کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه نشر چشمه

یکی از حساس‌ترین موضوعاتی که درباره‌ی زنان وجود دارد، موضوع قاعدگی یا دشتان است. شهلا زرلکی در کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه، این موضوع را به‌طور کامل بررسی کرده است.

چرا باید این کتاب را خواند؟

خواندن این کتاب برای زنان بسیار مفید خواهد بود، زیرا آن‌ها می‌توانند موضوع دشتان را با دیدگاه‌های مختلف بررسی کنند. این کتاب باورهای سنتی، دینی و اسطوره‌ای را درباره‌ی این موضوع بررسی می‌کند. بنابراین خواندن آن می‌تواند برای همه‌ی زنان مفید باشند.

درباره کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه

کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه نوشته‌ی شهلا زرلکی برای نخستین بار در سال 1393 منتشر شد. شهلا زرلکی علت نوشتن این کتاب را کمبود کتاب در این زمینه می‌داند. او معتقد است که جامعه‌ی امروزی ما به این نوع کتاب‌ها نیاز داد و متاسفانه جز یکی دو عنوان کتاب، نوشته‌ی به‌دردبخور دیگری درباره‌ی این موضوع پیدا نمی‌شود.

شهلا زرلکی در نوشتن این کتاب به بررسی جنبه‌های اجتماعی و تاریخی موضوع قاعدگی پرداخته است و هرگز وارد بخش یا مبحث پزشکی نمی‌شود. زیرا هدف کتاب این نیست و او جز اشاره‌ای کوتاه درباره‌ی تعریف علمی قاعدگی و نشانه‌های آن، در بقیه‌ی کتاب وارد مباحث پزشکی نمی‌شود. بخش‌های اصلی این کتاب از منظر فرهنگی به قاعدگی می‌پردازد.   

ایده‌ی نوشتن کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه برای نخستین زمانی به ذهن نویسنده رسید که مقاله‌ای با عنوان «جنون ماهانه و زنان نویسنده» نوشته بود، موضوع این مقاله بررسی اختلالات پیش از عادت ماهانه در داستان‌ها و نوشته‌های این زنان بود.

نویسنده در مقدمه‌ی کتاب می‌نویسد: «در این کتاب، نگاه منفی مشترک را از ادیان و فرهنگ‌های مختلف بیرون کشیده و کنار هم گذاشته‌ام. فصل دوم و سوم این کتاب را به ریشه‌های تاریخی و اعتقادی این مقوله اختصاص داده‌ام تا از یک‌سو تصویر روشنی از پیشینه‌ی تاریخی این پدیده داشته باشیم و از سوی دیگر راز پنهان و مکتوم ماندن آن روشن شود.

مروری بر فصل‌های کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه

کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه، مسئله‌ی قاعدگی زنان را در سه بخش بررسی کرده است. بخش اول این کتاب دشتان و پیش‌دشتان نام دارد. بخش دوم آن دین و دشتان نام دارد. بخش سوم که آخرین بخش این کتاب است اسطوره و دشتان نام دارد.

شاید لازم باشد در اینجا تعریف دشتان را ذکر کنیم. شهلا زرلکی در کتاب برای تعریق دشتان می‌گوید: «قرار است از این پس در این کتاب برای خون‌ریزی ماهانه‌ی زنان, از واژه‌ی«دشتان» استفاده کنم. پس ضروری است که همین‌جا در آغاز این نوشتار پژوهشی، به ریشه‌شناسی این واژه بپردازم؛ چراکه لازم است معانی و خاستگاه واژگانی آن را بدانیم. امروزه هیچ پارسی‌زبانی از اين واژه استفاده نمی‌کند. همگان عادت کرده‌اند به کاربرد معادل‌های دیگر که ازنظر معنای لغوی بیشتر کنایی‌اند و ناکامل. برای مثال آنچه امروز در فرهنگ گفتاری مردمان رایج است. واژه‌ی پریود است. به معنای دوره که درواقع بخش اول عبارت دوره‌ی ماهیانه است.»

در بخشی از کتاب می‌خوانیم

بوسه‌ی اهریمن

از دین گذشتیم. حالا نوبت اسطوره است. اگر بنا بر تقدم تاریخی هم باشد، باید از اسطوره آغاز می‌کردیم. اما دین و سیطره‌ی فرهنگ و الگوهای مذهبی چنان بر زندگی آدمی سایه افکنده که مصلحت آن بود دین را در آغاز بگذاریم. اسناد و مکتوبات دینی هم مزید بر علت است. منابع مکتوب و رسمیت یافته‌ی ادیان، بسیار و آسان‌یاب‌اند. پس بهتر بود بدانیم دین که دستورالعمل‌های زندگی انسان امروز همچنان بر پایه‌ی آن استوار است. درباره‌ی دشتان چه می‌گوید و چه دستور می‌دهد.

