کتاب صوتی دانشنامه فلسفه استنفورد، فلسفه دین کانت نشر آوانامه

«ایمانوئل کانت»، نویسنده و فیلسوف شاخص اهل آلمان در طی سال‌ها فعالیتش در شاخه‌های گوناگون فلسفه درباره‌ی دین، مذهب و خدا به نظریات متفاوت و تأثیرگذاری رسید. او در رابطه بااخلاق و ارتباطش با دین سال‌ها فعالیت کرد و به این باور رسید که اخلاق مستلزم دین نیست. «لاورنس پاسترناک» پژوهشگر حوزه‌ی فلسفه در رابطه با این شخصیت مهم و افکارش مقاله‌ای تحت عنوان «فلسفه دین کانت» به نگارش درآورده است که برای علاقه‌مندان به فلسفه و دیدگاه‌های دینی بسیار خواندنی است.

درباره کتاب صوتی فلسفه دین کانت

کتاب «فلسفه دین کانت» ترجمه‌ی مقاله‌ای به نام Kant’s Philosophy of Religion نوشته‌ی «لاورنس پاسترناک» است که به دانشنامه فلسفه استنفورد تعلق دارد. این دانشنامه از سال 1995 از سوی دانشگاه استنفورد منتشر می‌شود که مقالاتی در ارتباط با حوزه‌ی جامعه‌شناسی، فلسفه و زیبایی‌شناسی را در برمی‌گیرند. کتاب «فلسفه دین کانت» درباره‌ی نظریات و تفکرات «ایمانوئل کانت» Immanuel Kant درباره‌ی فلسفه دین است. «کانت» فیلسوف آلمانی قرن هجدهم است که مجموعه فعالیت‌هایش فلسفه را تحت تأثیر قرار داد. او ازجمله افراد شاخص عصر روشنگری بود و درباره‌ی اخلاق، زیبایی‌شناسی، آزادی و مذهب نظریات مهمی از خودش به‌جا گذاشت. او درباره‌ی وجود خدا، صفات خدا، بقای نفس، مسئله بشر و ارتباط مبادی اخلاقی با عمل و باور دینی سال‌ها پژوهش کرد و که دریچه‌ی کوچکی از آن‌ها را می‌توان در مقاله‌ی کتاب صوتی «فلسفه دین کانت» مطالعه کرد. «ایمانوئل کانت» به‌عنوان چهره‌ی اصلی فلسفه مدرن تجربه‌گرایی و عقل‌گرایی مدرن را متقدم را تلفیق کرد و فلسفه‌ی پس از خودش را تحت تأثیر قرار داد.

کتاب صوتی «فلسفه دین کانت» برای علاقه‌مندان به حوزه‌ی فلسفه و دین بسیار جالب و خواندنی است. این اثر در چهارفصل به نگارش درآمده است که عبارت‌اند از مرور و زمینه، بررسی‌های پیشانقدی کانت در باب خدا، فلسفه دین کانت در دوره نقدی و خدا در اثر انتشار یافته پس از مرگ. «لاورنس پاسترناک» Lawrence Pasternack نویسنده‌ی این اثر تحصیلات دکترایش را در دانشگاه بوستون به سرانجام رسانده است و در حال حاضر به پژوهش در حوزه‌ی فلسفه دین و کانت مشغول است و تا امروز چندین کتاب و مقاله درباره‌ی این موضوعات منتشر کرده است.

در بخشی از کتاب صوتی فلسفه دین کانت می‌شنویم

کانت از دیدگاه خود مبنی بر این که خود عقل عملی محض می‌تواند ما را به عمل وادارد صرف‌نظر نمی‌کند، اما نیروی انگیزشی آن را محدود می‌کند و آن را به لحاظ اخلاقی شکننده و فاقد ثبات کافی برای بی‌اعتنایی به تهدیدات روانی برآمده از «هاویه بی‌مقصود ماده» می‌خواند به‌رغم مدعای او مبنی بر این که ما (به‌طورکلی) آن‌قدر بر خودمان تسلط داریم که تسلیم امیالمان نشویم، پیداست که ترس و یاس اکنون ظاهراً قادرند خود آیینی ما را مشروط کنند؛ و زمانی که این‌ها کنترل را به دست می‌گیرند، باید با انگیزش عاطفی متفاوتی، یعنی با امید، مغلوبشان کرد. جالب است که این امر به خیر اعلی نقشی می‌دهد که به نظر می‌رسد به حال بسیاری از مؤمنان کاملاً مناسب است، چراکه نیاز ما را به دین نیازی معرفی می‌کند که از پیکاری باطنی و سوبژکتیو بر سر معنادار بودن هستی‌مان سر برمی‌آورد.

درآمیختن برهان کانت در باب خیر اعلی در پیشگفتار نخست دین با برهان نقد سوم نامعمول نیست. در حالی که هر دو خیر اعلی را در نسبت با الزامات وضعیت انسانی ما معرفی می‌کنند و نه، چنان‌که در نقد دوم می‌بینیم، مبتنی بر معماری خود عقل عملی، نقصان برهان نقد سوم این است که خیر اعلی را بیش از حد در حواشی زندگی عملی ما جای می‌دهد. یعنی برهان آن متضمن این است که عامل احتمالاً می‌تواند تعهدش به قانون اخلاق را حفظ کند اگر به مدد بخت خوب از حقایق ناگوار زندگی در امان بماند؛ چه، نیاز ما به مکمل انگیزشی‌ای که خیر اعلی پیش می‌نهد به‌واسطه تأثیری است که مصائب بر عزم اخلاقی ما دارند.

به خلاف، برهان پیشگفتار نخست دین، خیر اعلی را با یک مؤلفه هميشه حاضر زندگی عملی ما پیوند می‌دهد.

همچنان که در متن شرح داده شده، کانت بر آن است که ما به‌ضرورت، دغدغه «به کجایی [یا مقصد] » اعمالمان را داریم. «اخلاق می‌تواند کاملاً از تمام غایات منتزع شود»؛ اما«برای نوع بشر طبیعی است که در هر عملی، در جنب قانون، غایتی را نیز به ناگزیر در نظر بگیرد». کانت بعداً اين را «یکی از محدودیت‌های ناگزیر نوع بشر» توصیف می‌کند؛ زمانی که دست به انتخاب می‌زنیم، ناچار توقعی داریم و انتظار نتایجی که جهت‌گیری انتخاب معطوف به آن‌هاست.

از آن جا که درستی عمل همچنان مبتنی بر خود قانون اخلاق است، مدعای کانت در اینجا آن است که با فرض آنچه در مقام نوع بشر هستیم.

ترجمه کتاب صوتی فلسفه دین کانت به زبان فارسی

کتاب صوتی «فلسفه دین کانت» نوشته‌ی «لاورنس پاسترناک» را ناشر صوتی آوا نامه با صدای «آرمان سلطان‌زاده» منتشر کرده است که در همین صفحه از فیدیبو برای خرید و دانلود موجود است. این اثر را «مریم هاشمیان» به فارسی ترجمه کرده و نشر ققنوس آن را در سال 1394 منتشر کرده است که نسخه‌ی الکترونیک آن هم در سایت و اپلیکیشن فیدیبو برای مطالعه موجود است.