کتاب بررسی نقش شهادت شهود در نظام حقوقی ایران نهال نریمان فر نشر مجمع علمی و فرهنگی مجد

مسئله اثبات دعوا و ارزش و آثار هریک از ادله اثباتی در احقاق حق و تثبیت حقوق و جلوگیری از تعدیات ظالمانه نهایت اهمیت را دارد و بی‌توجهی به این معنا ممکن است منجر به صدور حکم، به نفع شخص غیر مستحق شود و اگر چه قاضی مکلف است نهایت دقت و کوشش خود را جهت تشخیص موضوع و احراز واقع به کار برد ولی در هر حال او نیز به عنوان یک انسان، مصون از نارسایی در تشخیص نبوده و امکان خطا و اشتباه در حکمش می‌رود. یکی از روش‌های مهم اثبات دعاوی، شهادت شهود می‌باشد که متضمن توجه به امور کیفی و کمی ناظر بر این معناست. این دلیل خاص اثباتی از دیرباز جایگاه ویژه‌ای در نظام حقوقی کشورها داشته است. شهادت به مفهوم اخبار به حق، له یا علیه غیر، نزد مراجع قضاوتی از دیده‌ها یا شنیده‌ها یا سایر آگاهی‌هایی است که به صورت اتفاقی یا به درخواست یکی از اصحاب دعوا از موضوعی پیدا کرده است. بی‌شک شناسایی دقیق مفهوم شهادت، شرایط صحت و ارزش اثباتی آن، ما را در رسیدن به درک و فهم درستی از جایگاه آن به عنوان دلیل، در حقوق امروز و بررسی امکان جایگزین ساختن آن با سایر ادله رهنمون خواهد شد. با این وصف با توجه به جایگاه شهادت در میان ادله اثبات، ارزش اثباتی آن در حقوق ایران، تحقیق و بررسی دقیق به ویژه در رویکردی تطبیقی با نظام‌های حقوقی کامن‌لا و سیویل‌لا راهگشای پر کردن خلاء‌های قانونی حاکم بر موازین این دلیل اثباتی و طی آن ارتقای نظام حقوقی ادله اثبات دعوا خواهد بود.