دانلود کتاب سینوهه | اثر میکا والتری | ترجمه فرشته کریمی

مصر باستان در ذهن بیشتر مردم سرزمین شگفت انگیزی است. سرزمینی که اگر آثار تاریخی باقی‌مانده از آن وجود نداشت، می‌شد گمان کرد به افسانه‌ها تعلق دارد. کتاب میکا والتری ما را به سفر در این سرزمین افسانه‌ای دعوت می‌کند. در این کتاب تاریخ و فرهنگ مصر به خوبی تصویر شده است و اگر به مردم شناسی و تاریخ علاقه‌مند باشید، خواندن کتاب سینوهه شما را شگفت زده خواهد کرد.

سینوهه؛ روایت پزشک فرعون از مصر باستان

سینوهه، پزشک مخصوص فرعون با عنوان اصلی Sinuhe egyptiläinen به انگلیسی: The Egyptian رمانی به سبک تاریخی است که اولین بار در سال 1945 به زبان فنلاندی منتشر شد. سال 1949 «نائومی والفورد» آن را به انگلیسی برگرداند و تا کنون به 41 زبان دنیا ترجمه شده است.

کتاب سینوهه پزشک مخصوص فرعون روایت زندگی پزشک مخصوص فرعون و دوران حکومت «آخناتون» از زبان خود اوست. است. «آخناتون» اولین فرعون یکتاپرست مصری است که  در سال‌های 1353 تا 1336 قبل از میلاد مسیح حکومت می‌کرد. سینوهه این روایت را زمانی که در تبعید به سر می‌برد نوشت. او شخصیتی است که هم با طبقه‌ی اشراف و هم طبقه‌ی فرودست جامعه‌ی مصر ارتباط تنگاتنگی دارد و مناسبات فرهنگی و اجتماعی و عقاید همه‌ی آن‌ها را روایت می‌کند. او همه‌ی طول عمرش در مصر نبوده و به سرزمین‌های بسیاری سفر کرده است. در این کتاب خواننده نه تنها با فرهنگ و تمدن مصر باستان که با مردم مناطقی چون «بابل»، «سوریه»، «هیتی» و «میتانی» هم آشنا می‌شود.  

سینوهه که بود؟ افسانه یا واقعیت؟

 درباره‌ی جواب این سوال‌ها که سینوهه یک شخصیت واقعی است یا نه؟ و اینکه داستان کتاب سینوهه تنها ساخته‌ی ذهن نویسنده‌ی فنلاندی است یا بر اساس اسناد تاریخی نوشته شده است؛ اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. سوالی‌هایی که وابسته سوال مهم‌تری هستند. سوالی که سال‌هاست بدون جواب مانده است. کتاب سینوهه کجا کشف شد؟

تنها سند تاریخی که از وجود سینوهه خبر می‌دهد قطعه نوشته‌ای به نام tale of sinuheh  است که در مقبره‌ی Sennedjem کشف شد. سینوهه در این روایت پیک و دستیار «آمن هوتپ اول»، بنیان‌گذار دودمان دوازدهم مصر باستان بوده است که بعدها همراه قبایل بدوی از مصر به شرق می‌رود و در سال‌های پایانی عمر به مصر باز می‌گردد. The tale of sinuhehe را یکی از بهترین آثار ادبی مصر باستان می‌دانند.

در مقدمه‌ی ترجمه‌‌ی دکتر «احمد بهپور» از این کتاب آمده است: «در مورد این که سینوهه شخصیتی است واقعی یا افسانه‌ای، چیزی دانسته نشد. شاید او نیز همانند «یل سیستان» باشد که فردوسی بزرگ از او «رستم داستان» را ساخته است.»

«حسین باطنی» سال 95 بار دیگر این کتاب را ترجمه کرده‌است. آنچه از مقدمه‌ی کتاب او بر می‌آید این است که باطنی اعتقاد دارد سینوهه واقعا وجود داشته و این روایت را نوشته است. او بخش‌هایی از سند هیروگلیف را نیز در کتابش منتشر کرده است.

اما آنچه از نظریات کلی منتقدان بر می‌آید، به نظر می‌رسد بخش اعظم این داستان ساخته‌ی ذهن میکا والتری است. هرچند نمی‌توان در این باره با قطعیت نظر داد و باید قضاوت را به مخاطب سپرد.

