کتاب مسمومیت ها در دام های بزرگ اثر تقی تقی پوربازرگانی نشر انتشارات دانشگاه تهران

به عقیدۀ Orfila هر ماده­ای که وارد بدن موجود زنده شده یا در داخل بدن به هر علتی پیدا شود و موجب به­ هم خوردن وضعیت سلامت کل بدن، دستگاه یا عضوی از آن شود یا اسباب مرگ موجود زنده را فراهم آورد، سم است. بعضی از دانشمندان حتی موادی که دارای چنین استعدادی باشند یا شاید در شرایط ویژه­ای چنین اثراتی از خود به­جا گذارند را جزو سموم به حساب می­آورند و عدۀ دیگری انرژی­های دارای اثرات زیان­بخش را در تعریف سم جای می­دهند. استدلال صاحبان این عقیده آن است که انرژی­های مضر نیز از طریق ساز و کارهای بیوشیمیایی یا با ایجاد تغییرات در ساختمان مولکولی ترکیبات مختلف سلول اعمال اثر می­کنند. امروزه سم­ باکتری­ها، زهر مارها، عقرب­ها و حشرات، آلرژن­ها و آنتی­ژن­ها نیز تحت گروه سموم بررسی می­شوند و به ساختمان مولکولی مواد سمی و اثرات آنها بیش از منشأ سموم توجه می­شود.