کتاب جامعه شناسی طبقات در ایران محمدرضا کاری نشر انتشارات آثار فکر

غالب مفاهیم جهان که به شکلی انسان در آن پیچیده شده است، چه به گونه‌ِی فردی یا جمعی، مفاهیمی سهل و ممتنع‌اند. از آن روی سهل و ساده‌اند که به هر حال هر فردی چند صباحی در این روزگار سپری نموده است و برداشت، تعریفی از آن مفاهیم عرضه دارد که از جهاتی قابل قبول به نظر می‌رسند. در عین حال ممتنع‌اند، زیرا با لحظه‌یی وارسی و لختی چند و چون، فراتر از برداشت سهل و ساده اولیه، پیچیدگی مفرط، ابعاد متنوع، ویژگی‌های درهم تنیده و دائماً در حال به­روز شدن از راه می‌رسد و آشکار می‌شود تا محقق عجول و زودباور را شگفت زده، حیران نماید؛ اگرچه ممکن است ادعای بالا در مورد هیچ مفهومی به اندازه طبقه و جایگاه اجتماعی صادق نباشد؛ به همین دلیل کمتر متفکری یا کمتر متن و منبعی را می‌توان یافت که به پیچیده بودن مفهوم طبقه اجتماعی اشاره و اساساً بحث خود را با تاکید بر غامضی موضوع آغاز نکند؛ این ویژگی طبقه اجتماعی نه تنها چون سایر مفاهیم از تنوع ویژگی ها، از تعدد ابعاد و از دگرگونی بی‌وقفه مفهوم طبقه اجتماعی که در بالا به آن اشاره شد نشات می‌گیرد، همچنین ناشی از ماهیت و طبیعت مفهوم مورد بحث فی نفسه نیز هست؛ ادعایی که نوشتار حاضر تلاش دارد آن را واکاوی نماید؛ چنانکه در این میان باید افزود که پیچیدگی ذاتی مفهوم طبقه اجتماعی در متن تاریخی و شرایط اکنونی جامعه‌یی چون ایران، صد چندان می‌شود؛ چراکه در راه پرفراز و نشیب شناخت جامعه پیچیده ایرانی با مردمانی بس پیچیده‌تر، با وجود تحقیقات وسیع در این خصوص ولی همچنان در این حوزه فقیر می‌باشیم و پیشرفت چندانی حاصل نشده است؛ بنابراین گام نخست را باید در ارائه یک تحقیق پایه‌ای در نظر گرفت که چارچوب‌های مفهومی را در بر داشته باشد تا بر اساس آن جامعه ایرانی را بر منطبق نمود؛ امورز جامعه ایرانی مشکلات گوناگونی در زمینه‌های مختلف دارد که طبقه اجتماعی یکی از آنهاست و بنیاد مباحث مربوط به طبقه اجتماعی، مفهوم نابرابری میان انسان‌ها در اشکال مختلف است؛ نابرابری در زمینه‌های مختلف و در رابطه با موضوعات گوناگون به انواع طبقه‌بندی منجر می‌شود که صفات تفضیلی درباره انواع مباحث را مطرح و به طیف‌های بسیار متنوعی جان می‌بخشند که از پایین، پایین تا بالای، بالا و از کم، کم تا زیاد، زیاد نمونه‌های آن به شمار می‌روند.