کتاب تغییر آب و هوا و محیط زیست نشر انتشارات آوای قلم

با آغاز انقلاب صنعتی در اوایل قرن نوزدهم میلادی و افزایش نیاز بشر به انرژی، مصرف انواع سوختهای فسیلی نظیر زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی، باعث افزایش انتشار گازهایی مانند دی‌اکسیدکربن، متان، اکسیدهای ازت، منواکسید کربن، مواد مخرب لایه ازن در جو گردیده است. افزایش جمعیت کره زمین موجب تغییر کاربری زمین، تخریب جنگلها، رشد میزان تقاضای حاملهای انرژی، افزایش فعالیتهای کشاورزی و دامداری، افزایش میانگین دمای سطح کره زمین و تولید ضایعات جامد و مایع شده است. پدیده تغییر آب و هوا نیز یکی از این پیامد‌ها می‌باشد که بر اثر انتشار گازهای گلخانه‌ای در جو ایجاد می‌شود. گازهای گلخانه‌ای در اثر فعالیتهای انسانی به اتمسفر رها می‌شوند. زمانی که سوختهای فسیلی برای تولید انرژی استفاده و جنگلها قطع و سوزانده می‌شوند دی‌اکسیدکربن (CO2) تولید می‌گردد. متان (CH4) و اکسیدنیتروژن (N2O) نیز در اثر فعالیتهای کشاورزی، تغییر کاربری زمین و دیگر منابع منتشر می‌شوند. مواد شیمیایی صنعتی به نام‌ هالوکربنها شامل PFCs، CFCs، HFCs و دیگر گازهای با طول عمر بالا مانند سولفور هگزا فلوراید (SF6) در اثر فعالیتهای صنعتی رها شده و انتشار می‌یابند. ازن اتمسفر (O3) موجود در لایه‌های پایین نیز به طور غیرمستقیم در اثر خروج دود اگزوز اتومبیلها و سایر منابع تولید می‌شود. همچنین SO2 و NOX و CO نیز به عنوان گازهای گلخانه‌ای فرعی معرفی می‌شوند. افزایش میزان گازهای گلخانه‌ای در حال حاضر باعث تغییر آب ‌و هوا می‌شود. این گازها با جذب اشعه‌های مادون قرمز، مسیر جریان طبیعی انرژی را با تغییر آب ‌و هوا کنترل می‌کنند. سیستم آب ‌و هوا در واکنش به انتشار گازهای گلخانه‌ای با پوششی ضخیم از این گازها برای حفظ تعادل بین انرژی دریافتی از خورشید و انرژی برگشت داده شده به فضا تعدیل می‌گردد. مشاهدات نشان می‌دهد که دمای جهان بعد از قرن بیستم Cº ۰/۶ افزایش داشته است. لزوم کاهش گازهای گلخانه‌ای و جلوگیری از تغییر آب و هوا، نهادهای بین‌المللی را بر آن داشت تا کنوانسیون تغییر آب و هوا را در سال ۱۹۹۲ و پروتکل کیوتو را در سال ۱۹۹۷ جهت متعهد نمودن کشورها جهت کاهش سطح انتشار گازهای گلخانه‌ای منعقد نمایند. در کنار تعهداتی که این کنوانسیون و پروتکل برای کشورهای عضو به‌خصوص کشورهای توسعه یافته تعیین نمود، فرصت‌ها و منابعی نیز تحت عنوان فرآیند توسعه پاک جهت کمک به کشورهای در حال توسعه به منظور اجرای برنامه‌های کنترلی آنها در راستای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در نظر گرفته شد.