میکا والتری، خالق سینوهه در ادبیات معاصر

میکا والتری نویسنده و روزنامه‌نگار فنلاندی است. او در 19 سپتامبر 1908 در هلسینکی پایتخت فنلاند به دنیا آمد. والتری در دانشگاه در رشته‌ی فلسفه درس خواند و پس از تحصیلات دانشگاهی به فرانسه رفت و آ‌نجا در مطبوعات مشغول به کار شد. او بیشتر عمر حرفه‌ایش را به نوشتن رمان‌های تاریخی گذرانده است، هرچند نوشته‌های او را آمیزه‌ای از واقعیت، اسطوره و تصورات خود نویسنده می‌دانند.

میکا والتری در طول زندگی‌اش نویسنده پرکاری بود و رمان‌های جنایی، فیلمنامه، سفرنامه، داستان کوتاه و شعر نیز در میان آثارش یافت می‌شود. The Egyption اولین رمان و مشهورترین اثر این نویسنده است. دستمزدهایی که والتری بابت نوشتن کتاب سینوهه گرفت، به قدری بود که او را از نوشتن در ادامه‌ی زندگی‌اش بی‌نیاز کرد. کتاب سینوهه در کشورهای مختلف منتشر شد و پس از آن والتری به کشورهای زیادی دعوت شد تا درباره‌ی آن صحبت کند. اما او تمام این دعوت‌ها را رد کرد چون نمی‌توانست به خوبی انگلیسی صحبت کند. او می‌گفت نمی‌خواهد خوانندگان کتابش را ناامید کند.

میکا والتری حتی دعوت «جمال عبدالناصر»، رئیس‌جمهور وقت مصر را برای دیدار از مصر و جاذبه‌هایی که در کتابش از آن‌ها نوشته بود رد کرد، می‌گویند دلیل رد این دعوت از جانب او این بوده که  نمی‌خواسته در رویارویی  با مصر جدید، تصوراتش از مصر به شکلی که در کتابش نوشته است به هم بریزد. مشهورترین و پرجزئیات‌ترین کتاب درباره‌ی مصر را کسی نوشته که هرگز به مصر سفر نکرده است.

رمان‌های «میکائیل پزشک سلطان سلیم»، «فرشته‌‌ی سیاه»، «مارکوی رومی» و «سرنگونی قسطنطنیه» تعدادی از کتاب‌های دیگر والتری هستند که بعد از سینوهه نوشت.

میکا والتری 5 بار در سال‌های 1933، 1934، 1936، 1949 و 1953 برنده‌ی جایزه ملی ادبیات شد. همچنین pro finlandia medal(نشان شیر فنلاند که مختص هنرمندان و نویسندگان است ) در سال 1952 به او تعلق گرفت. صدمین سال تولد والتری با حک عکس او روی سکه‌ی 10 یورویی یاد‌بودش جشن گرفته‌ شد که نشان می‌دهد او نقش موثری در ادبیات فنلاند دارد. در حقیقت والتری مشهورترین نویسنده‌ی فنلاندی تاریخ است که در 70 سالگی در زادگاهش درگذشت.

انتشار سینوهه در ایران؛ از «نشر ذرین» تا انتشارات اردیبهشت

داستان سینوهه چندین بار در ایران ترجمه شده و انتشارات‌های مختلفی آن را منتشر کرده‌اند. اولین بار این کتاب را «ذبیح‌الله منصوری» به فارسی برگرداند و انتشارات «ذرین» در سال 1365 آن را منتشر کرد، البته آنچه مشهور است این است که «ذبیح الله منصوری» به متن اصلی وفادار نیست و بخش‌های زیادی به کتاب اضافه کرده و به نوعی کتاب سینوهه ذبیح الله منصوری یک ترجمه- تالیف است و منصوری در آن زمان نام نویسنده‌ی کتاب را والتاری ترجمه کرده است. بعد از اولین ترجمه این کتاب، مترجمان زیادی این داستان را ترجمه کرده‌اند.  کمی پیش‌تر به ترجمه‌ی دکتر «احمد بهپور» و «حسین باطنی» اشاره شد و «احمد سادات عقیلی» هم این کتاب را ترجمه کرده است.

