کتاب هوش اجتماعی نشر انتشارات لیوسا

انسان موجودی اجتماعی است و در هر لحظه از زندگی نیاز به برقراری ارتباطی سالم، سازنده و شاد با دیگران دارد. معاشرت‌ها و ارتباطات ما با دوست، همکار، خانواده و همسایه یکی از مهم‌ترین سرمایه‌هایی است که انسان را از سایر موجودات متمایز کرده است. این معاشرت و ارتباط زمانی به شکل درست و موثر برقرار می‌شود که افراد بتوانند از هوش اجتماعی بهره‌مند شوند. نکته قابل توجه این است که مغز اسنان هم ساختاری اجتماعی دارد و به شکلی طراحی شده است که روابط انسان را تنظیم می‌کند و احساسات و عواطف او را شکل می‌دهد.

دانیل گلمن در کتاب هوش اجتماعی راهکارهایی را برای تقویت و بهبود قدرت هوش اجتماعی ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب هوش اجتماعی را بخوانیم؟

کتاب هوش اجتماعی نوشته‌ی دانیل گلمن در سال 2007 منتشر شد. این کتاب در دسته‌ی کتاب‌های روانشناسی با محوریت ارتباط بین افراد است. بعد از موفقیت چشمگیر کتاب «هوش هیجانی» نگاه‌ خوانندگان به سوی کتاب جدیدتر گلمن یعنی هوش اجتماعی رفت تا ببینند این کتاب هم به اندازه کتاب قبلی حرفی برای گفتن دارد یا خیر. به طور کل محوریت حرف‌های گلمن در هر دو کتاب تا حدودی مشابه است اما کتاب هوش اجتماعی مفاهیمی در قالب بزرگ‌تر دارد. گلمن در کتاب هوش هیجانی به خوانندگان خود توضیح می‌دهد که  همدلی، همکاری و تعامل انسان‌ها کششی درونی است که می‌تواند بر اشخاص و جامعه موثر باشد اما برای توسعه و پرورش آن یک برنامه‌ریزی دقیق و درست نیاز است.

گلمن در این کتاب توضیح می‌دهد که این ارتباطات تنها یک انتخاب نیست بلکه شیوه‌ای است که مغز انسان آن را به کار می‌گیرد و همین باعث موفقیت و بقای بشر شده است.

از نکات قابل توجه در این کتاب که مخاطب را به خواندن ترغیب می‌کند عدم استفاده از کلمات و اصطلاحات تخصصی و استفاده از نکات و راهکارهایی است که تا حدودی به تقویت هوش اجتماعی انسان کمک می‌کند.

مروری برفصل‌های هوش اجتماعی

دانيل گلمن در کتاب هوش اجتماعی در 6 بخش از تعریف هوش اجتماعی تا تقویت آن در موقعیت‌ها و شرایط مختلف را بررسی می‌کند:

بخش اول: انسان و رابطه ؛ دانیل گلمن در این بخش از ویژگی‌های اجتماعی مغز و تمایل آن به ارتباط و معاشرت با دیگران می‌گوید. گلمن بیان می‌کند که در برخورد‌های معمولی با افراد نه تنها مغز بلکه تمام جسم انسان تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

زمانی که شخص وارد ارتباط متداوم و مستحکم با افراد می‌شود و پیوندهای عاطفی و حسی با افراد شکل می‌گیرد، مغز و دستگاه‌های بدن به نوسان و رقص هیجانی در می‌آید و هورمون‌ها، قلب، سلول‌ها و قسمت‌های دیگر در حالتی سالم و ایمن قرار می‌گیرند.  گلمن همچنین توضیح می‌دهد که با پررنگ شدن ابزار تکنولوژی و سرد شدن روابط فیزیکی و عاطفی با افراد هوش اجتماعی انسان به مرور کم می‌شود.

بخش دوم: پیوندهای گسسته ؛ در این بخش نویسنده به توضیح و تفسیر این نکته که زمانی که فرد نمی‌تواند با درون فرد دیگری همدلی پیدا کند و در واقع از نظر ذهنی با او همساز نمی‌شود چه اتفاقی می‌افتد. گلمن توضیح می‌دهد هیچ فردی علاقه ندارد مورد بی‌توجهی و بی‌مهری قرار بگیرد و حتی از نظر علمی ثابت شده که مغز در مواقع آسیب و گزند اجتماعی آسیب‌های جسمی بدن را ثبت می‌کند.