اسطوره، دین جوامع ابتدایی است. باورهای دینی و بینش شهودی انسان‌های نخستین در نمادهایی ظاهرشده که جنبه‌ی علمی و تعقلی ندارد. دین شکل تکامل‌یافته، کاربردی و معقول اسطوره است. پیوند میان دین و اسطوره انکارناپذیر است. این دو مرزهایی جداشونده و گاه درهم‌آمیخته دارند. پس توجیه‌پذیر است که موضوع دشتان را نخست در دین و اینک در اسطوره‌ها پی بگیریم. موضوع اسطوره همچون دین مسائلی از این قبیل است: انسان، جنسیت، مرگ و زایش. پس دشتان به‌عنوان یک پدیده‌ی جنسیتی مربوط به زایش و جنسیت، جایگاهی خاص در اسطوره‌ها دارد. دشتان وضعیتی انسانی است و جوامع نخستین با شدت و ضعف‌های متفاوت، مقررات و بینش‌های نمادین خود را پیرامون آن تبیین کرده‌اند. پس اسطوره و دشتان در متون کهن اسطوره‌ای نسبتی دیرینه دارند. در بسیاری از اسطوره‌های ملل مختلف داستانی هست که از ماهیت پیدایش دشتان می‌گوید. در بخش اسطوره همچون بخش دین باز با توجه به فارسی بودن این نوشتار پژوهشی و همچنین اهمیتی که دشتان در اسطوره‌شناسی فارسی دارد، از اسطوره ایرانی آغاز می‌کنیم.

درباره نویسنده

شهلا زرلکی نویسنده، جستارنویس و منتقد ایرانی متولد 1355 است. او فارغ‌التحصیل رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی است و فعالیت‌ خود را به‌عنوان منتقد سینمایی از سال 1376 در مطبوعات آغاز کرد. بعد از گذشت چند سال او حوزه‌ی تخصصی خودش را ادبیات تغییر داد و منتقد ادبی شد. او تاکنون سه عنوان کتاب درزمینه‌ی نقد ادبی نوشته است، چراغ‌ها را من روشن می‌کنم و خلسه‌ی خاطرات دو کتاب نقد از شهلا زرلکی است که در اولی مجموعه‌ی آثار زویا پیر زاد و در دومین کتاب آثار گلی ترقی را نقد و بررسی کرده است. شما می‌توانید نسخه‌ی الکترونیکی و پی دی اف pdf  این کتاب‌ها را از فیدیبو دانلود کنید.

شهلا زرلکی درباره‌ی دلیل شخصی نگارش این کتاب می‌گوید: « از سی‌سالگی هرماه با تعدادی از نشانه‌های روحی و جسمی پی ام اس درگیر بوده‌ام. به همین دلیل همواره اين نشانگان را زودتر از دیگران در هم‌جنسانم شناسایی کرده‌ام. در پنج سال اخیر, این نشانگان و مسائل پیرامون آن را در منابع بسیاری جست‌وجو کردم. تجربه نشان داده معمولاً دغدغه‌های شخصی انگیزه و بهانه‌ی مؤثرتر و کاراتری برای تحقیق و تفحص درباره‌ی یک موضوع هستند. از طرفی پی گرفتن این موضوع در کتاب‌های تاریخی و اعتقادی برایم سیروسفری لذت‌بخش بود.»

این کتاب برای چه کسانی مناسب است؟

این کتاب به دلیل موضوع جذاب و دست‌ اولی که دارد می‌تواند کتاب خوبی برای مطالعه باشد و خواندن این کتاب را خانم‌هایی پیشنهاد می‌کنیم که درگیر این افسردگی‌های پی ام اس هستند. خواندن این کتاب به شما کمک می‌کند تا این موضوع را با دیدی اجتماعی، دینی و اسطوره‎ای بررسی کنید و ریشه‌های این موضع را بفهمید.  

آنچه در بالا خواندید نقد و بررسی کتاب زنان، دشتان و جنون ماهانه اثر شهلا زرلکی بود. خرید و دانلود کتاب الکترونیکی این اثر از همین صفحه‌ی فیدیبو امکان‌پذیر است.