کتاب فقاهت در عاشورا

کتاب مهمی است صرف نظر از کیفیت داوری های آن

بعد از مدتها کتابی با درون مایه مذهبی خواندم که پس از اتمامش احساس کردم مطالب زیادی به دانسته هایم اضافه شده. حتی بیشتر از "حسین وارث آدم" و در حجمی به مراتب کمتر، و آنهم درباره موضوعی که بسیار از آن گفته اند و نوشته اند مخصوصا اگر به مباحث فقهی علاقه مند باشید، یا همچو من رویکردی انتقادی به تاریخ و سیاست بیشتر از جنبه های روایی و احساسی برایتان جالب باشد، نیمه اول کتاب بسیار مفید خواهد بود. بر خلاف سایر کتبی که اخیرا از سروش محلاتی خوانده بودم، در متنهای ابتدایی کمتر وارد مسائل سیاسی میشود و رویکردی انتقادی و تاریخ پژوهانه به مسائل مرتبط به عاشورا در پیش می گیرد. حتی مثلا در سخنرانی هفتم احادیث معروفی مانند "زندگی عقیده است و جهاد" یا "هر روز عاشوراست..." را با استناد به صحبت های درون دینی مانند حرفهای مرتضی مطهری رد میکند نیمه دوم در حالیکه مطالب همچنان آموزنده هستند، کمی به رویکرد سابق محلاتی بازمیگردند، یعنی نشانه استفاده سیاسی از تاریخ از متن چهارم آشکار می شوند و بعلاوه علاقه اش به نظرات افراد خاصی مانند مرتضی مطهری و محمد بهشتی یا نقد رویکرد افرادی مانند منتظری کم کم هویدا می شود. اما یادمان نرود که این متن ها سخنرانی های پیاده شده هستند و ممکن است با رویکرد سیاسی یافتن سخنرانی ها حساسیت های شنونده تحریک شود یا برای مخاطب پای منبر آگاهی بخشی سیاسی داشته باشد، اما به همان اندازه ارزش و یادگیری تاریخی اش برای من بعنوان مخاطبی کنجکاو نسبت به واقعیت های تاریخ کاهش می یابد و به نوعی می توان گفت سوالاتی ایجاد می شود که به جواب هایش در متن نمی توان پاسخ داد در واقع به نظرم این کتاب که آخرین کتاب محلاتی تا امروز است، دو رویه سیاسی مختلف در اندیشه وی را آشکار میکند، یکی رویکردی عملی و متناظر با رفتارهای سیاسی که مستقیم از متن تاریخ برای سیاست معاصر نسخه می پیچد و به افراد مشابهی نقد دارد که در متن های آخر این کتاب و با اشاره به مدیریت رده بالای کشور به اوج خودش می رسد. دوم، رویکردی نظری و مرتبط با فقه سیاسی است که ناظر به افکار و آرای سیاسیونی است که وقایع تاریخی را با تحلیلهای شخصی وارد فقه اسلامی کرده و با نقد افکار آنها به عمل سیاسی دیگری دست میزند. در کل مطالعه اثر خالی از لطف نخواهد بود