بخش سوم: طبیعت جانبخش ؛ نویسنده در این بخش به پاسخ این سوال که آیا طبیعت هویت انسان را مشخص می‌کند یا ژنهای  اوست که تعیین می‌کند انسان چه کسی است یا می‌خواهد چه کسی باشد؟ او در این بخش تاکید می‌کند که شیوه‌ی تربیتی والدین برای پرورش فرزندان خود نقش موثری در هوش اجتماعی کودک دارد.

بخش چهارم: رنگهای عشق ؛ گلمن در بخش سوم از تاثیر روابط عاطفی صحبت می‌کند. او می‌گوید دلبستگی به دیگران، میل مراقبت از دیگران و میل غریزی به رابطه‌ی جنسی سه وجه از رابطه‌ی عاشقانه است که هر کدام مکانیزم متفاوتی را در مغز انسان فعال می‌کنند.

بخش پنجم: روابط سالم؛ این بخش روی  استرس و سلامت ارتباط تاکید دارد. علم پزشکی ثابت کرده است که اضطراب‌، استرس، روابط مسموم و توهین و اهانت با انواع بیماری‌های بیولوژیکی مثل بیماری‌های قلبی ارتباط مستقیم دارد.

بخش ششم: نتایج اجتماعی؛در بخش آخر گلمن از تاثیر رفتار مثبت مدیران، معلمان و والدین در ارتباط‌های خود در جامعه می‌گویند. طبق تحقیقات انجام شده ذهن انسان معمولا ارتباطات و تعاملات منفی را بیش‌تر از رفتارهای خوب ثبت و ضبط می‌کند. به همین دلیل نویسنده تاکید دارد تا افراد به ویژه مدیران و معلمان با زیردستان خود خلق و خویی مثبت و با درایت داشته باشند چون احساسات آدمی مسری است و می‌تواند اوضاع را بهتر یا بدتر کند.

دانیل گُلمن؛ از هوش هیجانی تا هوش اجتماعی

دانیل گلمن  Daniel Goleman نویسنده‌ی آمریکایی متولد 1946 در کالیفرنیا است. او دانش‌آموخته‌ی دانشگاه هاروارد در مقطع دکترای روانشناسی است و قبل از آن در شورای تحقیقات علوم اجتماعی کشور هند تحصیل می‌کرد. تحصیل در هند به او کمک کرد تا از نظر علمی در زمینه‌ی تمرکز و مراقبه هم حرفی برای گفتن داشته باشد.

 گلمن سال‌هاست برای نشریه‌های متعدد مطلب می‌نویسد. او از سال 1984  در نیویورک‌تایمز مسئولیت نگارش بخش مربوط به رفتار و علوم مغزی را بر عهده دارد و مقاله‌های او در این زمینه در سراسر جهان منتشر می‌شوند. گلمن سردبیر مجله روان‌شناسی امروز هم بوده است.

دانیل گلمن اولین بار با کتاب دوم خود «هوش عاطفی/هیجانی»  که در سال 1995 منتشر شد به شهرت رسید. این کتاب تا مدت‌ها در فهرست پر فروش‌ترین کتاب‌های نیویورک‌تایمز قرار داشت.

دانیل گلمن که در حوزه‌ی ابعاد مختلف و عملکرد هوش تحقیق و پژوهش می‌کند و  با زبانی ساده نظریه‌ها و دیدگاه‌های خود را بیان می‌کند تا مطالب برای خوانندگان قابل‌فهم باشد. او در کتاب هوش هیجانی توضیح می‌دهد که هوش انسان تنها IQ یا همان ضریب هوشی نیست بلکه فراتر  است و در برابر آن EQ یا همان هوش هیجانی را قرار می‌دهد و توضیح مفصلی از آن ارائه می‌دهد.

