فعالان اقتصادی قرار میدهد. شالوده این کتاب را بررسی مقایسهای «شاخص رقابتپذیری جهانی» تشکیل میدهد که شاخصی جامع و برگرفته از مبانی و معیارهای اقتصادی خرد و کلان رقابتپذیری است و اما تنها به آن شاخص نیز بسنده نشده است، چراکه مهمترین گزارشهای سالانه منتشر شده توسط نهادهای وابسته به سازمان ملل (از جمله برنامه عمران و سازمان توسعه صنعتی ملل متحد) و بینالمللی از جمله بانک جهانی به نحو مقتضی استفاده شده است.
تعریف رقابتپذیری عبارت است از «مجموعه نهادها، سیاستها و عوامل تعیینکننده سطح بهرهوری یک کشور». سطح بهرهوری هم سطح پایدار رفاه قابل حصول در یک نظام اقتصادی را تعیین میکند. به عبارت دیگر، نظامهای اقتصادی رقابتیتر معمولاً دارای توانایی تولید درآمد بالاتری برای شهروندان خود هستند. بهعلاوه، سطح بهرهوری، نرخ بازده سرمایهگذاری را هم تعیین میکند و از آنجا که این نرخ بازده نقش اساسی در میزان رشد اقتصادی کشورها دارد، یک نظام اقتصادی رقابتیتر احتمالاً رشد اقتصادی سریعتری در میانمدت تا بلندمدت خواهد داشت. براین اساس، مفهوم رقابتپذیری هم خصلتی ایستا دارد و هم پویا: بهرهوری یک کشور از یک طرف توانایی آن کشور را برای حفظ سطح درآمد نشان میدهد و از طرف دیگر یکی از عوامل تعیینکننده نرخ بازده سرمایهگذاری است که خود یکی از عوامل اصلی تعیینکننده ظرفیت رشد یک نظام اقتصادی است. شاخص رقابتپذیری جهانی از میانگین موزون مؤلفههای متفاوت بسیاری تشکیل میشود که هریک از آنها یکی از وجوه مفهوم پیچیده رقابتپذیری را نشان میدهد. این شاخص از میانگین موزون ۱۲ مؤلفه یا رکن تشکیل میشود.
روش مطالعهو گامهای اصلی کتاب حاضر مبتنی بر روش کتابخانهای و اسنادی و ترجمه متون و اسناد منتشره توسط نهادهای بینالمللی است. کتاب حاضر مشتمل بر دوازده فصل شامل «مباحث نظری و تجارب تحولات تاریخی توان رقابت»، «رقابتپذیری جهانیو مؤلفههای آن»، «چشمانداز رقابتپذیری جهانی، تجارب اقتصادهای برتر و موفق و ترسیم وضعیت مطلوب رقابتپذیری جهانی برای ایران»، «نهادها، اقتصاد بازار و حاکمیت قانون»، «زیرساختها و خدمات پشتیبانی تجاری»، «اندازه بازار با تاکید بر بازار خارجی»، «ثبات اقتصاد کلان (سیاستهای پولی، مالی و ارزی)»، «محیط کسبو کار»، «اقتصاد دانشبنیان (فناوری و نوآوری)»، «بهداشت و آموزش»، «ارزیابی موقعیت رقابتپذیری اقتصاد ایران در جهان» و «جمعبندی و پیشنهادها با ارائه نقشه راه و راههای بهبود رقابتپذیری اقتصاد ایران در جهان» است.