کتاب علویان طبرستان

مام نهضت‌های این دوران جنبه‌ی اجتماعی داشتند و هدف آن‌ها تغییر در ساختار اجتماعی جامعه بود، اگر چه از سایر جنبه‌ها نیز خالی نبودند. نهضت علویان در طبرستان فاقد جنبه‌های قومی و نظامی بود ولی در بین اهداف آن‌ها ایجاد تغییر در سیستم و نظام سیاسی و اجتماعی جامعه به چشم می‌خورد. اما جنبه‌ی مذهبی نهضت بر سایر جنبه‌ها برتری داشت، چون هدف اصلی علویان عمل به کتاب خدا و سنّت پیامبر(ص) و تغییر حاکمیت از بنی‌عباس به خاندان علی(ع) بود. در این میان، سرزمین‌های اسلامی مرکز ثقل جنبش‌ها و قیام‌‌ها بودند، زیرا شرط درونی و بیرونی قیام‌ها را یک‌جا در خود داشتند و در تقویت شرط درونی به ویژه بر روی مکتب انقلابی تشیع باید تأکید نمود. لیکن انگیزه‌ی پرداختن به نهضت علویان این است که از این رهگذر به ماهیت دولت عباسی و سیاست مزوّرانه‌ی آن‌ها در برابر شیعیان و علویان می‌توان پی‌بُرد و به این نکته توجه داشت که بعد از ورود اسلام به ایران و مقاومت اهالی شمالی ایران در برابر اعراب، آن‌ها چگونه با روی گشاده از علویان استقبال کردند و از آنان حمایت نمودند. هدف اصلی، مشخص کردن این مسئله و کیفیت برخورد علویان با مردم طبرستان از یک طرف و خلافت عباسی و سایر حکومت‌های محلی ایرانی از طرف دیگر می‌باشد.