کتاب جاذبه های البرز نشر انتشارات ۳۶۰ درجه

کرج یکی از کلان شهرهای ایران و همچنین مرکز، استان البرز می‌باشد. جمعیت این شهر برپایه سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی برابر با ۱/۳۷۷/۴۵۰ نفر بوده‌است که از این جهت پس از شهرهای تهران، مشهد، اصفهان و تبریز به‌ عنوان پنجمین شهر پرجمعیت ایران به‌شمار می‌رود. کرج پس از تهران بزرگ‌ترین شهر مهاجرپذیر ایران است و با توجه به جوان ‌بودن آن نسبت به سایر شهرهای بزرگ ایران، هم‌اکنون به‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای کشور به‌شمار می‌آید. کرج با ۱۶۲ کیلومتر مربع وسعت در ۳۵ کیلومتری غرب تهران و در دامنه جنوبی رشته کوههای البرز قرار گرفته‌است. این شهرستان از شمال به استان مازندران، از جنوب به شهرستان شهریار و استان مرکزی، از غرب به شهرستان ساوجبلاغ و قزوین و از شرق به استان تهران محدود است. جلگه پهناور کرج با ارتفاع متوسط ۱۳۲۰ متر از سطح دریا در مسیر راه ارتباطی وسایط نقلیه حامل کالاهای وارداتی و صادراتی از مرز ترکیه و آذربایجان و به مقصد تهران و بالعکس است. کوههای البرز استان مازندران و کرج را از هم جدا کرده‌ است. کرج در میان دره‌های پرپیچ‌وخم البرز و در اطراف جاده چالوس قرار دارند. از تونل کندوان تا روستای مراد تپه در غرب اشتهارد، حوزه فرمانداری کرج را تشکیل می‌دهد. حوزه فرمانداری کرج در سال ۱۳۳۷ برای جمعیتی در حدود ۳۵ هزار نفر و با وسعتی در حدود ۵۸۳۰ کیلومتر مربع بنیاد شد. این شهرستان تا سال ۱۳۶۸ دارای چند بخش شامل: مرکزی، شهریار، رباط کریم و طالقان و اشتهارد بود، ولی پس از تبدیل بخش‌های شهریار و رباط کریم و ساوجبلاغ به شهرستان چهار بخش از آن جدا گردید و هم‌اکنون شامل دو بخش مرکزی و اشتهارد و هفت دهستان است. بخش مرکزی با ۶ دهستان به نام‌های: نسا، آسارا، آدران، کمال آباد، گرمدره از تونل کندوان تا (ماهدشت) یا مرد آباد یا همان شاهدشت قدیم را شامل می‌شود. بخش اشتهارد که از احمدآباد تا مرادتپه ادامه دارد، تنها یک دهستان به نام پلنگ آباد (رحمانیه) دارد. تپه‌های آق تپه، مراد تپه و تپه مردآباد، قلعه‌های تاریخی تنگ گسیل و شهرستانک و آثار دوران اسلامی همچون برج میدانک مغولی، پل و کاروانسرای شاه‌عباسی کرج، کاخ‌های قاجاری و کاخ‌های رضا شاهی و محمدرضا شاهی حکایت از استمرار استقرارهای پی‌درپی در این منطقه دارد. اطلاعات موجود حاکی است که کرج مدتی جزء مازندران و زمانی قسمتی از ری بوده ‌است و گاهی از روستاهای طالقان یا شهرستانک محسوب می‌شده ‌است. تا پیش از حمله مغول رفت و آمد کاروان‌ها بیشتر از راهی بوده که از طریق سگزآباد و شهریار به ری می‌رفته. از این دوره به بعد راه قزوین ـ کرج ری به قبلی ترجیح داده شده‌است ولی اهمیت کرج در دوره صفوی به دلیل قرار گرفتن بر سر راه قزوین به تهران و تبریز بیشتر شده و کاروانسراها، پل‌ها و قلعه‌های ایجاد شده در حاشیه این جاده به آن هویت بخشیده ‌است. از مورخین معتبری که از کرج یاد کرده، مقدسی است. وی در سده چهارم هجری قمری از کرج به عنوان یکی از روستاهای ری نام برده‌است. در آغاز سده هفتم هجری قمری یاقوت حموی نیز کرج را تابع ری دانسته ‌است. حمدالله مستوفی در سده هشتم هجری قمری کن و کرج را از ولایات تابع طالقان برشمرده و در ذکر رودخانه‌های عراق عجم از کوهرود نام می‌برد که ویژگی‌های آن به طور دقیق قابل تطبیق بر روی رودخانه کرج است.