کتاب حاضر جلد سوم مجموعه فلسفه تاریخ اثر شهید آیت اللّه مطهری میباشد. این کتاب حاصل درسهای آن متفکر شهید در سالهای ۱۳۵۵ الی ۱۳۵۷ شمسی میباشد که به طور هفتگی در منزل ایشان و با حضور برخی شاگردان تشکیل میشد. این درسها به شکل یکطرفه نبوده بلکه گاهی یکی از حضار درباره بخشی از متن مورد بحث کنفرانس میداده و گاهی نیز بحث به شکل گفت و گوی دوجانبه یا چندجانبه بوده است.
در این مجلد، پس از بحث کوتاهی درباره قوه محرکه تاریخ و تکامل اجتماعی انسان در تاریخ و بحث مفصل درباره تولید اقتصادی و نظریه زیربنا بودن اقتصاد، دورههای تاریخی پنجگانه مورد ادعای مارکسیستها یعنی اشتراک اولیه، بردهداری، فئودالیسم، سرمایهداری و سوسیالیسم به تفصیل مورد بحث و تحقیق قرار گرفته است.