گلمن کتاب هوش اجتماعی را به عنوان مکمل کتاب قبلی خود یعنی هوش هیجانی نوشت و در آن به طور مفصل دو مولفه‌ی محیط و مدیریت ارتباط را شرح می‌دهد. به عقیده‌ی او مغز انسان به طور ذاتی به تعامل و ارتباط با افراد نیاز دارد، به همین دلیل احساسات و عواطف انسان‌ها بر هم تاثیر‌گذار است.

دانیل گلمن اولین فردی نیست که مفهوم هوش هیجانی را به مردم جهان ارائه داده باشد اما به نوعی می‌توان گفت او اولین نفری بود که مفهوم هوش هیجانی را به شکل وسیع و کاربردی از طریق سخنرانی‌ها و کتاب‌هایش برای مردم باز کرد. دکتر گلمن در طول سال‌هایی که به عنوان استاد و پژوهشگر فعالیت داشته است توانسته جوایز علمی مهمی از جمله جایزه بهترین دستاورد حرفه‌ای انجمن روانشناسان آمریکا برای نوشته‌های رسانه‌ای که داشته دریافت کند. گلمن تا به حال دو بار نامزد دریافت جایزه پولیتزر هم شده است. او جزو افراد موفقی است که در دانشگاه ییل توانست لابراتوری به نام «مرکز هوش هیجانی» تاسیس کند.

گلمن هم‌اکنون یکی از اعضای هیئت مدیره‌ی موسسه ذهن و زندگی در آمریکاست. از بعضی کتاب‌های ترجمه شده از گلمن در ایران می‌توان به «هوش هیجانی»، «هوش اجتماعی»، «هوش محیط زیستی»، «زندگی در باتلاق فریب» و «خصیصه‌های رهبری» اشاره کرد.

ترجمه کتاب هوش اجتماعی به فارسی

کتاب هوش اجتماعی اولین بار در سال 1388 با ترجمه‌یهوشيار رزم ‌آزما از سوی نشر لیوسا منتشر شد. برای خرید و دانلود pdf کتاب هوش اجتماعی از طریق سایت فیدیبو اقدام کنید.

ترجمه‌ی دیگر این کتاب در سال 1390 از سوی نشر رخ مهتاب با برگردان «حمیدرضا بلوچ» راهی بازار نشر شد.

در بخشی از کتاب هوش اجتماعی می‌خوانیم

دانشمندان درباره قلب انسان اظهار داشته‌اند که سه سیستم مغزی مستقل ولی بسیار به هم پیوسته وجود دارد که همگی به روش خاص خود در آن به فعالیت اشتغال دارند. پژوهشگران دانش اعصاب برای کشف رمز عشق و نقاب از روی آن برداشتن، بین شبکه‌های نورونی مختص دلباختگی و علاقه و محبت و بالاخره مساله جنسی تفاوت‌هایی قائل هستند که هر یک با مجموعه‌ای از مواد شیمایی مغزی و هورمونی متفاوت از همدیگر، به تحرک می‌پردازد و جداگانه وارد مسیرهای نورال خاص خود می‌شود و چاشنی شیمیایی خاص خود را با عشق های جورواجور و متنوع در هم می‌آمیزد.

عشق و دلدادگی تاب مستوری ندارد و راز عاشق دلباخته را عیان می‌سازد و معلوم می‌کند منظور که بوده است و برای چه کسی، به خصوص هنگامی که از نظر غایب بوده است، دلتنگ گشته ایم. ولی احساس علاقه و محبت زمانی به وجود می‌آید که خود را مکلف بدانیم تا فردی را که عزیز می‌داریم و توجه و مراقبت از وی را واجب می‌شماریم، با دل و جان کمر به خدمتش بربنديم.

به هر روی، وقتی که دلبسته می‌شویم، تکلیف معلوم است که جدایی نارواست، ولی هنگامی که مراقب و حامی هستیم، باید در اجرای این وظیفه کوشا باشیم و در نهایت موضوع سوم - روابط جنسی است که تعریفی خاص خود دارد.

گرچه این هر سه چنان به هم تنیده‌اند که تعادل موزون و ظریفی برای بقای نسل به وجود آورده‌اند.