کتاب «فن بیان» نوشته اونجلین مچلین است.
این کتاب، نخستین کتابِ تألیفی به زبان فارسی، در حیطهی پرورش بیان است که در آن تمرینات عملی و نُت نویسی موسیقایی، محوریتِ تام دارند.
در واقع از طریق نُت نویسی ساده، محدوده های دقیق صدایی و کشیدگی آنها تعیین شده و به یاری تمرینات، تئوری های موجود، جنبهی عملی به خود گرفته است.
تمرینات مذکور، از جزء به کل، حرکت می کنند و ماهیتی بسط یابنده و تصاعدی دارند. نکتهی دیگر اینکه در کتاب حاضر از تئوریپردازی خودداری شده، چرا که تمرینات آن، بر اساس تئوری های بیان صحنه ای ـ به شکل فردی و گروهی ـ طراحی شده اند و برآمده از تجربیات عملی کارگاه بیان دوسالانه ای هستند که مؤلف کتاب ـ رضا شیرمرز ـ برگزار کرده است.
این کتاب، برای بازیگران تئاتر طراحی شده است، اما بازیگران سینما، تلویزیون و رادیو هم میتوانند از آن برای ارتقای سطح کیفی بیانشان و نیز ابعاد فیزیکی اندام صوتیشان استفاده کنند.
در بخشی از کتاب «فن بیان» میخوانیم:
«برنامه روزانه و تمرینات گرم شدن بازیگر در انتهای کتاب آمده است که علیرغم اختصار به هنگام دعوت از شما برای حضور در یک پروژه تئاتری یا پروژههای دیگر مفید است. این تمرینات، تارهای صوتی شما را گرم میکنند و به شما امکان میدهند تا رسا و نافذ سخن بگویید. برنامه روزانه بازیگر، مجموعهای کامل از تمرینات بیانی است که در انتهای کتاب آمده و در واقع چکیده تمام تمرینات این کتاب را پیش رویتان مینهد. سعی کنید به انجام روزانه این تمرینات عادت کنید. در واقع این برنامه طوری طراحی شده است که اساسِ تکنیکهای بیانی را تشکیل میدهد و پیشنیاز همه تمرینات طولانی مدت و منظم مذکور در این کتاب محسوب میشود. هر بخش از این برنامه به گونهای طراحی شده که واجد اختیار انعطافپذیری است و میتوانید روز به روز یا ماه به ماه آن را با تغییرات دلخواهتان انجام بدهید. بخشهای مربوط به وضوح بیانی و بلندخوانی را میتوان با تمام متون ادبیات جهان اعم از نثر، شعر و درام انجام داد».