«فرشته کریمی» مترجم جوان ایرانی سال 92  کتاب سینوهه، پزشک مخصوص فرعون را ترجمه کرده و «انتشارات اردیبهشت» آن را منتشر کرده است. آنچه ترجمه‌ی «فرشته کریمی» را از ترجمه‌های دیگر متمایز می‌کند لحن روان آن و همین‌طور دیباچه‌ای است که این مترجم به کتاب اضافه کرده است. اگر کتاب سینوهه پزشک مخصوص فرعون-جلد اول را باز کنید با دیباچه‌ی مفصلی رو‌به‌رو می‌شوید که در آن درباره‌ی دوران مختلف پادشاهی در مصر باستان، فرهنگ ها و باورهای مصریان، خدایان آن‌ها و آداب و رسومشان اطلاعات خوبی وجود دارد. «فرشته کریمی» همچنین در پایان این دیباچه منابعی را که برای نگارش آن استفاده کرده آورده است و مخاطب علاقه‎‌مند می‌تواند به آن‌ها نیز مراجعه کند. « انتشارات اردیبهشت» با هوشمندی تصویر «مجسمه‌ی ابوالهول» را به عنوان تصویر جلد سینوهه پزشک مخصوص فرعون - جلد اول برگزیده است. تصویری که هر بیننده‌ای را به یاد مصر باستان می‌اندازد. خرید و دانلود کتاب با ترجمه‌ی «فرشته کریمی» در همین صفحه ممکن است. می‌توانید pdf آن را ذخیره کنید و بعد از خواندن آن لذت ببرید.

سینوهه یا مصری در قالب فیلم

اولین فیلم سینوهه با نام the Eqyptiosdk  سال 1954 بر اساس کتاب سینوهه، پزشک مخصوص فرعون با کارگردانی «مایکل کورتیز» ساخته شد. این تنها فیلمی است که براساس یک رمان فنلاندی در هالیوود ساخته شده است. در فارسی این فیلم به نام مصری یا سینوهه شناخته می‌شود. سال 1955 «لئون شامروی» برای  فیلم‌برداری این اثر نامزد جایزه‌ی اسکار شد. فیلم The Egyption  دوران جوانی سینوهه را روایت می‌کند و از نظر جزئیات تاریخی اصلا با کتاب قابل مقایسه نیست.  

در بخشی از کتاب سینوهه می‌خوانیم

 هورم‌هب به اورشلیم بازگشت، جایی‌که مملو از پناهندگانی از سرزمین هم مرز بود. او غلات و دیگ‌های خوراک‌پزیشان را بار دیگر به خودشان فروخت. با انجام این‌کار آن‌ها جامه‌هایشان را از هم دریدند و فریاد زدند: «این دزدان از خبیری‌ها بدترند!» با این وجود آن‌ها متحمل رنج و سختی نگشتند زیرا می‌توانستند از معابد، بازرگانان و مالیات‌‌چیانی که از سراسر سوریه  به اورشلیم سرازیر شده بودند، وام گیرند. بدین سان هورم‌هب غنایم را به طلا و نقره تبدیل نمود و آن‌ها را در میان سربازانش تقسیم نمود. در آن هنگام دریافتم چرا اغلب زخمیان، علی رغم مراقبت‌های من مردند، سربازان به آن‌ها آب و غذا نمی‌دادند تا بمیرند. بدین‌ترتیب، سهم بیشتری از غنایم نصیبشان می‌گشت. از سوی دیگر جامه‌ها ، سلاح‌ها و اشیا ارزشمندی را که مجروحان به همراه داشتند از آنان می‌ربودند. عجیب‌‌تر آنکه جراحان غیرمتخصص نیز مایل بودند سربازان را در جنگ همراهی نمایند، بدین‌ترتیب به رغم عدم صلاحیتشان با ثروت هنگفتی باز می‌گشتند.

اورشلیم پر از غوغا و هیاهو و سر و صدای آلات موسیقی سوری بود. سربازان طلا و نقره خویش را صرف نوشیدن آبجو و لذت‌جویی از دختران نمودند چنانکه بازرگارانان پولی را که بابت غنایم پرداخته بودند بار دیگر  به دست آوردند و رهسپار گشتند. هورم‌هب قانونی برای بازرگانان وضع کرد که به هنگام ورود به شهر و عزیمت از آنجا ملزم به تبعیت از آن بودند و آن قانون چنین بود :«ثروتمندان باید از سهم غنایمشان چشم‌پوشی کنند.»