کتاب دن کاسمورو نشر نی

ماشادو دِ آسیس (۱۸۳۹ ــ ۱۹۰۸) در میان نویسندگان بزرگ قرن نوزدهم ویژگی‌های یکتا و خارق‌العاده‌ای دارد. او برزیلی، یا به عبارت دیگر، اهل امریکای لاتین است، اما شباهتی به نویسندگان قرن نوزدهم امریکای لاتین ندارد. نه لحن پرتکلف آن‌ها را تقلید کرده و نه در نوشتن رمان‌های بزرگ خود مکتب رایج آن زمان، یعنی رومانتیسم را سرمشق قرار داده. همچنین اگرچه او را در شمار نویسندگان رئالیست به‌شمار آورده‌اند، بیش‌تر با نویسنده ضدرئالیستی چون لارنس استرن خویشاوندی دارد، خاصه در رمان‌هایی چون خاطرات پس از مرگ برای کوباس، کینکاس بوربا و دُن کاسمورو. از سوی دیگر ماشادو که نواده بردگان و از نژاد مولاتو بود، با همت و پشتکاری شگفت در فعالیت فرهنگی چنان مدارجی را طی کرد که بنیانگذار فرهنگستان برزیل شد و سال‌ها ریاست این فرهنگستان را برعهده داشت و به همین سبب از جایگاه اجتماعی والایی برخوردار بود. از حیث اجتماعی، ماشادو نویسنده‌ای شکاک است که همه نهادهای جاافتاده دوران خود را به طنز و تمسخر می‌گیرد. از نظام امپراتوری (یا جمهوری اواخر عمرش) تا کلیسای کاتولیک و حتی «علم‌زدگی» افراطی حاکم بر قرن نوزدهم. برای آشنایی خواننده فارسی‌زبان با زمینه تاریخی و اجتماعی دن کاسمورو، قسمت‌هایی از مقدمه جان گلدسن مترجم انگلیسی رمان را در این‌جا نقل می‌کنم. جان گلدسن استاد مطالعات هیسپانیک در دانشگاه لیورپول است و تاکنون دو کتاب و مقالات فراوان درباره ماشادو دِ آسیس منتشر کرده است. «دن کاسمورو در دهه ۱۸۹۰ نوشته شد، اما ۹۷ فصل از ۱۴۹ فصل آن در دهه ۱۸۵۰ می‌گذرد، یعنی دوران نوجوانی بنتو سانتیاگو و دلدادگی او به دختر همسایه، که راوی اکنون نشسته و آن را به یاد می‌آورد. مقایسه میان دهه ۱۸۵۰ و ۱۸۹۰ ما را از برخی ویژگی‌های برزیل و ساختار اجتماعی آن که در بطن داستان نهفته است آگاه می‌کند. همچنین نکاتی از رئالیسم خاص رمان را به ما می‌نمایاند.