کتاب حکایت‌هایی از هزارویکشب
جلد اول

پیشگفتار

هزار و یک شب مجموعه داستان های افسانه ای ایرانی، عربی و هندی است که اکثر داستان های آن در ایران و بغداد شکل گرفته. این مجموعه بیانگر فرهنگ و اهمیت این سرزمین ها به حکایات و عجایب است.
برخی نیز معتقدند داستان های تودرتو و حکایاتی که مربوط به حیوانات و جن و پری هستند مربوط به سرزمین هند می باشد و ریشه در فرهنگ این کشور دارد، زیرا که اهمیت مردم این کشور به این مقوله ها به گونه ای خاص می باشد. داستان هایی نیز در هزار و یک شب است که درباره ی پادشاهان، شغل ها، خانواده و عشق می باشد که مربوط به ایران و بغداد است. داستان های هزار و یک شب در ایران توسط شهرزاد قصه گو بیان شده است که ماجرایی شگفت دارد.
تاریخچه ی پیدایش هزار و یک شب به طور منظم و دقیق ذکر نشده و عقیده بر این است که هزار و یک شب ابتدا پیش از هخامنشیان در هند شکل گرفته و سپس قبل از حمله ی اسکندرمقدونی به ایران وارد شده و هزار افسانه نام گرفته است. تعدادی بر این باورند که پس از ایران در قرن سوم هجری این مجموعه به بغداد رفته که در ابتدا الف خرافه و سپس الف لیله نام گرفته، تا اینکه در قرن پنجم هجری به مصر می رسد و در آخر الف لیله و لیله نامگذاری می شود.
حکایات هزار و یک شب تحت تاثیر جابه جایی از کشوری به کشور دیگر و مسلماً از فرهنگی به فرهنگ دیگر دستخوش حذف، اضافه و تغییرات گردیده. مطلبی که حائز اهمیت است نوع تصویرسازی قصه ها و پرداختن به امور مختلف اخلاقی، اجتماعی، شغلی و دینی در هزار و یک شب می باشد. حکایت ها بسیار طولانی و در برخی موارد تودرتو هستند، به گونه ای که چندین داستان درون یکدیگر قرار دارند. در این کتاب برای راحتی خواننده حکایت ها خلاصه و داستان ها مجزا شده اند.
در هزار و یک شب با دنیایی عجیب که پر از زیبایی ها و شگفتی هاست روبه رو می شویم. این افسانه ها دریچه ای به سوی تخیل و آرزوها هستند که در آن حیوانات سخن می گویند، پادشاهان عبرت می گیرند و انسان ها یکدیگر را دوست دارند.
هزار و یک شب پر از فرشته های آسمانی و کودکان داناست. در مسیر هزار و یک شب دزدهایی باوجدان می بینیم و هرچه جلوتر برویم به مردمی می رسیم که از ثروت می گذرند و راه خدا را پیش می گیرند.
دنیای هزار و یک شب پر از کوچه پس کوچه های خاکی است که به قصرهای زیبا منتهی می شود و در آن چه شاه یا وزیر و چه ماهیگیر و دلاک و خارکن داستانی شگفت دارند.

حکایت دهقان و حیوانات

دهقانی مال و گاو و گوسفند فراوان داشت و زبان جانوران را نیز می دانست. روزی از روزها به طویله رفت و گاو را دید که در نزدیکی آخور خر ایستاده و به او حسرت می خورد و می گوید: خوش به حالت که در راحتی هستی و افسوس که من شب و روز در رنج و زحمت هستم و روز را با شخم زنی و آسیاب گردانی به شب می رسانم. تو کاری نداری جز اینکه دهقان مدتی تو را سوار شود و دوباره به سوی طویله بازگرداند.
خر نگاهی به گاو انداخت و گفت: تو هم می توانی در راحتی باشی و راهش این است که فردا وقتی به گردنت گاوآهن بستند خود را به خواب بزن و هر چه تو را زدند بلند نشو و هر آنچه آوردند نخور. خر و گاو گرم صحبت بودند و نمی دانستند که دهقان به حرف های آنها گوش داده و از ماجرا باخبر شده است.
صبح که شد، خدمتکار به طویله آمد و دید که گاو غذایی نخورده و ناتوان به کناری افتاده است، او به دهقان خبر داد که گاو مریض است و دهقان که مردی زرنگ بود، گفت: خر را به جای گاو به صحرا ببر و گاوآهن به گردنش ببند.
گاو در طویله استراحت می کرد تا اینکه شب شد و خر بازگشت. گاو که بسیار خوشحال بود به سمت خر آمد و تشکر کرد، اما خر پاسخی نداد و از گفته های خود پشیمان بود. فردای آن روز باز هم خر را به جای گاو به گاو آهن بستند و شب خسته تر از روز قبل به طویله بازگشت و گاو دوباره برای تشکر به سمت آخور خر آمد.
خر به گاو گفت: می دانی که من دوست و خیرخواه تو هستم. امروز شنیدم که دهقان به خدمتکار می گفت: فردا گاو را به صحرا ببر و اگر دیدی همچنان سستی می کند و مریض است، او را ببر و به قصاب بده. دوست من می دانی که دلسوز و نگران تو هستم که اینها را می گویم. حالا دیگر خودت می دانی.
گاو که از عاقبت کار می ترسید، صبح وقتی خدمتکار وارد طویله شد به سرعت از جا بلند شد و آماده به کار شد. دهقان که از پشت دیوار یواشکی درون طویله را نگاه می کرد از دیدن گاو به خنده افتاد.