کتاب چه باشد آنچه خوانندش تفکر سیستمی؟ نشر چالش

یک سیستم تنها مجموعه­ای آشنا از چیزها نیست. یک سیستم مجموعه­ای از اجزا با روابط درونی است که به طور یکپارچه سازماندهی شده است به گونه­ای که به چیزی مشخص دست یابد. اگر با دقت به این تعریف بنگرید می­توانید دریابید که یک سیستم شامل سه قسمت است­؛ اجزا، روابط درونی، و یک قصد یا کارکرد. برای مثال اجزای سیستم گوارشی شما شامل دندان­ها، آنزیم­ها، معده و روده­ها هستند. این اجزا از طریق جریان شیمیایی غذا و نیز به کمک مجموعه ای ظریف از سیگنال­های منظم شیمیایی دارای روابط متقابل هستند. کارکرد این سیستم، تجزیه­ی غذا به مواد اساسی و انتقال این مواد به جریان خون (یک سیستم دیگر) ضمن خارج کردن مواد زائد می­باشد. یک تیم فوتبال، سیستمی است با اجزایی چون بازیکنان، مربی، زمین بازی و توپ. روابط درونی آن شامل قوانین بازی، استراتژی مربی، ارتباطات بازیکنان و قوانین فیزیکی­ای است که حرکات توپ و بازیکنان را تعیین می­کنند. قصد این تیم بردن بازی یا تفریح کردن، یا کسب میلیون­ها دلار پول و یا همه­ی این موارد است. مدرسه یک سیستم است. همین طور یک شهر، یک کارخانه، یک شرکت و نیز یک اقتصاد ملی. یک حیوان، یک سیستم است. یک درخت یک سیستم است و یک جنگل، سیستمی بزرگ­تر است که زیرسیستم­های درختان و حیوانات را در بر می­گیرد. زمین یک سیستم است. همین طور منظومه­ی خورشیدی؛ همین طور یک کهکشان. سیستم­ها می­توانند درون سیستم­هایی قرار داشته باشند که خود آن­ها درون سیستم­های دیگری قرار گرفته­اند.