کتاب هیئت مدیره و کمیتۀ حسابرسی شیلا موران نشر پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

با عنایت به لزوم استقرار نظام حاکمیت (راهبری) شرکتی در سطح واحدهای اقتصادی و افزایش سطح پاسخ‌گویی به ذی‌نفعان، موضوع تشکیل کمیته‌های حسابرسی به‌منظور ارتقای سطح استقلال نظارت داخلی در راستای بهبود نحوهٔ گزارشگری و قابلیت اتکا و منصفانه‌بودن گزارش‌های مالی بسیار مورد توجه قرار گرفته است. وجود کمیته‌های حسابرسی، به‌عنوان یک ساختار نظارتی درون‌سازمانی، عنصر مهمی در حاکمیت شرکتی خوب محسوب می‌شود. حاکمیت شرکتیِ خوب تصویر سازمان را بهبود می‌بخشد و در زمینهٔ حرکت به‌سمت بهبود عملکرد و پاسخ‌گویی، مشارکت ارزشمندی فراهم می‌آورد. وقوع پدیدهٔ «کاهش اعتبار» در بازار جهانی ریسک رفتارهای غیراخلاقی و تقلب‌های بالقوه در شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، هیئت‌مدیرهٔ سازمان‌ها برای فراهم‌کردن راهبرد‌هایی که بتواند آثار این ریسک‌ها را کاهش دهد، بر تشکیل و استقرار کمیته‌های حسابرسی تمرکز کردند. همین مسئله موجب شده است کمیته‌های حسابرسی به ستون اصلی ساختار حاکمیت شرکتی در بخش‌های دولتی و خصوصی تبدیل شود. در فضایی وسیع‌تر از مؤسسات مالی و بانک‌ها در حوزهٔ بازارهای سرمایهٔ دنیا، نخستین بحران بازار سرمایه که عملاً باعث فروریختن بورس شد، در سال ۱۹۲۹ در امریکا رخ داد. از همان سال‌ها، موضوع نظارت بر بورس و کنترل شرکت‌های بورسی به‌عنوان یک موضوع جدی مورد مناقشه بوده است و پس از افشای ماجرای واترگیت در سال ۱۹۷۳، بحث کنترل داخلی مطرح و کمیسیونی مأمور بررسی موضوع شد. در ضوابط پذیرشِ اغلب بورس‌های دنیا، شرکت‌های پذیرفته‌شده یا متقاضی پذیرش موظف به تشکیل کمیتهٔ حسابرسی با اعضای مستقل شده‌اند. با توجه به مطالب یادشده، استقرار کمیتهٔ حسابرسی اثربخش به‌ویژه در سطح مؤسسات، نهادها، و شرکت‌های فعال در بازارهای پول و سرمایه موجب شفاف‌سازی، ارتقای سطح حاکمیت شرکتی و در نتیجه کاهش مخاطرهٔ سرمایه‌گذاری، بهبود کیفیت تصمیم‌گیری‌های درون و برون‌سازمانی، افزایش سطح بازده ناشی از دادوستد اوراق بهادار و بهبود ساختار سبد سرمایه‌گذاری افراد و گروه‌های مختلف است. در این زمینه، باوجود سپری‌شدن مدت‌زمان زیادی از تدوین و ابلاغ آیین‌نامه‌های اجرایی مربوط در بازارهای پول و سرمایه، تاکنون ساختارهای موضوعه به‌صورت واحد و همسو استقرار نیافته است و سردرگمی و تصمیمات غیرمنسجم و برداشت‌های شخصی اعضا در اغلب این کمیته‌ها مشاهده می‌شود. ترجمهٔ این کتاب نیز در همین راستا صورت پذیرفته و امید است بتواند به سهم خود در تحقق این هدف ارزشمند مفید واقع شود.